Morgunblaðið - 14.08.1997, Blaðsíða 26

26 FIMMTUDAGUR 14. ÁGÚST 1997
MORGUNBLAÐIÐ
ERLEIMT
Geimganga í undirbúningi í geimstöðinni Mír
Tveir geimfarar
til jarðar í
iter.
Reuter
Andahrellir klófestur
RÚSSNESKUR starfsmaður stjórn-
stöðvar geimstöðvarinnar Mír á
jörðu niðri sagði í gær, að banda-
ríska geimvísindastofnunin NASA
hefði óskað eftir því að Bandaríkja-
maðurinn um borð í stöðinni tæki
þátt í geimgöngu, sem áætlað er
að ráðast í 3. september nk. Þessi
orð starfsmannsins stangast á við
opinberar upplýsingar frá NASA,
sem segir að ósk þessa efnis væri
frá Rússum komin.
Þessi ruglingur um það hvort
Miehael Foale, brezk-bandaríski
geimfarinn um borð í Mír, taki þátt
í geimgöngunni kom upp á sama
tima og hinir tveir rússnesku félag-
ar Foales í áhöfn stöðvarinnar, Vas-
silí Tsiblíjev og Alexander Lazútkín,
voru að búa sig undir að snúa aftur
til jarðar. Áætlað var að þeir legðu
af stað í Soyuz-fari frá geimstöðinni
síðdegis í dag. Miklar vonir eru
bundnar við að með geimgöngunni
um ytra byrði Mír batni horfur á
að takast muni að gera við skemmd-
imar, sem hafa lamað geimstöðina
frá því í júní.
Frank Culbertson, sem hefur yfir-
umsjón með þátttöku NASA í stjóm-
un Mír með höndum, sagði þá
reynslu sem Foale hefði færi á að
öðlast með geimgöngunni kær-
komna, en ekki væri þó endanlega
ákveðið hvort hann tæki þátt í
henni.
Drykkjarvatnsvandræði
Tsiblíjev og Lazútkín taka með
sér til jarðar sýni af drykkjarvatni
úr birgðum stöðvarinnar, sem hugs-
anlegt er að hafi spillzt vegna meng-
unar. Að öllu jöfnu er drykkjarvatn
framleitt í stöðinni með því að þétta
dag
raka sem safnast fyrir í henni.
Áhöfnin telur þó varlegt að treysta
því að vatnið sem þannig er fram-
leitt nú sé drykkjarhæft, þar sem
gufur af frostvamarefnum úr kæli-
kerfi Mír láku út í loft stöðvarinnar
fyrir nokkram mánuðum. Ekki verð-
ur fullvíst að vatnið sé drykkjar-
hæft fyrr en geimfararnir hafa kom-
ið með sýni til jarðar og fengið það
efnagreint.
Vatnsbirgðir stöðvarinnar eru
orðnar af skornum skammti; áætlað
er að þær endist í um það bil einn
og hálfan til tvo mánuði. í lok sept-
ember er ætlunin að geimskutlan
Atlantis fari til móts við Mír, og í
byijun október á rússneskt birgða-
far að halda þangað einnig. Svo
gæti farið, að þetta yrði of seint,
þar sem vatnsbirgðirnar gæti þrotið
fyrir þennan tíma.
SKJALDBAKA, sem hafði skotið
öndum í Frankfurt í Þýskalandi
skelk í bringu um árabil, hefur
nú verið handsömuð og sést hún
hér í höndum Thomas Riige,
starfsmanns dýragarðsins í borg-
inni. Andahrellirinn hafði aðsetur
í ánni Main og sáu slökkviliðs-
menn um að klófesta hann.
Skjaldbakan vegur 25 kg og
tennur hennar eru svo hvassar
að hún getur hæglega bitið
kústsköft í tvennt. Sagt er að hún
sé einstaklega grimm og veigri
sér ekki við að ráðast á krókódíla.
Hún verður nú sett í einangr-
un. „Hún mundi slíta höfuðin og
fæturna af öðrum skjaldbökum,"
sagði sérfræðingur dýragarðsins.
Náttúruleg heimkynni skjalbö-
kunnar, sem hér um ræðir, eru í
Norður-Ameríku. Talið er að hún
hafi búið við ána í sjö ár og Iifað
á öndum, fiskum og dýrahræjum.
Ekki er vitað hvernig hún komst
til Frankfurt.
Denktash
hafnaði
málamiðl-
unartillögu
Glion í Sviss. Reuter.
RAUF Denktash, leiðtogi Kýpur-
Tyrkja, hafnaði í gær nýjum tillög-
um sem málamiðlarar Sameinuðu
þjóðanna höfðu lagt fram í því
augnamiði að stuðla að samkomu-
lagi þjóðarbrotanna tveggja á Kýp-
ur um að koma á varanlegum friði
og binda enda á skiptingu eyjarinn-
ar.
Denktash og leiðtogi Kýpur-
Grikkja, Glafcos Clerides forseti
Kýpur, hófu að nýju viðræður um
málið í svissnesku fjallaþorpi
skammt frá Montreux í upphafi
vikunnar, og ætla að halda þeim
áfram þar til á morgun, föstudag.
Viðræður halda áfram
Inal Batu, fulltrúi Tyrklands-
stjórnar í viðræðunum, sem Sam-
einuðu þjóðirnar (SÞ) standa að,
sagði Reuíers-fréttastofunni að
Denktash hefði hafnað því að
ræða, hvað þá skrifa undir tillög-
umar, sem sérlegur erindreki SÞ
í málefnum Kýpur, Diego
Cordovez, kynnti fyrir viðræðuaðil-
um. „En viðræðurnar halda
áfram,“ sagði Batu.
Indveijar hópast í lestimar
FÓLK á leið til vinnu streymir út úr út-
hverfalest á Churchgate-lestarstöðinni í
Bombay á Indlandi. I borginni búa 13,5
milljónir manna og ferðast sex milljónir
manna með lestunum til og frá vinnu
hvern virkan dag. Er þá troðið í hvern
krók og kima og auk þess er ekki óal-
gengt, að fólk hangi utan á lestunum, í
opnum dyrum og jafnvel gluggum.
Klans Kinkel, utanríkisráðherra Þýzkalands, í biaðaviðtali
Tískufrömuðurinn Hugo Boss
Segir fransk-þýzka öxul-
inn vera í góðu lagi
KLAUS Kinkel, utanríkisráðherra
Þýzkalands, sagði í blaðaviðtali
sem birtist í gær að samstarf
Frakka og Þjóðveija um stofnun
Efnahags- og myntbandalags Evr-
ópu, EMU, væri í góðu lagi og
kvartaði undan því að það væri
ekki sýnt í réttu ljósi.
Þetta samstarf tveggja stærstu
meginlandsþjóðanna í ESB hefur
lengi þótt skipta sköpum fyrir
framvindu Evrópusamrunans. Kin-
kel sagði í þýzka blaðinu General
Anzeiger að sú staða væri óbreytt,
að löndin tvö stæðu saman um að
skiia Evrópusamvinnunni lengra
fram á veg, þrátt fyrir ágreining
EVROPA^.
sem nokkuð hefur borið á í millum
stjórna landanna að undanförnu.
Helmut Kohl Þýzkalandskanzl-
ari og Lionel Jospin, forsætisráð-
herra Frakklands, munu eiga fund
í Bonn síðar í þessum mánuði í
þeim tilgangi að ryðja öllum mis-
skilningi úr vegi, svo að ríkin tvö
geti áfram unnið samhent að því
að undirbúa myntbandalagið.
Stjómmálaskýrendur telja sam-
bandið milli þýzkra og franskra
stjórnvalda hafa spillzt eftir kosn-
ingasigur sósíaiista í Frakklandi í
júní sl. Eftir sigurinn hafa efa-
semdir vaknað um að franska
stjórnin, undir forsæti Jospins, sé
viljug til að færa frekari fórnir f
ríkisfjármálunum til þess að upp-
fylla skilyrðin fyrir stofnaðild að
EMU. Kinkel hafnaði því þó í við-
taiinu að segja til um hvort hann
teldi að Frakklandi muni takast
að uppfylla lykilskilyrði fyrir
EMU-aðildinni, sem er að ná fjár-
lagahalla þessa árs niður í 3%.
Auðgaðist á hönn-
un nasistabúninga
Vín. Reuter. *
LÍKLEGT er, að hinn kunni, þýski
tískuhönnuður Hugo Boss hafi
hannað brúna og svarta einkennis-
búninga násista á sínum tíma. Er
því haldið fram í austurríska tíma-
ritinu Profil.
Talsmaður tískuhússins Hugo
Boss, sem er að meirihluta í eigu
ítölsku Marzotto-samsteypunnar,
sagði, að fréttin væri líklega rétt.
I Profil sagði, að Boss, sem lést
1948, hefði framleitt einkennisbún-
inga fyrir SS-sveitir nasistaflokks-
ins, stormsveitirnar, Hitlersæskuna
og herinn og hefði vinnuaflið verið
franskir stríðsfangar og pólskir
fangar úr útrýmingarbúðum.
í tímaritinu sagði, að fyrsta
fyrirtæki Boss hefði farið á hausinn
en þegar hann gekk í nasistaflokk-
inn 1931 og stofnaði Hugo Boss
AG hefði farið að ganga betur.
Hefði vinnan fyrir nasistaflokkinn
lagt grunninn að því stórfyrirtæki,
sem Hugo Boss væri nú. í stríðslok
var Boss fordæmdur sem „með-
reiðarsveinn nasista“, sviptur kosn-
ingarétti og dæmdur til að greiða
sekt.
Að Boss látnum tóku Siegfried,
sonur hans, og Eugen Holy,
tengdasonur hans, við rekstrinum
og á sjötta áratugnum framleiddu
þeir fyrstu karlmannafötin, sem
fyrirtækið hefur verið frægt fyrir
alia tíð síðan.