Morgunblaðið - 01.07.1997, Síða 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 1. JÚLÍ 1997
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
OTI ITT
f STUT
Rannsókn
SÞí
Kongó
STJÓRN Laurents Kabila hef-
ur heft aðgang rannsóknar-
nefndar SÞ að svæðum þar
sem talið er að hersveitir hans
hafi framið fjöldamorð á flótta-
mönnum frá Rúanda. Stjórn-
völd í Kongó vilja setja skilyrði
fyrir rannsókninni sem SÞ geta
ekki sætt sig við. Þetta er önn-
ur tilraun SÞ til að heíja rann-
sóknina sem samþykkt var í
apríl síðastliðnum. Hjálpar-
stofnanir segjast ekkert vita
um afdrif 250.000 flóttamanna
af Hutu ættbálki sem búið
höfðu í flóttamannabúðum í
landinu frá 1994.
Levi íhugar
afsögn.
DAVID Levi, utanríkisráðherra
ísraels, íhugar nú að segja af
sér í mótmælaskyni við stjóm-
araðferðir Benjamins Netanya-
hu, forsætisráðherra. Þetta
kom fram á blaðamannafundi
sem Levi boðaði til í gær. Hann
segir að áður en hann geri upp
hug sinn ætli hann að gefa sér
nokkra daga til að íhuga hvort
möguleiki sé á að hlutimir verði
lagfærðir þannig að stjómin
verði starfshæf og haldið verði
áfram með friðarferlið.
Kjarnorka í
írlandshafi
EFTIR að hafa staðfastlega
neitað því um árabil hafa bresk
stjómvöld nú viðurkennt að
Bretar hafí losað allt að tveim-
ur tonnum af kjarnorkuúr-
gangi í írlandshaf á 6. ára-
tugnum. David Woods, sem er
ráðherra sjávarútvegs og nátt-
úruauðlinda í írsku stjóminni
hefur farið fram á nánari skýr-
ingar, ekki síst á margendur-
teknum afneitunum breskra
stjómvalda. Uppiýsingamar
þykja benda til þess að engu
sé að treysta í yfirlýsingum
Breta hvað varðar losun skað-
legra úrgangsefna.
Bætir ímynd
Jeltsíns
TATYANA Dyachenko, 37 ára,
dóttir Borísar Jeltsín, Rúss-
landsforseta, hefur verið skipuð
opinber ráðgjafi um ímynd
hans. Skrifstofa forsetans til-
kynnti þetta á mánudag en
Tatyana er talin hafa séð um
ímynd foður síns allt frá kosn-
ingasigri hans á síðasta ári.
Tatyana, sem er tölvufræðingur
og tveggja bama móðir er einn-
ig talin hafa víðtæk áhrif á
forsetann í öðmm málum.
Gera upp við
herinn.
VIKTOR Tsjemomyrdín, for-
sætisráðherra Rússlands, hét
því á mánudag að þrýsta á um
umbætur innan rússneska
hersins. Hann sagðist hafa
gefíð fyrirmæli um að ríkið
gerði upp skuldir sínar við her-
inn en þær samanstanda m.a.
af ógoldnum launum yfír-
manna. Yfírlýsing forsætisráð-
herrans kom í kjölfar gagnrýni
Lev Rokhlin, hershöfðingja og
áhrifamanns innan stjórnar-
innar, um að áætlanir stjón-
valda um að draga úr vægi
hersins ættu eftir að eyðileggja
herstyrk Rússa.
Kjarnaoddar á Grænlandi
Stnðningiir
við Johansen
VÍÐTÆKUR stuðningur virðist
vera á Grænlandi við hugmyndir
Lars Emils Johansens, formanns
grænlensku heimastjórnarinnar,
um að bjóða Bandaríkjum og Rúss-
um að koma aflóga kjarnaoddum
fyrir á Grænlandi. Að sögn danska
blaðsins Jyllands-Posten á þetta
bæði við um heimastjórnina og
Siumut, flokk Johansens, sem er
jafnframt stærsti stjómmálaflokkur
Grænlands.
Fyrir helgi var hart tekist á um
málið. Einn stjómarandstöðuflokk-
anna krafðist afsagnar Johansens,
sem varð að halda til Grænlands
degi fyrr en hann hafði áætlað til
að Iægja öldumar. Fáeinir fiokks-
menn hans höfðu lýst sig andvíga
skoðunum Johansens en á stjórnar-
fundi Siumut á laugardag, sem
boðað var til í skyndingu, kom fram
fullur stuðningur við Johansen.
Á blaðamannafundi í gær ítrek-
aði hann að um kjarnaodda væri
að ræða, ekki geislavirkan úrgang
og að boðið væri framlag Grænlend-
inga til heimsfriðarins. Grænlend-
ingar stæðu við tilboð sitt, svo fremi
sem það væri tryggt að það skað-
aði ekki umhverfið og fyllsta örygg-
is væri gætt.
Cousteau
kvaddur
JEAN-Marie Lustiger, erki-
biskup í París, brennir reyk-
elsi við kistu franska haffræð-
ingsins Jacques-Yves Couste-
au í Frúarkirkjunni í París í
gær. Ekkja Cousteau, Franc-
ine, dóttir þeirra Diane, sonur
þeirra Pierre-Yves og sonur
Cousteaus af fyrra hjóna-
bandi; Jean-Michel, fylgjast
með. I dag koma út endur-
minningar, sem Cousteau lauk
við að rita nokkrum dögum
áður en hann lést af völdum
hjartaslags fyrir viku. Þar lýs-
ir hann viðhorfum sínum til
lífsins og varar sterklega við
eyðileggingu jarðarinnar með
kjarnorku, þynningu óson-
lagsins, offjölgun, vopnakapp-
hlaupi og taumlausri gróða-
fikn.
Montserrat
Tuttugn
taldir af
Olveston á Montserrat. Reuter.
ÓTTAST er að allt að 20 manns
hafi farist í síðustu viku þegar eld-
ijall á eynni Montserrat í Karíba-
hafi gaus gífurlega heitu gijóti og
gasi.
Björgunarmenn leituðu í gær í
rústum sjö bæja að fórnarlömbum
og þeim, er kynnu að hafa komist
lífs af. Á miðvikudag í fyrri viku
flæddi um 500 gráðu heitt gosefni
jrfír svæði á suðurhluta eyjarinnar.
Níu eða tíu lík höfðu fundist í
gær, en embættismenn töldu nær
öruggt að tíu manns í viðbót hefðu
farist. Annarra 24 er saknað.
Þeir sem týndu lífi höfðu virt
að vettugi aðvaranir eldfjallafræð-
inga um að hætta væri yfírvofandi
á svæðinu.
Keuter
Rauði krossinn
rýfur hlutleysið
Haag. Reuter
Lúxemborg tekur við formennsku
Stækkun ESB
efst á dagskrá
Brussel. Reuter.
DANSKI Rauði krossinn hefur nú
í fýrsta skipti rofíð hlutleysi sitt
samkvæmt frétt Jyllands-posten.
Þetta var gert með sögulegri
ákvörðun um að styðja alla þá sem
krefjast þess að stríðsglæpamenn í
Bosníu verði dregnir fyrir rétt.
Rauði krossinn hefur alltaf lagt
ríka áherslu á hlutleysi sitt. Hann
hefur einblínt á hjálparstarf án
íhlutunar í stjómmál eða önnur
deilumál og því kemur ný afstaða
stofnunarinnar í Danmörku á óvart.
Samkvæmt Jyllands-Posten var
þessi sögulega ákvörðun tekin
vegna þess hversu illa uppbygging-
arstarf hefur gengið í Bosníu.
Jörgen Paulsen, starfsmaður
danska Rauða krossins, sagði í
viðtali við blaðið að vonleysið í
landinu sé svo mikið að það jaðri
við örvæntingu. Þá sagði hann að
stofnunin teldi það einu leiðina
fram á við og í átt til varanlegs
friðar að draga stríðsglæpamenn
fyrir dóm.
Reynt að koma lögum yfir
stríðsglæpamenn
Samkvæmt Dayton-friðarsam-
komulaginu eiga stríðsglæpamenn
að koma fyrir sérstakan stríðs-
glæpadómstól í Haag. Þetta hefur
hins vegar ekki náð fram að ganga
þar sem fylkingar í Bosníu hafa
neitað að framselja menn sína.
Einungis níu af 76 mönnum sem
eru á lista yfir bosníska stríðs-
glæpamenn eru nú í haldi. Það
hefur flækt málin enn frekar að
Vesturlönd hafa ekki komist að
samkomulagi um það hvemig þeim
beri að snúa sér í málinu.
Sama dag og talsmaður danska
Rauða krossins gaf út yfírlýsingu
sína gaf hins vegar Louise Arbo-
ur, saksóknari við stríðsglæpadóm-
stól Sameinuðu þjóðanna í Haag,
út þá yfírlýsingu að hún muni í
framtíðinni láta gera ráðstafanir
til að handtaka stríðsglæpamenn
frá lýðveldum fyrrverandi Júgó-
slavíu án viðvörunar.
Yfirlýsing hennar kom í kjölfar
vel heppnaðrar aðgerðar þar sem
Slavko Dokmanovic var handtek-
inn vegna gruns um þátttöku í
morðum á 260 Króötum í nóvem-
ber árið 1991. Skrifstofa Arbour
hafði áður gefið út ákæru á hend-
ur þremur Serbum, sem voru hátt-
settir innan júgóslavneska hersins,
fyrir að fyrirskipa morðin.
Júgóslavneska ríkisstjómin mót-
mælti handtöku Dokmanovics
harðlega og sagði hana geta haft
alvarlegar afleiðingar fyrir friðar-
ferlið. Arbour sagði hins vegar
ekkert óeðlilegt við að handtaka
mann, sem gefín hafí verið út
ákæra á, án viðvörunar. Þannig
vinni lögregla um allan heim.
LÚXEMBORG tekur í dag við for-
ystu í ráðherraráði Evrópusam-
bandsins (ESB) af Hollandi. Jean-
Jacques Kasel, fastafulltrúi Lúxem-
borgar hjá ESB,
sagði í gær að
fjölgun aðildar-
ríkja yrði meg-
inverkefni
næstu mánaða.
Ákveðið
hafði verið að
aðildarviðræður
við ríki í Mið-
og Austur-Evrópu skyldu hefjast sex
mánuðum eftir lok ríkjaráðstefnunn-
ar, en henni lauk á leiðtogafundi í
Amsterdam þann 17. júní.
Stjórnarerindrekar í Brussel telja
góðar líkur á að hægt verði að ljúka
undirbúningi fyrir aðildarviðræður
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evrópu-
sambandsins ávítti í gær átta aðild-
arríki fyrir framkvæmd reglna um
umhverfisvernd. Sambandið hefur
verið gagnrýnt fyrir að framfylgja
reglum í umhverfísmálum slælega
og hefur á undanförnum árum ver-
ið unnið að því að undirbúa strang-
ara eftirlit með því að reglum sé
fylgt.
fyrir desember, þrátt fyrir deilu
Frakklands og Þýskalands um fram-
kvæmd Efnahags- og myntbanda-
lagsins, EMU. Að kröfu Frakka hef-
ur Lúxemborg
einnig fallist á
að halda sér-
stakan leiðtoga-
fund um at-
vinnumál en
stjórn Lúxem-
borgar varar þó
við of mikilli
bjartsýni á þeim
vettvangi. Jean-Claude Juncker, for-
sætisráðherra Lúxemborgar, sagði í
viðtali við belgíska dagblaðið La
Libre Belgique að engar líkur væru
á að Lúxemborg legði fram einhveij-
ar „kraftaverkalausnir" í baráttunni
gegn atvinnuleysi.
Kemst framkvæmdastjórnin að
þeirri niðurstöðu að Grikkland,
Belgia og Spánn hafi ekki fram-
fylgt reglum um meðferð hættulegs
úrgangs og förgun á rafhlöðum.
Verður ríkjunum stefnt fyrir Evr-
ópudómstólnum í Lúxemborg.
Einnig er Lúxemborg gagnrýnd
fyrir að framfylgja ekki reglum um
meðferð hættulegs úrgangs.
EVROPA^
Átak í umhverfismálum
Brussel. Reuter.