Morgunblaðið - 01.07.1997, Blaðsíða 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 1. JÚLÍ 1997
FRÉTTIR
Nýtt breskt leitarkerfi kynnt íslenskum stofnunum
Reiknar út leitar-
svæði með hraði
SLYSAVARNAFÉLAG íslands
hugleiðir nú að festa kaup á nýju
leitarkerfi sem breska fyrirtækið
BMT, Marine Information System
Limited, hefur þróað í samvinnu
við m.a. bresku strandgæsluna.
Markaðsstjóri fyrirtækisins, Peter
Batt, kynnti kerfið fyrir fulltrúum
nokkurra íslenskra stofnana í gær,
þar á meðal Hafrannsóknastofnun,
Siglingastofnun, Landhelgisgæsl-
unni og Hollustuvernd ríkisins.
Fyrir um tveimur árum fékk
SVFÍ leitarforritið SAR, sem stend-
ur fyrir leit og björgun, hjá bresku
strandgæslunni og hefur það reynst
vel við leitar- og björgunarstörf til
sjós, að sögn Páls Ægis Pétursson-
ar, deildarstjóra björgunardeildar.
Kerfið fýsilegur kostur
„SVFÍ sendi tvo menn út á sein-
asta ári á námskeið í leit og björg-
un í þjálfunarmiðstöð bresku
strandgæslunnar, um svipað leyti
og hún var að taka í notkun nýja
kerfið til reynslu. Okkar menn
fengu strax gríðarlegan áhuga á
því, enda eldra kerfið talsvert
flóknara og tekur nokkurn tíma
að fá leitarsvæðið reiknað út. Nýja
kerfið er mun fullkomnara og fljót-
virkara og því mjög fýsilegur kost;
ur fyrir okkur íslendinga. SVFÍ
hefur ríkan áhuga á nýja kerfinu
en engin ákvörðun hefur hins vegar
verið tekin um kaup enn sem kom-
ið er,“ segir Páll.
Sem dæmi um notkunarmögu-
leika nefnir Páll leit að barni sem
fer út á vindsæng og rekur frá
landi, er kallar á tafarlaus við-
brögð. „í slíku tilviki afmarkar
kerfið leitarsvæði með hraði, reikn-
ar út strauma á svæðinu og hvert
vindsængina rekur, auk' þess að
taka tillit til veðurs og fleiri þátta
sem skipta máli í því sambandi.
Einnig má nefna að þegar skip er
að fara á milli tveggja hafna og
skilar sér ekki á tilsettum tíma,
setjum við inn upplýsingar um
strauma og vind og tölvan reiknar
út líklegasta leitarsvæði,“ segir
hann. „Okkar vantar hins vegar
nákvæmar upplýsingar um
strauma í hafinu við Islands, og
kortlagning þeirra er verkefni sem
þarf að vinna.“
Að sögn Peters Batt er SARIS
háþróað leitarkerfi, hannað með
það í huga að hægt sé að nota það
um allan heim.
Nýtist víða um heim
„Gagnagrunnur kerfisins miðast
við kort og haffræði, er byggir á
bestu fáanlegu upplýsingum um
hafsvæði og strauma á viðkomandi
stað, auk veðurfars. Kerfið nýtist
því yfirvöldum leitar- og björgunar-
mála um víða veröld," segir hann.
„Kerfíð er hraðvirkt og getur áætl-
að staðsetningu þess sem leitað er
að á ákveðnum tíma með mikilli
nákvæmni. Mér er illa við að áætla
hversu nákvæmt það er, því slíkt
fer eftir mörgum þáttum og ekki
síst hversu góðar upplýsingar
liggja fyrir um hvert svæði, en þó
er ljóst að þetta er nákvæmasta
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Jim Smart
PETER Batt, markaðsstjóri hjá BMT, og Páll Ægir Pétursson,
deildarsljóri björgunardeildar SVFÍ, segja notkunarmöguleika
leitarkerfisins SARIS mikla og að það gæti gagnast ýmsum
aðilum hérlendis.
aðferð sem kostur er á til að reikna
út þessa hluti."
Brett segir að kerfið verði fáan-
legt innan tveggja vikna og hafi
stofnanir í Hollandi, Belgíu, Nýja-
Sjálandi og víðar sýnt því mikinn
áhuga. Kostnaður við kaup nemur
um 4 milljónum króna, sem Brett
segir einungis brot af því sem þró-
unin hefur kostað undanfarin ár,
en m.a. hefur breska strandgæslan
lagt fjármuni til þróunarstarfsins.
Hann kveðst gera ráð fyrir að sölu-
hagnaður af kerfinu verði notaður
til að þróa það áfram.
Auk leitarkerfisins má nefna að
BMT hefur hannað kerfí sem bygg-
ir á sömu hugmyndafræði og SAR
og er nýtanlegt vegna olíu- og
mengunarslysa.
Gæti gagnast
fleiri stofnunum
Páll Ægir kveðst þeirrar skoðun-
ar að SARIS nýtist ekki einungis
SVFÍ, heldur ýmsum öðrum stofn-
unum hérlendis, svo sem Stýri-
mannaskólanum og þeim stofnun-
um öðrum sem kerfið var kynnt
fyrir í gær.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
RAGNHEIÐUR með Arngrími föður sínum,
á flugvellinum við Tungubakka í gær.
Mótun tillagna
um forgangsröð-
un langt komin
Feðgin
fljúga far-
þegaþotu
RAGNHILDUR Arngrímsdóttir,
sem er 25 ára, flýgur í fyrsta
skipti þotu í farþegaflugi í dag
þegar hún flýgur með Arngrími
Jóhannssyni, föður sínum, til
Mallorca.
Hún tók einkaflugmannspróf
árið 1991 og ætlaði í byijun að-
eins að verða einkaflugmaður.
Árið 1993 ákvað hún að fara í
atvinnuflugmannaskólann og afl-
aði sér svo meiri reynslu með
flugi í Flórída. Eftir að hún kom
heim aftur hefur hún flogið með
ferðamenn og kennt flug.
Hún byrjaði svo í þjálfun á
B-737 flugvél frá flugfélaginu
Atlanta í fyrra. Hún var ólétt og
var komin sex mánuði á leið þeg-
ar hún lauk þeirri þjálfun. Hún
flaug þvi aldrei þeirri vél í far-
þegaflugi. Hún byijaði svo að
læra á L-1011 fyrir þremur mán-
uðum og lauk þjálfun á þriðju-
daginn var.
Ragnheiður segist fyrst hafa
flogið nýju vélinni með föður sín-
um um daginn og það hafi verið
afskaplega skemmtileg lífs-
reynsla. „Eg veit ekki hvernig
það verður með farþega," segir
hún. „Það kemur í ljós á morg-
un. En annars er alltaf gaman
að fljúga með föður mínum. Það
er sama hvort vélin er lítil eða
stór - hann skammar mig alveg
jafnmikið.“
Aðspurð hvernig áhuginn hafi
kviknað svarar hún einfaldlega:
„Ég á pabba sem er flugmaður."
Hún segir að hann hafi alltaf
verið með sig og Gunnar bróður
sinn, sem er einkaflugmaður, á
flugvellinum. „Ef maður elst upp
við þetta, verður ekki aftur snú-
ið,“ segir hún.
Ragnheiður er gift Steinari
Bragasyni, flugmanni hjá Flug-
leiðum, og heitir sonur þeirra
Arngrímur Bragi. Verður hann
þá líka flugmaður? spyr blaða-
maður. „Það er víst engin hætta
á öðru,“ segir hún og hlær.
„Barnið á ellefu eða tólf flugvél-
ar og er ekki orðið eins árs.“
Ekkiboð
til Islands
UTANRÍKISRÁÐHERRA íslands
fékk ekki boð um að sækja hátíðar-
höldin í Hong Kong í tilefni af því
að Kínverjar fengu yfirráðin yfir
þessari fyrrverandi nýlendu Breta
á miðnætti í gær.
Að sögn talsrnanns ráðuneytisins
barst ekkert boð og hefur ekki
verið leitað eftir skýringum hjá
kínverskum stjórnvöldum um
hverju þetta sæti. Hann segir hafa
heyrst að utanríkisráðherrum 60
landa hafi verið boðið að vera við-
staddir athöfnina, sem þýði einfald-
lega að ráðherrum 150 landa hafí
ekki verið boðið. Þannig séu ekki
fulltrúar allra Norðurlanda í Hong
Kong og bendi jafnvel ýmislegt til
að aðeins fulltrúar Svía og Finna
séu þar staddir í tilefni valdaskipt-
anna.
FORGANGSRÖÐUNARNEFND
heilbrigðisráðuneytisins er langt
komin við mótun tillagna um for-
gangsröðun í heilbrigðiskerfinu.
Olafur Ólafsson landlæknir, for-
maður nefndarinnar, segir að til-
lögumar verði kynntar opinberlega
næsta haust.
Heilbrigðisráðherra skipaði
nefndina og er henni ætlað að gera
tillögur um hvemig hægt sé að
standa að forgangsröðun heilbrigð-
ismála hér á landi. Nefndinni er
sérstaklega ætlað að athuga hvort
setja eigi reglur um hvort ýmis
sjúkdómstilvik eigi að hafa forgang
yfir önnur og hvort æskilegt sé að
setja reglur um hámarksbiðtíma
eftir þjónustu.
„Við erum langt komnir með að
vinna tillögur um þetta til ráð-
HALLDÓR Blöndal samgönguráð-
herra segist hlynntur því að Pósti
og síma hf. verði skipt upp í tvö
fyrirtæki. „Þegar lögin um Póst og
síma hf. voru sett var gert ráð fyr-
ir að fyrirtækinu yrði skipt í tvennt.
Nú er verið að athuga ofan í kjöl-
inn hvort slík breyting er hagkvæm
og ef svo reynist vera, finnst mér
að það eigi að gerast eins fljótt og
kostur er.“
Eins og fram kom í samtali við
Guðmund Björnsson, forstjóra
Pósts og síma hf., í Morgunblaðinu
síðastliðinn sunnudag, hefur stjóm
Pósts og síma hf. óskað eftir því
við samgönguráðherra að fyrirtæk-
inu verði skipt upp í tvennt, Póst
annars vegar og Síma hins vegar.
Guðmundur sagði að samfara mikl-
herra. Tillögurnar verða^ gerðar
opinberar í haust,“ segir Ólafur.
Ekki ráðfært sig
við nefndina
Ólafur segir að uppi séu tillögur
um ýmsar framkvæmdir í heil-
brigðismálum, þ.á m. byggingu
heilsugæslustöðva, t.d. í Kópavogi
og í Reykjavík, en þeir sem að
þeim málum komi hafí ekki ráð-
fært sig við nefndina. Hann telur
þó eðlilegt að það hefði verið gert.
„Talað er um forgangsröðun
heilbrigðismála hér á landi, en til-
lögur um framkvæmdir hafa ekki
verið bornar undir nefndina ennþá.
Þó verður að geta þess að fyrirhug-
aðir eru fundir á næstunni, meðal
annars um framtíðaráform sjúkra-
stofnana," segir Ólafur.
um breytingum á fjarskiptum og
póstþjónustu ættu pósturinn og
síminn minna sameiginlegt en áður
og því ekki mikil ástæða til að reka
þessa þjónustu undir sama hatti.
Telur hann að aðskilnaður þessarar
þjónustu myndi meðal annars leiða
til aukinnar hagræðingar sérstak-
lega í póstþjónustu en nú er póstur-
inn rekinn með tapi á meðan hagn-
aður er af rekstri símans.
Lagabreytingar ekki þörf
Ekki þarf sérstaka lagabreyt-
ingu til að Pósti og síma hf. verði
skipt uppí tvö fyrirtæki. Ef slíkt
verði talið hagkvæmt sér sam-
gönguráðherra ekkert því til fyrir-
stöðu að fyrirtækin verði orðin tvö
um næstu áramót.
Samgöngnráðherra um Póst og síma hf.
Verði skipt sem fyrst
ef það er hagkvæmt