Morgunblaðið - 19.11.1989, Blaðsíða 33

Katrín og Sigríður, héldu heimili
saman og bjuggu þær í sama húsi
og Sigrún. Sigríður heilsutæp og
Katrín mikill sjúklingur. Sigrúnu
rann blóðið til skyldunnar nú sem
fyrr. Hún gerði sér ljóst að systur
hennar þyrftu á henni að halda, og
hún gat veitt þeim lið. Það var hin
raunverulega ástæða þess að Sig-
rún lét af störfum þann 1. ágúst
1964 eftir 11 ára farsælt starf. Hún
hafði lagt mikið af mörkum til heil-
brigðisþjónustunnar og var nú vel
að því komin að hvílast eftir eril-
samt starf. Þá hófst nýr kapítuli í
lífi Sigrúnar.
Sigrún og systur hennar tvær
tóku upp sameiginlegt heimilishald,
aldraðar konur, allar búnar að skila
sínum skerfi til þjóðfélagsins. Það
var sannkallað kærleiksheimili, þar
sem þær studdu hver aðra, nutu
gagnkvæms félagsskdpar og vin-
áttu. Þar nutu þær menningar og
listar, lásu hver fyrir aðra, hlustuðu
á tónlist, iðkuðu hannyrðir og vert
er að geta að Sigrún pijónaði lopa-
peysur af mikilli list og nutu marg-
ir góðs af. Katrín lést nokkru eftir
að Sigrún lét af störfum. Þegar
Ragnheiður systir þeirra, húsfreyja
á Hvítárbakka, hafði misst mann
sinn fluttist hún til Reykjavíkur og
eftir lát Katrínar fluttist hún til
systra sinna. Nokkru síðar lést
Sigríður systir þeirra.
Sigrún varð fyrir því áfalli að
missa sjón og varð sem næst blind
hin síðari ár. Samvinna þeirra
systra Ragnheiðar og Sigrúnar var
því mjög sérstæð, þar sem Ragn-
heiður hafði sjónina fyrir Sigrúnu,
m.a. las hún fyrir hana. Það var
því Sigrúnu mikið áfall, þegar
Ragnheiður lézt skyndilega fyrir
nokkrum árum.
Sigrún átti við erfiðan hjarta-
sjúkdóm að stríða, auk blindunnar.
Eftir að Ragnheiður systir hennar
lézt fann hún því tihmikils öryggis-
leysis að búa ein, þó tók allmörg
ár að hún fengi inni á hjúkrunar-
heimili. Það tókst þó um síðir og
hafði hún búið í Seljahlíð nokkur
ár, þegar andlát hennar bar að
garði. Þar leið henni vel, og það
sem hún undi sér sérstaklega við
var að hlusta á góða klassíska tón-
list. Þá kom enn ný hlið á Sigrúnu
í Ijós. Hún varð sér úti um „vasa-
diskó“, geislaspilara og hvað þetta
kann að heita. Tók tónlist upp á
band, nýtti tæknina til fullnustu.
Það höfðum við sem hana þekktum
ekki gert okkur ljóst, að hún byggi
yfir þeirri tæknikunnáttu sem þarna
kom í ljós. í þessu naut hún aðstoð-
ar frænda sinna, þeirra Magnúsar
Karlssonar, tæknifræðings, og Jak-
obs Magnússonar hins góðkunna
tónlistarmanns. Hún trúði mér þó
fyrir því að ekki kynni hún fyllilega
að meta tónlist Jakobs frænda síns
og Ragnhildar konu hans. Mozart
og hans líkar væru sér meira að
skapi. Þetta skildi Jakob en þeir
frændur voru henni ævinlega hauk-
ar í horni þegar hún þurfti á aðstoð
að halda.
Sigrún giftist ekki og átti ekki
börn fremur en flestar aðrar konur,
sem hösluðu sér völl í atvinnulífinu
á þessum tíma. En sjaldan hef ég
séð nokkurn umvafinn góðum ætt-
ingjum eins og Sigrún var. Systk-
inabörn hennar sýndu henni þá
umhyggju og alúð, að óvenjulegt
má teljast, það nýtur aðdáunar
þeirra sem til þekkja.
Sigrún átti við vanheilsu að stríða
síðustu árin, sem oft vill verða fylgi-
fiskur hárrar elli, en andleg reisn
hennar var algjör. Hún var sátt við
að skilja við þetta jarðlíf, eftir lang-
an starfsdag..
Sigrún Magnúsdóttir hóf upp
starf hjúkrunarfræðinga og lagði
sinn skerf til kvennabaráttunnar á
erfiðum tímum. Á 70 ára afmæli
Hjúkrunarfélags íslands þann 3.
nóvember sl. var Sigrún gerð að
heiðursfélaga, hlaut þar með verð-
skuldaða viðurkenningu.-
Sjálf þakka ég henni langt og
gott samstarf, handleiðslu og vin-
áttu.
Ættingjar Sigrúnar eiga ómæld-
ar þakkir skildar fyrir alúð og
umönnun, sendi ég þeim samúðar-
kveðjur.
Blessuð sé minning Sigrúnar
Magnúsdóttur.
Bergljót Líndal
^íö'RGUáBLAÐÍÐ'-
^3-
Franz Jezorski
klæðskerameistari
Fæddur 10. júní 1905
Dáinn 1. nóvember 1989
Á árunum milli 1930 og 1940
fluttu hingað til lands nokkrir Þjóð-
veijar til hinnar ýmsu starfa. Það
var fagnaðarefni fátækri og fá-
kunnandi þjóð við nyrsta haf, er
þá hafði nýlega öðlazt sjálfstæði.
Þessir /nenn, sem með tíð og tíma
urðu íslendingar, komu frá því
landi, þar sem snilli til orða, hljóma
og verka hefur um aldaraðir verið
í hávegum höfð og hafði borið af
um allan heim. Þeir fluttu með sér
hingað norður í svalann snilli sína
og verkkunnáttu og kenndu svo
hérlendum mönnum handbragð sitt.
Þeir komu frá því landi, er enn var
í sárum eftir fyrri heimsstyijöldina,
og afleiðingar þess hversu hrika-
lega sigurvegararnir höfðu í blindni
leikið þessa frábæru þjóð og þannig
brotið leið þeirri öfgastefnu, er þá
var að ná völdum og það leiddi síðan
til þess hildarleiks er kallaður er
síðari heimsstyijöldin. Þjóðveijar
þeir, er hingað komu þá, gerðu
þetta kalda land að nýju föður-
landi, hér eignuðust þeir ástvini og
venzlafólk og marga frábæra af-
komendur.
Þessa alls get ég nú vegna þess
að ég kveð nú minn góða vin, Franz
Jezorski, klæðskerameistara, en
hann var einn þeirra úrvalsmanna
frá Þýzkalandi, er hingað fluttu á
þessum tíma. Franz kom hingað
árið 1932 og hóf störf hjá klæð-
skerafyrirtækinu Andersen og Son
og síðar Andersen og Lauth. Þá
vildi svo heppilega til, að þar starf-
aði þá ung og glæsileg stúlka,
Kristín Guðbrandsdóttir, frá Hóli í
Hörðadal, Dalasýslu, og leiddu
kynni þeirra til hjúskapar.
Það man ég vel, þótt ég væri þá
ungur að árum, að það þóttu stór
tíðindi í Dölum vestur, er það frétt-
ist, að hún frænka mín Stína á
Hóli væri að giftast Þjóðveija, en
svo sáum við manninn hennar og
það stafaði frá honum góðvild, hann
var ákaflega fágaður í framkomu
og hæglátur. Ég held að ég hafi
ekki skilið margt, sem hann sagði
við mig, er við hittumst fyrst, og
hann klappaði mér á kollinn og
sagði eitthvað á þýzku, en síðar er
við kynntumst hefi ég ávallt litið á
hann sem einn allra bezta vin okkar.
Þau Kristín og Franz fluttu aust-
ur á Reyðarfjörð og þar stundaði
hann iðn sína af þeirri snilli, sem
honum var lagið, og Kristín frænka
var honum stoð og stytta. Þau eign-
uðust marga góða kunningja eystra
og það var nú fyrir nokkrum dög-
um, að ég hitti konu, sem hafði
verið barn á Reyðarfirði, þegar þau
Kristín og Franz dvöldu þar, og hún
minntist þess hve mikil hlýja hafði
stafað frá honum þar.
En svo kom stríðið og hernámið,
þá urðu margir venzlamenn hans í
Dölum kvíðnir og óttuðust, að hann
yrði tekinn og fluttur af landi brott,
en sem betur fór varð það ekki,
hann var hvergi á skrá um þá landa
hans, sem fylgdu þáverandi vald-
höfum í Þýzkalandi að málum og
góðir menn á Austurlandi munu
hafa beitt áhrifum sínum á þann
veg að þau sátu í friði hér.
Árið 1944 fluttu þau Kristín og
Franz til Reykjavíkur, en hann hafði
þá tekið að sér þann starfa að
sauma einkennisbúninga á lögregl-
una. Þá höfðu fæðst tveir hressir
strákar, Franz og Guðbrandur. Þá
var ekki rúmt um húsnæði í
Reykjavík, en foreldrar mínir gátu
leigt þeim eitt herbergi og þær
Kristín og móðir mín voru saman
í eldhúsinu. Móðir mín minntist
þess oft hversu skemmtilegur tími
það hefði verið, þegar þær voru
tvær saman í litla eldhúsinu.
Franz gerðist klæðskerameistari
hjá lögreglunni og veit ég að marg-
ir hinir eldri lögreglumenn minnast
hans með þakklæti, en hann var
einstakt lipurmenni.
Ég var einhvern tíma fyrir
nokkru að skoða gömul dagblöð á
Landsbókasafninu í leit að ein-
hveiju, þá rakst ég á það að Franz
hafi verið góður skákmaður og hafi
tekið þátt í mótum hér, en hann
gat þess aldrei svo að ég muni.
Er þau Kristín og Franz fluttu
frá foreldrum mínum bjuggu þau
fyrst á Rauðarárstíg, síðan á Hverfr ..
isgötu, en síðar á Njálsgötu 80 og
þar var hann til efsta dags.
Er Franz hætti saumaskap var
hann í gullsmíðaverzlun Guðbrands,
sonar síns, fyrst í Aðalstræti 12 og
síðar á Laugavegi 48 og ég veit
að margir minnast hans þaðan, þar
sem hann með kurteisi og hógværð
afgreiddi alla af lipurð þá er þar
komu.
Franz fæddist 10. júní 1905 í
Gelsenkirchen og voru foreldrar
hans þau Franz Jezorski, klæð-
skerameistari, og Maria kona hans.
Franz hóf snemma nám í klæð-
skeraiðn hjá föður sínum, en Jez-
orski-ættin hafði mann fram af
manni stundað þá iðn af prýði.
Frariz lézt á heimili sínu 1. nóvem-
ber sl.
Þegar ég nú kveð þennan góða
vin okkar, vil ég þakka honum fyr-
ir frábæra viðkynningu, vináttu
hans í garð foreldra minna, við
okkur hjónin og börn okkar; slík
vinátta verður aldrei fullmetin.
Það get ég sagt með sanni, að
þegar ég heyri góðs manns getið,
þá kemur hann mér i hug. Hann
var frábær fulltrúi sinnar göfugu
þjóðar, er svo margt hefur mátt
þola í aldanna rás — en það, að.
slíkur maður kemur sunnar úr álfu
til þessa kalda lands, eignast hér
góða konu og afkomendur, það er
meira happ en metið verður.
Ég bið góðan Guð að styrkja
Kristínu, syni þeirra og tengdadæt-
ur, barnabörn og barnabarnabörn í
sorginni, en það má vera huggun
harmi gegn að þar er genginn
drengur góður.
Halldór Ólafsson
Helga Sigjónsdótt-
ir, Höfn - Minning
Fædd 19. júlí 1906
Dáin 14. október 1989
I hæglátu haustveðri barst mér
til eyrna lát vinkonu minnar og
nágrannakonu til margra ára. Hún
hafði þá um hádegisbilið kvatt
jarðlífið í samræmi við sinn rólega
lífsmáta.
Helga Sigjónsdóttir fæddist að
Bæ í Lóni. Foreldrar: Bergljót Sig-
urðardóttir og Sigjón Bjarnason,
velmetin sæmdarhjón.
Systkini Helgu voru þeir bræð-
urnir Sigurður og Skúli og systirin
Ósk, sem dó á besta aldri, þar féll
í valinn góð stúlka langt umn aldur
fram. Á uppvaxtarárum Helgu var
margbýlt í Bæ og margt af ungu
fólki í uppvexti á sama aldri og
hún. Frá þeim dögum átti hún
margar hugljúfar æskuminningar
sem yljuðu henni um hjartarætur,
þegar á þær var minnst.
En árin liðu og hópurinn dreifð-
ist. Þegar Helga hleypti heimdrag-
anum lá leið hennar að Syðra-Firði
í kaupavinnu til bóndans þar.
Á þeim bæ kynntist hún manns-
efninu sínu, Einari Karli Guðjóns-
syni bróðursyni bóndans í Firði.
Karl var ættaður frá Þorgeirsstöð-
um í sömu sveit. Fæddur 13. nóv-
ember 1907, dáinn 27. febrúar
1987.
Fyrstu árin bjuggu þau í Syðra-
Firði, en 1934 flytja þau á Höfn.
Árið 1936 eignuðust þau einka-
dótturina Nönnu Láru, sem veitt
hefur þeim mikla gleði gegnum
árin, og seinna 6 mannvænleg
barnabörn.
Tíminn leiddi í ljós við náin kynni
að gott var að eiga þau hjón að
nágrönnum og daglega áttum við
einhver samskipti og allt á eina
lund.
Ánægð og glöð með brosandi
viðmóti mætti Heiga nágrönnum
sínum og lagði alltaf gott til allra
mála.
Hún var að eðlisfari alveg sérlega
blíð og barngóð og hafði sérstakt
lag á að breyta döpru geði í gleði-
bros, ef litla manneskjan átti eitt-
hvað bágt og gaf sig mikið að börn-
um, sem á vegi hennar voru.
Hún var höfðingleg persóna í
sjón, kvik á fæti, með fjörlegar
líkamshreyfingar, svo maður gat
orðið stoltur af að sjá hana dansa.
Hún þurfti ekki að hreykja sér hátt,
svo eftir henni væri tekið, enda
mjög viðræðugóð við fólk í daglegri
umgengni, þó heimilið væri hennar
stærsti vettvangur og allt dægur-
þras víðsfjarri.
Á yngri árum stóð hugur hennar
til að læra á eitthvert hljóðfæri, því
músíkgáfuna hafði hún í blóðinu,
en efnin leyfðu ekki slíkan munað.
En í bijostinu var harpan geymd
og slegið á létta strengi í dagsins
önn.
Oft fór saman góð kaffilykt í
eldhúsinu og fjörlegt raul húsfreyj-
unnar, meðan hún hellti upp á könn-
una og gesturinn naut þess svo að
setjast til borðs og tala um góða
veðrið, eða eitthvað sem við kom
heimahögum, aldrei lagt misjafnt
orð til annarra. Stundum riijaður
upp gamli tíminn frá baðstofulífinu
í Hjálegunni í Bæ í Lóni, þar var
ekki húsrýminu fyrir að fara, en
þar undu allir glaðir við sitt, og sú
nægjusemi, sem var hennar vega-
nesti frá æskuheimilinu, entist
henni ævina út.
Aldrei gerðar kröfur á hendur
öðrum, þau hjón voru sátt við sinn
hag og heimilið alltaf sjálfbjarga,
það var þeim nóg. Þau voru sam-
rýnd og áttu sér þann draum að
heilsan entist sem lengst, til að fara
í sínar daglegu gönguferðir sér til
heilsubótar, en það höfðu þau gert
í mörg ár.
Svo greip örlagavaldurinn inn í
þegar Karl þurfti að fara á sjúkra-
húsið. Þá fór Helga á elli- og hjúkr-
unarheimilið Skjólgarð á Höfn, þar
sem hún svo dváldi síðan það sem
eftir var ævinnar, í skjóli starfs-
fólksins, sem fær bestu þakkir fyrir
þá umönnun.
Karl átti við alvarleg veikindi að
stríða nokkra síðustu mánuði
ævinnar og var nokkuð sáttur við
að vita af konu sinni í vernduðu
umhverfi, því þótt líkamleg hreysti
virtist vera fyrir hendi, var andlegt
jafnvægi farið að gefa sig.
Svo mátti hún daglega eiga von
á dóttur sinni í heimsókn, svo heim-
þráin í litla bæinn gleymdist smátt
og smátt og nú er öllu lokið og
glaðværar raddir aðeins bergmál í
djúpi tímans.
Gamlir nágrannar senda þessum
látnu vinum sínum þakkir fyrjf
samveruna og Nönnu Láru og henn-
ar fjölskyldu innilegar samúðar-
kveðjur.
Blessuð sé minning Helgu Sig-
jónsdóttur.
Jónína Brunnan

t t Útför,
Elskuleg eiginkona mín og systir okkar, EBERGS ELEFSEIM
ÞÓRLEIF SIGURÐARDÓTTIR vatnamælingamanns,
frá Hellissandi, fer fram frá Dómkirkjunni fimmtudaginn 23. nóvember kl. 13.30.
Grýtubakka 18, Þeim sem vildu minnast hans er bent á Minningarsjóð Landspítal-
Reykjavík, ans.
verður jarðsungin frá Neskirkju mánudaginn 20. nóvember kl. Inga M. Magnúsdóttir, Sverrir Elefsen, Þórður Elefsen, Sigrún Elefsen, Sighvatur Elefsen, Hanna Björnsdóttir,
10.30. Blóm eru afþökkuð.
Ágúst Árnason,
Rósbjörg Sigurðardóttir, Sigríður Elefsen, Sigfús Jóhannesson
Steinunn Sigurðardóttir. og barnabörn.