Morgunblaðið - 14.05.1988, Page 20

Morgunblaðið - 14.05.1988, Page 20
20 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. MAÍ 1988 Formaður Lögreglufélags Reykjavíkur: Tíundi hver lögreglumað- ur á nú í málaferlum Staða lögreglunnar áhyggjuefni og umræða nauðsynleg JÓN Pétursson nýkjörinn form- aður Lögreglufélags Reykjavík- ur segir að nú séu til meðferð- ar, á hinum ýmsu stigum í rétt- arkerfinu, mál sjö lögreglu- manna sem sakaðir eru um ólög- mætar handtökur og harðræði. Jón segir að þessi mál, og staða lögreglunnar yfirleitt, séu sér og öllum lögreglumönnum mik- ið áhyggjuefni. Hann segir að alls eigi nú um það bil tíundi hver lögreglumaður í Reykjavík í málaferlum, flestir vegna áverka sem þeir hafa orðið fyr- ir í átökum eða slysum í tengsl- um við starf sitt. Jón segir að þau þrjátíu ár sem hann hefur fengist við lögreglustörf muni hann ekki eftir að lögreglan hafi verið í slíkri varnarstöðu gagnvart almenningi sem nú. „Þetta er ekki bara einkamál þessarar stéttar, heldur spuming um öryggi borgaranna," segir Jón Pétursson. „Það er fráleitt, eftir minni reynslu að dæma, að lögregl- an beiti í dag meira harðræði en áður, þvert á móti. Auðvitað er ekkert að því að illa unnin störf séu kærð, þau á ekkert frekar að líða hjá okkur en öðrum. En í málum eins og þeim sem mest hafa verið til umfjöllunar eru höfð endaskipti á hlutunum. Hvers kyns uppáklaganir um harðræði virtist vera orðinn nærtækur mótleikur hjá þeim sem lögreglan þarf skipta við. Það er eins og fólk geri sér ekki lengur grein fyrir því hvert er öryggishlutverk lögreglunnar," sagði hann. „Auðvitað getur verið við okkur sjálfa að sakast að ein- hveiju leyti en það þarf að taka á þessu máli og skoða það. Það má ekki vanta að fólk finni að okkar störf séu unnin í þágu þess.“ Fjölmiðlar hafðir sem grýla „Núna er það mjög áberandi að í nánast hverri einustu handtöku er hótað blaðaskrifum. Blöð og flölmiðlar eru höfð sem grýla á lögreglumenn," sagði Jón. „Það virðist vera staðreynd að lögregl- unni hefui» ekki tekist að halda sínum hlut eftir því sem samfélag- ið hefur breyst, fjölmiðlum fjölgað og öll umræða opnast. Það er orð- ið áberandi hvað borgarar, áhorf- endur, trufla mikið störf okkar skipta sér af þeim og láta ekki segjast; gefa okkur ekki vinnufrið. Við finnum það líka að fáir virðast standa með okkur. Það er svo kom- ið að lögreglumenn eru orðnir hræddir við að taka á málunum, það vofir stöðugt yfir ótti við flöl- miðla, kærur, yfirheyrslur, stöðu- og ærumissi." Málin ekki skoðuð í kjölinn „í allri þessari umræðu sem undanfarið hefur verið um lögregl- una eru málin sjaldnast skoðuð ofan í kjölinn. Það þarf að gera því að það er greinilega eitthvað að, við þurfum að fá umræðu um þessi mál,“ sagði Jón. „Ég vil beina orðum mínum til almennra borg- ara. Öryggis þeirra vegna þarf að snúa þessari þróun við og skoða málin frá grunni. Hvað vill sam- félagið að lögreglan geri, til hvers er hún? Lögreglumenn vilja að starfinu fylgi ábyrgð og það sé borin virðing fyrir því. Eg þekki ekki það sem ég er alltaf að heyra og lesa að lögreglan sé að beita valdi að óörfu en vissulega er það þáttur í starfínu að beita valdi, eiga í átökum við þá sem ekki láta segjast." „Maður heyrir á götunni að það sé óhætt að lemja lögguna, hún megi ekki veija sig. Stundum virð- ist manni að stjómvöld og dómstól- ar séu á sama máli,“ sagði formað- ur Lögreglufélagsins. „Það hefur sýnt sig að það er varasamt fyrir Morgunblaðið/Bjami Jón Pétursson formaður Lögreglufélags Reykjavíkur. tvo lögregluþjóna að vera saman á gangi í miðbænum á föstudags- og laugardagskvöldum. Það er hættulegt. Við þurfum að vera þrír eða ijórir. Okkur finnst að verið sé að grafa undan löggæsl- unni. Ég fullyrði að fyöldi fólks þorir ekki út úr húsi þegar kvöld- ar,“ sagði hann. „Það leynir sér heldur ekki að sumir flölmiðlar láta sér ekki annt um að kanna báðar hliðar mál- anna, þegar fundið er að störfum lögreglunnar. Það er jafnvel borið fé á þá sem vilja segja krassandi sögur. En það eru tvær hliðar á öllum þessum málum, þótt kæ- rendumir reki oft sinn hluta á al- mannafæri getur lögreglan ekki, stöðu sinnar vegna, rætt einstök mál ofan í kjölinn á opinberum vettvangi.“ Við viljum umræðu „Einhverra hluta vegna eru öll samskipti lögreglunnar við fjöl- miðlamenn ekki eins góð og ég man eftir þegar ég var að byija í þessu," sagði Jón Pétursson. „Þá vom blaðamenn eins og Atli Stein- arsson, Hallur Símonarson, Öm Eiðsson og Steingrímur Sigurðs- son, Ólafur K. Magnússon, Sveinn Þormóðsson og Guðjón Einarsson vinir okkar sem nutu trúnaðar og kunnu með hann að fara. En ein- hvem veginn tókst ekki að við- halda þessu á tímum breyttrar blaðamennsku. Það er áhyggju- efiii. Lögreglumálefiii em stór og mikill fréttamarkaður og við vitum og eigum að sætta okkur við að um okkar verkefni er, og verður, §allað í fjölmiðlum," sagði Jón. „En undanfarín misseri hefur okk- ur fundist pressan neikvæð og við viljum breyta þessu. Fréttnæmi hlutanna gerir það auðvitað að verkum að fram kemur skökk mynd af vemleikanum og heimur- inn virðist verri þegar sagt er frá því sem miður fer. Samkeppni um markaðinn æsir menn upp í að mála allt í sterkum litum. Fréttnæ- mið og athyglin ráða öllu. Hvað er hægt að gera til að snúa þessu við? Það er spuming um öryggi borgaranna að veikja ekki lögregl- una. Við viljum fá umræðu um það til hvers fólk ætlast af okkur. Við viljum umfram allt halda í það að fólk telji sig geta leitað til okkar eftir aðstoð í hvers konar vanda. Við leggjum þunga áherslu á að vera eins og venjulegt fólk, með kosti þess og galla að vera maður, og að þurfa ekki að einangrast frá samfélaginu eins og sums staðar hefur orðið hlutskipti lögreglu," sagði Jón Pétursson formaður Lög- reglufélags Reykjavíkur. Afmæliskveðja: Vilborg Kristjáns- dóttir á Ölkeldu NÚ eru senn liðin 15 ár frá því fundum okkar Vilborgar Kristjáns- dóttur bar saman f fyrsta sinn. Það var síðsumarkvöld í ágúst 1973. Ég var að koma norðan úr landi og þreyttur eftir langa ferð og hafði verið boðin gisting á Ölkeldu. Á þeim tíma var búandi á Ölkeldu Guðbjart- ur Gfslason, sonur Vilboigar, og kona hans, Ásdfs Þorgrímsdóttir, og böm þeirra hjóna, Vilborg, löngu orðin ekkja og hætt búskap, enda stóð hún þá á áttræðu. Ég sé hana fyrir mér þessa öldmðu konu, fíngerða og fág- aða í fasi, höfðinglega og fríða sýnum þrátt fyrir háan aldur. Og nú eru senn liðin 15 ár frá þessu kvöldi og Vilborg á Ölkeldu er enn meðal okk- ar og engu líkara en öll þessi ár hafi látið hana ósnortna á ytra borði, þótt hún hafi orðið fyrir þeirri sáru reynslu að sjá á bak syni sínum, Guðbjarti, í blóma lífsins nú fyrir 4 árum. Ég veit að það var henni þung- bær raun, en á langri ævi hefur hún lært það sem mest er um vert, að taka því sem að höndum ber með jafnaðargeði og í fullkomnu trausti til höfundar lífsins, hvort sem það er gleði eða sorg, meðlæti eða mót- læti. í okkar fámennu kirkjusókn á Staðastað eru þeir fáir sem hafa lá- tið sér jafnannt um kirkju sfna sem Vilborg á Ölkeldu. Vart hefur liðið svo ár síðan ég kom hingað vestur sem prestur þessa safnaðar, að Vil- borg hafi ekki á einn eða annan hátt minnst kirkju sinnar með þvf að færa henni fjárupphæð af sfnum litla lífeyri eða höfðinglegar gjafir, nú sfðast á liðnu ári forkunnarfagran altarisdúk ofinn. Fyrir allt þetta færi ég henni þakkir nú á 95 ára af- mælinu og eins fyrir ógleymanlegar samverustundir á heimili hennar á Ölkeldu og vináttu alla við okkur hjón og heimili okkar. Enn kemur hún til kirlg'u og gengur óstudd til sætis sfns, þótt öldina eigi hún senn að baki. Það er ævintýri líkast að eiga slíkt fólk í hópi sóknarbama og viss munaður að hafa fengið að kynn- ast því. Vilborg var á yngri árum ákaflega fríð kona og glæsileg, bar hógværa reisn og höfðingsbrag í fasi, og þótt hún hafi lagt öll þessi ár að baki og mikla lífsreynslu þá fylgir henni enn þetta höfðinglega yfirbragð sem fyrr, hógværð og festa í hennar skæru og gáfuðu augum og röddin lág og hlý. Égminnistþess hversu skemmti- lega ræðu hún flutti í 90 ára af- mæli sínu, skýra og rökhugsaða, hógværa og hnitmiðaða, þar voru nú ekki elliglöpin á. Og enn er hugur hennar tær og minnið ófölskvað. í 73 ár hefur Vilborg átt heima hér á Ölkeldu eða allt frá því hún giftist Gísla Þórðarsyni bónda þar árið 1915, en þá var Vilborg á 22. ári. Vilborg kom frá Hjarðarfelli í Miklaholtshreppi, hálfsystir Guð- bjarts Kristjánssonar bónda og hreppstjóra þar. Foreldrar hennar voru þau hjón Kristján Guðmundsson bóndi á Hjarðarfelli (d. 1902) og Elín Ámadóttir frá Stafholti. Gísli á Ölkeldu, eiginmaður Vilborgar, var einn af merkustu bændum sinnar tíðar hér vestra og vann hér mikið að félagsmálum bænda og fram- faramálum héraðsins. Hann átti sæti í hreppsnefnd um langt árabil eða frá 1919—46 og var hér oddviti um 12 ára skeið og formaður skóla- nefnda var hann frá 1934—47. Þau Vilborg héldu skóla á heimili sínu um fjölmörg ár og var það lengstum 6 mánaða skóli og stór hluti bam- anna úr sveitinni því i heimavist á Ölkeldu. Öllum þessum bömum var Vilborg sem besta móðir, og ég minn- ist þess sem vinkona mín ein sagði um Vilborgu er hún minntist þessara löngu liðnu vetra sem hún var í skóla ung telpa á Ölkeldu: Hún Vilborg var eins og móðir okkar, hún hefði ekki getað verið okkur betri þótt við hefðum verið bömin hennar. Og þannig hefur Vilborg Kristjánsdóttir reynst öllum sínum samferðamönn- um, bömum öllum sem móðir og öðrum ráðhollur vinur, einlæg, hlý og góð. Vilborg og Gísli eignuðust 7 böm og ólu að auki upp einn son sem þau gengu í foreldra stað. En böm Vil- borgar og Gísla á Ölkeldu eru þessi: Þórður, búfræðingur, bóndi á Öl- keldu II, kvæntur Margréti Jóns- dóttur. Elín Guðrún, húsfreyja, gift Þórði Kárasyni lögregluvarðstjóra í Reykjavík. Alexander, ókvæntur heima á Ölkeldu. Kristján Hjörtur, búfræðingur, áður bóndi á Fossi í Staðarsveit, nú búsettur í Borgar- nesi, kvæntur Rannveigu Jónsdóttur. Ólöf Fríða, húsfreyja, gift Sverri Gunnarssyni bónda í Hrosshaga í Biskupstungum. Guðbjartur (d. 1984), búfræðingur, bóndi á Ölkeldu, kvæntur Ásdísi Þorgrímsdóttur. Lilja, sjúkraliði og húsfreyja, gift Marteini, Níelssyni jámsmið í Reykjavik. Fóstursonurinn er Kristj- án Guðbjartsson, nú búsettur á Akra- nesi. Fátt er dýrmætara í lífinu en bamalán og bamaláni hefur Vilborg sannarlega átt að fagna. Hun nýtur þeirrar gæfu að geta enn í sinni háu elli búið í kjóli sonar síns, Þórðar, og Margrétar, konu hans, á sínu fagra heimili á Ölkeldu, þar sem hún hefur lifað sínar bestu stundir. Þar dvelst hún nú ásamt Önnu Olgeirs- dóttur og einu af sínum fjölmörgu bamabamabömum. Og á Ölkeldu vonum við að hún fái að hverfa okk- ur er þar að kemur, þessum stað þar sem hennar langa og farsæla lífsstarf hefur verið unnið. Við hér á Staða- stað færum þér, Vilborg, okkar inni- legustu þakkir fyrir góð kynni og biðjum þér blessunar á 95. afinfælis- degi þínum. Rögnvaldur Finnbogason Frá aðalfundi Sambands íslenskra sparisjóða. Aðalfundur Sambands íslenskra sparisjóða: Rekstur sparisjóð- anna gekk yfirleitt vel ÁRSFUNDIR Sambands íslenskra sparisjóða, Lánastofn- unar sparisjóðanna hf. og Trygg- ingasjóðs sparisjóða voru haldnir 7. og 8. maí sl. Á fundum þessum kora fram að rekstur sparisjóð- anna gekk yfirleitt mjög vel á liðnu ári. í árslok námu heildar- innlán í sparisjóðunum 10.611 mil(jónum króna en útlán spari- sjóðanna 8.360 mil(jónum króna. Höfðu innlán á árinu 1987 aukist um 37,6%, en útlán um 47%. Sem heild koma sparisjóðirnir í inn- lánum næst á eftir Búnaðarbank- anum að stærð. í ársbyijun 1987 nam eigið fé sparisjóðanna 1.090 milljónum króna, en í árslok 1.490 milljónum króna og hafði aukist um 400 millj- ónir á árinu. Eiginfjárstaða flestra sparisjóða er þannig mjög góð. Ársfundina sátu um 90 fulltrúar yfir 30 sparisjóða víðsvegar um land. Á laugardagsmorgun var vígt nýtt húsnæði sparisjóðanna á Rauð- arárstíg 27 í Reykjavík, sem er um 500 ferm. að stærð og allt hið vist- legasta. Á fundunum voru lagðir fram ársreikningar Lánastofnunar spari- sjóðanna hf., en árið 1987 var fyrsta heila starfsár hennar. Lána- stofnunin er banki sparisjóðanna þar sem þeir hafa viðskiptareikn- inga sína og miðstöð erlendra við- skipta sparisjóðanna. Hagnaður af rekstri fyrsta starfsárið nam 20,1 milljón króna. Tryggingasjóður sparisjóða tryggir innstæðufé viðskiptamanna sparisjóðanna og nam heildar- ábyrgðarfé hans um 80 milljónum króna í árslok. Samvinna sparisjóðanna hefur aukist ár frá ári undangengin ár og er orðin mjög víðtæk. Innan sparisjóðanna rikir mikill einhugur um samstarfið, segir í fréttatilkynn- ingu frá Sambandi íslenskra spari- sjóða. Á fundunum voru þeir endur- lgömin Baldvin Tryggvason spari- sjóðsstjóri, formaður Sambands ísl. sparisjóða, Hallgrímur Jónsson sparisjóðsstjóri, formaður stjómar Lánastofnunar sparisjóðanna hf., og Þór Gunnarsson sparisjóðsstjóri, formaður Tryggingasjóðs spari- sjóða. Framkvæmdastjóri þessara stofnana er Sigurður Hafstein.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.