Morgunblaðið - 20.10.1987, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20. OKTÓBER 1987
___-
LEIRFORM
MyndlSst
Valtýr Pétursson
í Gallerí Hallgerði stendur nú
yfir sýning á verkum leirlistakon-
unnar Guðnýjar Magnúsdóttur.
Hún hefur fyrir löngu vakið á sér
eftirtekt með leirmunum sínum og
verið þátttakandi í flölda sýninga.
Ennfremur hefur hún haldið einka-
sýningar, og þess má geta að
Listiðnaðarsafnið í Helsinki á eitt
af verkum hennar.
Eins og allir vita, sem komið
hafa í Hallgerði, er ekki vítt til
veggja þar í sveit, en notalegt og
furða hveiju hægt er að koma fyrir
til sýningar í ekki stærra húsnæði.
Á þessari sýningu Guðnýjar eru 15
hlutir gerðir í leir: ljósfang, kimur,
skálar og vasar. Allt er þetta mjög
létt í litum og teiknað í leirinn til
skrauts. Það er auðséð, að hér er
samræmi í hlutunum, og persónu-
legur stíll í formi einkum og sér í
lagi. Vasamir voru ef til vill það
eftirminnilegasta af leirsmíði
Guðnýjar, og sumar af skálunum
fannst mér frumlegar, án þess að
notagildið væri látið sitja á hakan-
um, en það vill oft verða erfitt að
samræma notagildi og tilraunir með
form og plastík.
Það virðist vera mikið að gerast
í leirlistinni hér á landi um þessar
mundir. Fýrir nokkmm árum vom
einstaka sérvitringar að fást við
leirmunagerð, en nú em verkstæðin
hér og þar, og nýir listamenn
spretta upp fullmótaðir úr ýmsum
áttum. Það má með sanni segja,
að ekki sé minni gróska í leimum
en sjálfu málverkinu, og er þá mik-
ið sagt.
Ég hafði ánægju af innlitinu á
þessa sýningu, og mér fundust hlut-
imir, sem til sýnis vom, fmmlegri
en margt af því sem fyrir augun
ber á þessu sviði.
Tónlistarveisla
ársins
í tilefni af tónlistardegi verður tónlistar-
veisla ársins laugardagskvöld.
Nánar auglýst síðar.
Borðapantanir í símum

GILDl HF
INNAN HRINGSINS
Guðjón Sigvaldason og Stefán Sturla Siguijónsson í hlutverkum
sínum.
kallast sjúkleg eða ekki. Og hinn
hversdagslegi heimilisfaðir, sem að
sumu leyti virðist ekki skilja, hvað
fram fer, fyrr en allt er um seinan.
En hefur þó sennilega áttað sig á
því æði löngu áður.
Uppfærslan er eftirtektarverð og
ákaflega vandvirknislega unnin.
Stefán Sturla Siguijónsson og Guð-
jón Sigvaldason fara með hlutverkin
tvö og Hjálmar Hjálmarsson er leik-
stjóri. Allir þrír hafa næman skiln-
ing á viðfangsefninu. Og það sem
úrslitum ræður í leiksýningu, þeir
koma því til skila af kunnáttusemi
og innsæi og ná fram skörpum
andstæðum. Eftirminnileg leik-
hússtund.
EYJAN HELGA
Leiklist
Jóhanna Kristjónsdóttir
eih-leikhúsið sýnir í Djúpinu:
Sögu úr dýragarðinum eftir Ed-
ward Albee
Þýðandi: Thor Vilhjálmsson
Leikstjóri: Hjálmar Hjálmarsson
Sviðið: Skemmtigarður í New
York. Glaðsinna og tiltölulega
áhyggjulaus heimilisfaðir sezt á
bekkinn sinn á sunnudegi og býst
við að eiga þar stundina sína eins
og aðra sunnudaga. Hann ætlar að
lesa blaðið sitt og púnktar eitthvað
niður hjá sér í litla bók, kannski
hann sé að skrifa niður verð á
mjólkurlítranum, ef til vill dreymir
hann skáldadrauma á laun. Hann
lifir í þekkilegum heimi og það er
ekki æskilegt að breyta honum.
En á þessum degi á svo allt eftir
að gerast. Þá kemur á vettvang
kyndugur aðili, sem vill endilega
hefja við hann samræður. Skrítinn
náungi, en varla meira en það. Eða
hvað? Spyr hann spjörunum úr um
heimilishagi hans, svo að það hálfa
gæti verið nóg, enda blöskrar heim-
ilsföðumum, botnar enda lengi vel
hvorki upp né niður í neinu. Smám
saman - svona næstum án þess
heimilisfaðirinn átti sig á - hefur
þó aðkomumaðurinn náð valdi á
honum og segir hinar hroðalegustu
frásagnir úr lífí sínu. Samt situr
hann undir talinu, þótt hryllingur-
inn sé að gagntaka hann og það
er varla fyrr en aðkomumaðurinn
ákveður að leggja undir sig sunnu-
dagsbekkinn, að honum er ofboðið
og tilveru hans beinlínis ógnað.
Leikþáttur Albees vakti mikla
athygli, þegar hann kom fyrst á
svið, og ýmsir skipuðu honum á
bekk með abúrdistum. Albee hefur
strax í upphafi ótvírætt vald á að
byggja upp spennu með tilsvörum,
sem hafa í sér margslungið inni-
hald þótt þau líti býsna „eðlilega"
út í upphafi ferðar. Mér þykir „Saga
úr dýragarðinum" magnað leik-
húsverk um margt og leikni
höfundar er óumdeilanleg. Það er
ekki á allra færi að ná slíku fram
innan þess einfalda hrings, sem
Albee dregur sér fyrirfram. En úr
verður ekta leikverk, þrungið alvöru
og nöturlegum húmor í senn. Spyija
má, hvort leikritið hafi skírskotun
til okkar nú, þó að það hafi verið
kallað nýstárlegt og væri af sumum
tímamótaverk þegar það kom fyrst
fram. Ég hygg, að svo sé. Myndin
sem er dregin upp af aðkomumann-
inum, ágengum og tilfinninga-
brengluðum er jafn gild og fyrr.
Kannski við skynjum líka einsemd
hans og skelfíngu í meiri og virki-
legri nánd. Þörf manns fyrir
samskipti, hvort sem þau mættu
Erlendar bækur
Siglaugur Brynleifsson
John L. Paterson: Iona. A Cele-
bration. John Murray 1987.
„Magnús koungur kom liði sínu
í eyna helgu ok gaf þar grið ok
frið mönnum öllum ok allra manna
vamaði. Þat segja menn, at hann
vildi upp lúka Kolumkillakirkju ina
litlu, ok gekk konungur eigi inn ok
lauk þegar aptur hurðina í lás ok
mælti, at engi skyldi svá djarfur
verða síðan, at inn skyldi ganga í
kirkju þá, ok hefir síðan svá gört
verit." (Heimskringla: Magnúss
saga berfætts.)
Heilagur Kolumkilli, skímamafn
Colum, fæddist 521, var af göfug-
um írskum ættum. Hann var
uppfræddur í írskum klaustrum og
stofnaði nokkur klaustur á írlandi,
lenti í deilum og flutti ásamt læri-
sveinum til eyjarinnar helgu eða
Iona 563, stoftiaði þar klaustur og
kristnaði hluta Skotlands og stofn-
aði klaustur þar og á nálægum
eyjum. Hann starfaði þama til
dauðadags 597. Iona varð miðstöð
kristniboðs á norðlægum slóðum.
Mikil helgi var á Kolumkilla og
hélst svo allt fram að siðaskiptum.
Sagan úr Heimskringlu ber þess
vott, en þeir atburðir, sem þar er
lýst, gerðust undir og um aldamót-
in 1100.
Iona varð fyrir barðinu á víking-
um, enda lá eyjan á þeim slóðum
þar sem víking var hvað áköfust,
fyrir norðan Irland og við vestur-
strönd Skotlands.
Paterson lýsir eyjunni eins og
hún og íbúar hennar koma honum
fyrir sjónir nú, rekur einnig sögu
fyrri alda. Hann lýsir byggingum
sem tengjast kirkjusögunni og
rústumm og hálfhrundum kirkju-
og klausturbyggingum, sem votta
veldi kirkjunnar fyrr á tímum. 1938
var stofnað til samtaka um að end-
urreisa fomar byggingar og jafn-
framt til endurreisnar kristins
samfélags að nokkru leyti, byggt á
fomum erfðum frá dögum heilags
Columba. 1967 var endurbyggingu
klausturkirkjunnar lokið.
Iona var miðstöð kristinnar sið-
menningar um aldir, en eins og
áður segir varð breyting með siða-
skiptunum og menningarleg aftur-
för markaði sögu eyjarinnar. Þegar
dr. Johnson og James Boswell komu
þar í október 1773, var ástandið
orðið þannig „að staður sem eitt
sinn var miðstöð lærdóms og
kristnihalds er nú rúinn skóla og
kirkju, tveir íbúanna skilja og tala
ensku og enginn kann að lesa eða
skrifa."
Texti Patersons er ekki langur,
en myndimar bæta það upp sem á
vatnar, myndimar eru í svart/hvítu
og hver annarri betri og ná vel
andrúmslofti hinna fomu bygginga
og víðáttum hafsins og strandlengj-
unni þar sem skiptast á klettar og
hvítur sandurinn.
Paterson lýsir mannlífí á eynni
nú á dögum. Það hafa átt sér stað
miklar breytingar og flestar til hins
betra, þar sem eyjarskeggjar virð-
ast vita vel hver sá staður er þar
sem þeir búa og tengja nútímalíf
virðingunni fyrir fomum hefðum
og sögu. Hér er engin iðandi kös,
sem er stöðugt að flýta sér, menn
eiga sinn tíma og hundsa auglýs-
ingaglamur markaðstorgsins.
Þetta er sem sagt ágæt bók og
ágætar myndir.
íbúðarhús og verkstæðis-
bygging íHafnarfirði
til sölu. Aðskildar eignir á góðum stað í miðbænum.
íbúðarhúsið er fallegt timburhús í mjög góðu ástandi,
54 fm að grunnfl. Hæð, kj. og ris. Á hæðinni eru 2
stofur, eldhús og salerni, á rúmgóðri rishæð 3 herb.
og geymsla, og í kj. er eitt herb., bað og geymsiur.
- Á baklóð er nýbyggt 65 fm verkstæðishús, vandað
timburhús á einni hæð. Sérlóðir fylgja hvorri eign. Eign-
irnar seljast helst í einu lagi en hugsanlegt að selja
hvort húsið út af fyrir sig. Ekkert áhv. Einkasala.
Árni Gunnlaugsson hrl.,
Austurgötu 10, sími: 50764.