Morgunblaðið - 10.04.1987, Blaðsíða 43

f
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. APRÍL 1987
43
F.v.Hulda Björk Þorkelsdóttir, Þórdís T. Þórarinsdóttir og Ingibjörg Sverrisdóttir.
vinnuálags. Heimildaleit er yfirleitt
í sambandi við verkefnavinnu nem-
enda, forvinna fyrir kennara o.s.frv.
I þessum þætti felst einnig þjónusta
við hópa, sem vinna að einu
ákveðnu verkefni, s.s. að fá efni
og útdeila því til réttra aðilja.
4. Önnur þjónusta. Ljósritun úr
bókum og gögnum safnsins. Kynn-
ing á nýju efni sem berst til safnsins
og kynning á hentugu efni sem
safnið gæti keypt.
Niðurlag
Af því, sem að framan hefur
verið sagt, er ljóst að bókasöfn
framhaldsskólanna eru vanbúin að
standa undir þeim kröfum sem
gerðar eru til þeirra. Nauðsynlegt
6r að setja reglugerð (starfsrcglur,
staðla, viðmiðunartöflur) til að
fylgja eftir þeim atriðum sem hafa
verið nefnd hér á undan og tryggja
með því vöxt og viðgang safnanna,
þó með fullu tilliti til sérþarfa hvers
skóla. Einnig er nauðsynlegt að
setja ákveðnar lágmarkstölur, sem
endurskoða þarf reglulega, varð-
andi stærð húsnæðis, búnað safn-
anna, safnkost og starfsfólk.
Til þess að hægt sé að búa vel
að skólasöfnunum verður að gera
ráð fyrir þeim í viðmiðunarkostnaði
fyrir skólabyggingar og tryggja
þeim fjármagn til stofnkostnaðar.
Einnig þarf uppbyggingin að vera
jöfn og stígandi, svo þau dragist
ekki aftur úr og valdi ekki þeim
kröfum sem til þeirra eru gerðar í
nútímaþjóðfélagi. Söfnin þurfa að
vera þess megnug að leggja sitt af
mörkum við að þroska nemendur
okkar og búa þá undir að takast á
við þau fjölbreyttu verkefni sem
þeirra bíða í lífinu, sem þegnar
þessa lands.
Höfundar eru bókasafnsfræðing-
ar við Fjölhrautaskóla Suðurnesja,
Fjölbrautaskólann i Breiðholti og
Menntaskólann við Sund.
athygli á því, að innihald fræðibóka
úreldist á skömmum tíma, en slíkt
gleymist gjarnan þegar talað er um
eintakafjölda á safni. Uppbygging
skólasafna þarf að vera jöfn og
stígandi og það er mjög bagalegt
ef íjárveiting til safna er óvenju rýr
sum árin, eins og vill verða með
núverandi fyrirkomulagi.
Þá þarf einnig að huga að fjár-
magni til kaupa á tækjum og búnað
fyrir söfnin, en það flokkast fremur
með stofnkostnaði.
Safnkostur: Safnkosturinn þarf
að vera í samræmi við markmið
skólans og þær kennslugreinar sem
skólinn býður upp á. Einnig þarf
að taka tillit til þarfa kennara og
áhugamálla nemenda. Gera þarf ráð
fyrir lágmarks safnkosti við hvem
skóla, auk viðbótar sem miðast við
fjölda nemenda. Lágmarkið eða
grunnkosturinn þarf að vera mjög
rúmur, því þarfir nemenda í litlum
skóla eru í grundvallaratriðum þær
sömu og í stórum. Stærri skólamir
þurfa hins vegar að kaupa fleiri
eintök af hverri bók, auk þess sem
þeir bjóða yfirleitt fleiri kennslu-
greinar.
Safnkosturinn þarf að vera í stöð-
ugri endurnýjun, þannig að alltaf
séu nýjar upplýsingar á boðstólnum.
Þegar söfnin eldast þarf að grisja
þau nokkuð, úreltu og ónýtu efni
þarf að fleygja, og alltaf glatast
eitthvað árlega, þegar notkun
eykst.
Til safnkostsins teljast allar upp-
lýsingar og heimildir, í hvaða formi
sem þær eru. Söfnin þurfa að vera
vel útbúin af handbókum, uppfletti-
ritum og orðabókum. Tímarit em
mjög mikilvægur þáttur í safnkost-
inum, því þar birtast alltaf nýjustu
upplýsingamar. Myndbönd, hljóð-
upptökur, glæmr, skyggnur og slíkt
efni er mikilvæg viðbót við prentað
mál. Og þá er ótalið ýmislegt sem
að gagni kemur, s.s. úrklippur og
kort.
Þjónusta: Þjónusta sú sem veitt
er á bókasöfnum framhaldsskól-
anna er mjög viðamikill þáttur í
starfsemi þeirra og þyrfti að vera
miklu stærri.
1. Safnkynning og safnkennsla.
Það er skylda skólasafna að sjá
nemendum og kennumm fyrir
kynningu á safninu og þeim mögu-
leikum sem það hefur upp á að
bjóða. í flestum skólasöfnum er
þetta gert að einhveiju marki, en
þarf að auka vemlega, en til þess
þarf aukinn mannafla og námsefni
sem hentar til þessarar kennslu.
2. Útlán. Söftiin lána nemendum
og kennumm bækur og annað efni
til heimanotkunar. Mest notkun á
bókum og gögnum safnanna er í
þeim sjálfum eða í skólastofum, en
útlán mundu aukast vemlega, ef
söfnin ættu fleiri eintök af þeim
bókum sem mest em notaðar.
3. Upplýsingaþjónusta og heim-
ildaleit. Þessi þáttur starfseminnar
í því að svara eða fínna svör við
öllum þeim fyrirspumum sem ber-
ast frá nemendum og kennuram
um hin aðskiljanlegustu málefni.
Heimildaleit felst í því að leita að
upplýsingum um ákveðið efni og
útvega þær heimildir, sem ekki em
til á staðnum, eða vísa á þær. Þetta
er mjög tímafrek vinna, sem flestir
bókaverðir vildu gera miklu meira
af, en geta ekki vegna annars
Nú nálgast óðum sá tími að huga þarf að garðlöndum.
Þá þarf að hyggja að útsæði. Allir reyndir kartöfiuræktendur velja útsæði af kostgæfni. Við bjóðum
úrvals útsæði - frá ósýktu svæði.
ÚTSÆÐIÐ SEM GEFUR UPPSKERU
Þær eru frískar stöllurnar GULLAUGA, HELGA og PREMtER.
Sérstaklega valið útsæði - tveir stærðarflokkar - í 10 kg og 25 kg pokum.
ORKIN/SÍA