Morgunblaðið - 16.03.1985, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 16. MARZ 1985
Félagsmálaráðherra um nýtt sveitarstjómafrumvarp:
Eykur sjálfstæði
sveitarfélaganna
Alezander Stefánsson, félags-
málaráðherra, hefur mælt fyrir
stjórnarfrumvarpi til nýrra sveitar-
stjórnarlaga, sem er m.a. byggt á til-
lögum endurskoðunarnefndar lag-
anna sem skipuð var í júní 1981.
Meginsjónarmið nefndarinnar vóru:
1) að auka sjálfstjórn sveitarfélag-
anna, 2) að réttarstaða sveitarfélaga
verði sem líkust, 3) að stuðla að
vald- og verkefnadreifíngu, 4) að
afnumið tvöhundruð ára sérstaða
kaupstaða og sérstök löggjöf um
kaupstaðarréttindi einstakra
sveitarfélaga þar með óþörf. í
greininni er einnig lagt til orðið
„byggðaráð" sem samheiti fyrir
framkvæmda- og fjárhagsnefnd
sveitarfélaga (hreppsráð, bæjar-
ráð og borgarráð)
Þriðji kaflinn fjallar um kosn-
ingu sveitarstjórna. Helztu ný-
úrslit kosninga eru í óvissu. Heim-
ild sveitarstjórnar, sem situr á
óvissutimabili, til að inna af hendi
greiðslur og gangast undir skuld-
bindingar er takmörkuð.
I fjórða kafla er fallað um
skyldur og réttindi sveitarstjórn-
armanna og þar eru mun ítarlegri
ákvæði en í gildandi lögum.
í fimmta kafla er fjallað um
sveitarstjórnarfundi og i sjötta
Alexander Stefánsson
Gert er ráð fyrir að landinu verði
þannig skipt í 18 héruð.
• Sveitarfélag með 2500 íbúa eða
færri eiga einn fulltrúa i héraðs-
nefnd. Siðan bætist við einn full-
trúi fyrir hverja 2500 ibúa þar
fram yfir.
Sýslufélög
lögð niður
Sérstaða 18 ára Kjördagur
kaupstaða kosninga- fyrsti laugar-
afnumin aldur dagur í júní
valfrelsi sveitarfélaga um stjórnun-
arform og verkefnaval verði sem
mest, 5) að saman fari framkvæmd
og fjármálaleg ábyrgð, 6) að stuðla
að stækkun sveitarfélaga, 7) að
styrkja lýðræðislega stjórnarhætti f
sveitarstjórnarmálum.
í fyrsta kafla frumvarpsins eru
almenn ákvæði, m.a. þess efnis, að
lágmarkstala sveitarfélags verði
50 íbúar, ákvæði um nöfn sveitar-
félaga og byggðamerki, vísirlega
um verkefni sveitarfélaga, ákvæði
um sjálfstæða tekjustofna og
sjálfræði um gjaldskrár eigin
fyrirtækja og stofnana.
í öðrum kafla eru samræmd
ákvæði um sveitarstjórnir og rétt-
arstöðu þeirra, ákvæði um hvenær
sveitarfélag flokkist undir sam-
heitið „bær“. Með þessu ákvæði er
Sjálfræði um
gjaldskrár
stofnana
mæli frumvarpsins þar um eru:
• Kjördagur verði sá sami {öllum
sveitarféiögum, annar laugardag-
ur í júní.
• Nýkjörin sveitarstjórn tekur
við störfum fyrsta dag næsta
mánaðar eftir kjördag.
• Kosningaaldur lækkar 118 ár.
• Sérstök kjörnefnd fer með úr-
skurðarvald um gildi kosninga i
stað sveitarstjórnar.
• Sérstakar reglur eru um með-
ferð sveitarstjórnarmála meðan
kafla um ráð, stjórnir og nefndir. í
sjöunda kafla eru hinsvegar
ákvæði um framkvæmdastjórn og
starfslið sveitarfélaga. Sveitar-
stjórnir ráða starfslið og veiti
þeim lausn frá störfum.
Lagarammi um fjármál sveitar-
félaga er settur i áttunda kafla.
Þar eru ýmis nýmæli, hliðstæð
ákvæðum i löggjöf Norðurlanda-
þjóða, m.a. um fjárhagsáætlanir
og framkvæmda- og kostnaðar-
áætlanir.
I níunda kafla, sem fjallar um
samstarf sveitarfélaga, er „gert
ráð fyrir róttækum breytingum":
• Lagt er til að sýslufélög, sem nú
hafa þjónað um 100 ára skeið,
verði lögð niður með öllu.
• Við taki nýr vettvangur sveitar-
stjórna sem kallizt héraðsnefndir.
í næstu köflum er m.a. fjallað
um „friálsa samvinnu sveitarfé-
laga“. I þessu sambandi minnti
ráðherra m.a. á „samstarfssátt-
mála ríkis og sveitarfélaga", sem
undirritaður var í janúar 1984.
Lokaorð ráðherra í framsögu
vóru þessi:
„Sem gamall sveitarstjórnar-
maður er ég þeirrar skoðunar að
sjálfstjórn sveitarfélaga beri að
auka. Þau eiga að hafa meira
frjálsræði en nú um stjórnarform
og verkefnaval. Og feli löggjaf-
arvaldið í landinu þeim verkefni
til úrlausnar þá fari sem mest
saman ákvörðun, framkvæmd og
fjárhagsleg ábyrgð. Ég tel að það
frumvarp, sem hér er fylgt úr
hlaði, stefni að þessum markmið-
um.“
Matthías Bjarnason, heilbrigðisráðherra, Þorvaldur Garðar Kristjáns-
son, forseti Sameinaðs þings, Þorsteinn Pálsson, formaður Sjálfstæðis-
fíokksins, á þingflokksfundi sjálfstæðismanna.
Þóknun banka vegna milligöngii um lán:
1 % ofan á erlenda vexti
Svar viðskiptaráðherra við fyrirspurn Kolbrúnar Jónsdóttur um þóknun til
banka fyrir að hafa milligöngu um erlendar lántökur og breytingar á óhag-
stæðum erlendum lánum.
Fyrirspurnin hljóðar svo.
1. Hversu mikla þóknun hafa
bankar tekið fyrir að hafa
milligöngu um erlendar lán-
tökur sl. 3 ár?
2. Um hversu miklar upphæðir er
að ræða í útgerðinni? Svar
óskast sundurliðað á hvert
fiskiskip sem tekið hefur erlent
lán eða greitt af erlendu láni
sl. 3 ár.
3. Hvaða reglur gilda um slíka
þóknun og hver er ábyrgð
Vaxtamunur inn- og útlána
Svar viðskiptaráðherra við fyrír-
spurn Jóhönnu Sigurðardóttur um
vaxtamismun inn- og útlána í bönk-
um og sparisjóðum.
Fyrirspurnin hljóðar svo:
„Hverju nam vaxtamismunur
inn- og útlána í heild í einstökum
bönkum og sparisjóðum ársfjórð-
ungslega á árunum, 983 og 1984?
Svar:
Eftirfarandi yfirlitstafla var
unnin af bankaeftirliti Seðlabanka
íslands:
* Útlán eru leiðrétt um bundið fé
og endurkeypt afurða- og
rekstrarlán í Seðlabanka.
** Innlán eru hér án gjaldeyirs-
reikninga.
Skýringar:
a. Meðalvextir eru hér fundnir
sem vextir af útlánum og inn-
lánum skv. ársreikningum
banka og sparisjóða í hlutfalli
við meðalstöðu ársina á við-
komandi efnahagsliðum skv.
mánaðarlegum efnahagsyfirlit-
um.
Raunvextir byggjast á hækkun
lánskjaravísitölu milli janúar-
gilda viðkomandi ára.
Tölur fyrir árið 1984 eru ekki
fyrirliggjandi né heldur árs-
fjórðungstölur fyrir árin 1982
og 1983.
\ axtamismunur inn- o« útlána i hönkum o* sparisjoöum.
Viðskipta-
Lands- Bunaðar- Útvrgv Iðnaðar- Saimmnu- Yerslunar- Alþ\ðu- Spari- bankar og
hank; banki hanki hanki banki banki banki sjóðir sparisjóðir
Anð 1083 % % % o/ o % % % % %
1. MeAulvcxtir útlána 43.8 49.2 45.1 52.5 54,5 59.7 61,3 57.6 47.9
2. Medalvextir leiðréttra
utlána* 50.0 51.1 51.5 52.7 55.2 55.6 55,9 54,6 51.8
3 Mcðalvcxtir innlána** 39,0 39.8 40.8 40.7 43.0 40,9 40,7 41,5 40,3
4 Raunvextir leidrcttra útlána - 13.5 -12.9 -12.6 -11,9 -10.5 -10.3 -10,1 -10,8 -12,5
5. Raunvcxtir innlána - 19.8 -19,4 -18,8 -18.9 -17.5 -18,7 -18.9 18.4 - 19t!
6. Raunvaxtanusmunur á leidrcttum
útlánum og innlánum . . . 6.3 6,5 6.2 7,0 7.0 8.4 8.8 7,6 6.6
Árið 1982
1. Meðalvcxtir útlána 38.5 42.5 42,0 44,6 47,1 49,5 49,5 48.3 42,0
2. Medalvextir lc'.drcttra
útlána* 42,7 44.0 45.7 45,5 47.7 47,6 46,7 46,6 44,6
3. Mcdalvextir innlána** . 34,3 35,1 36,1 35.7 37.4 35.9 36,2 35,9 35,3
4. Raunvcxtir lciðréttra útlána -11,1 -10.3 -9,2 -9.3 -8.0 -8,0 -8,6 -8.7 -9,9
5. Raupvextir mnlána -16,3 -15,8 -15.2 -15,4 -14,4 -15.3 -15,1 -15.3 -15,7
6 Raunvaxtamismunur á leiðréttum
útiánum og innlánum 5.2 5.5 6,0 6.1 6,4 7.3 6,5 6.6 5.8

bankastofnana ef til vanskila
kemur?
4. Hefur verið reynt að breyta
óhagstæðum erlendum lánum í
hagstæðari lán bæði hvað
varðar gjaldmiðil og vexti?
Svar:
Viðskiptaráðuneytið óskaði eftir
upplýsingum frá Seðlabankanum
til að svara fyrirspurninni. Svör
bankans eru þau sem hér segir:
• 1. Hérlendur banki reiknar 1%
vexti á ári ofan á erlenda vexti
endurlánaðs fjár til fiskiskipa-
kaupa.
• 2. Svör liggja ekki fyrir um
fjárhæðir í krónum. Erlend lán
vegna fiskiskipa skipta hundruð-
um en bönkunum er ekki heimilt
að birta upplýsingar um viðskipti
einstakra viðskiptamanna. Lán
þessi eru flestöll með breytilegum
vöxtum og gjalddögum tvisvar á
ári.
• 3. Þóknanir þessar eru ákveðn-
ar í gjaldskrá bankanna um er-
lend viðskipti er Seðlabankinn
gefur út. Skal vakin athygli á því
að vaxtamunur samkvæmt 1. lið
er 0,25% lægri af fiskiskipalánum
en almennt gerist. Hefur það verið
ákveðið í samráði við stjórn Fisk-
veiðasjóðs.
Að sjálfsögðu greiðir banki hin-
um erlenda aðila á gjalddaga
hvort sem hérlendur skuldari hef-
ur staðið i skilum eða ekki. Banka-
ábyrgð er almennt óskilyrt
sj álf sskuldarábyrgð.
• 4. Svar við þessum lið er já-
kvætt. Umsóknir um þetta efni
fara fyrir lánanefnd á vegum við-
skiptaráðuneytisins og bankarnir
leita þá annaðhvort eftir sam-
þykki skuldareigenda um endur-
skoðun lánskjara eða leita eftir
nýju láni til endurlána með upp-
sögn hins fyrra láns.
Stuttar
þingfréttir
Starfsheiti og
starfsréttindi heil-
brigðisstétta
Heilbrigðis- og trygginga-
nefnd neðri deildar hefur, að
beiðni heilbrigðisráðherra,
lagt fram frumvarp til laga um
starfsheiti og starfsréttindi
heilbrigðisstétta. Frumvarpið
nær til þeirra heilbrigðisstétta,
sem sérlög gilda ekki þegar
um.
Lög um lagmetis-
iðnað og þróunar-
sjóð lagmetis
Fram hefur verið lagt
stjórnarfrumvarp sem fram-
lengir gildistima ákvæða laga
um lagmetisiðnað og Þróun-
arsjóð lagmetisiðnaðarins, er
varða Sölustofnun lagmetis og
breytt ákvæði um stjórnun
Þróunarsjóðs. Frumvarpið ger-
ir m.a. ráð fyrir að Sölustofnun
lagmetis „hafi áfram einkarétt
til að annast sölu á niðursoðn-
um og niðurlögðum sjávaraf-
urðum til landa þar sem ríkis-
stofnun, ríkið sjálft eða aðili
fyrir þess hönd er aðalkaup-
andinn“.
Alþjóðlegt tækni í
rekstri, framleiðslu
og viðskiptum
Davfð Aðalsteinsson (F) og
fjórir aðir þingmenn úr Al-
þýðubandalagi, Alþýðuflokki,
Bandalagi Jafnaðarmanna og
Samtökum um kvennalista
flytja tillögu til þingsályktun-
ar, sem felur ríkisstjórninni,
verði hún samþykkt, að „stofna
til aðgerða sem hafi það
markmið að aðstoða Islenzk
fyrirtæki til að tileinka sér al-
þjóðlega tækni í rekstri, fram-
leiðslu og viðsk:otum. Aðgerð-
irnar verði tviþættar: 1) Að
sett verði upp kerfi viðskipta-
fulltrúa sem aðstoði íslenzk
fyrirtæki í þeim löndum sem
lengst eru komin í tækni og
stjórnun fyrirtækja. 2) Lagðar
verði fram áætlanir um að að-
stoða íslenzk fyrirtæki við að
tileinka sér nýjustu aðferðir
við framleiðslu, stjórnun og
sölu..“
Tafarlaus lækkun
vaxta
Svavar Gestsson o.fl. þing-
menn Alþýðubandalags leggja
fram tillögu til þingsályktun-
ar, sem „felur ríkisstjórninn að
fyrirskipa tafarlausa lækkun
vaxta og endurmat á hækkun
einstakra húsnæðislána vegna
verðtryggingarákvæða eftir að
bannað var að greiða vísitölu-
bætur á laun frá 1. júní 1983“.
Uppboðsbeiðnir
fiskveiðasjóðs
Skúli Alexandersson (Abl.)
spyr sjávarútvegsráðherra: 1)
„Hvaða beiðnir hefur Fisk-
veiðasjóður lagt fram um
nauðungaruppboð á fiskiskip-
um vegna vanskila við sjóð-
inn?“ 2) „Hvaða fiskiskip eru í
slíkum vanskilum við sjóðinn
að óskað mun verða nauðung-
aruppboðs?"
----5CP----------------