Morgunblaðið - 07.02.1962, Blaðsíða 13

Miðvikudagur 7. febr. 1962
MORGUNBLAÐIÐ
13

Borgarvirki, séð að innan. (Collingwood).
■Merkar myndir
Frh. af bls. 1. bókinni svart-hvítar þar eð
Næst gerist það í máli ^yndir hans voru upphaflega
þessu að brezki íslandsvinur- lltmynd‘r; Allmargar litmynd
inn Mark Watson mun hafa Þ° 1 Þokinm> sem er
haft spurnir af því að dóttir 187 Þls' að stær?> Prentnð ,a
Collingwoods ætti talsvert af urvalspappir og oll hm glæsi-
legasta. Kostaði bókin 30
shillinga og var upplagið að-
eins 500 eintök. Seldist bók-
in vel bæði á íslandi og í
myndum föður síns og mun
hann hafa fest kaup á þeim.
Mun í ráði að koma öllum
þessum myndum saman og _ ,
halda á þeim sýningu í Boga ®nglanÞl< og eitthvað mun
salnum í maí í vor. ha£f 1 J?™ada- . .
Dr. Jon Stefansson segir í
XJpphaf ferðar Collingwoods endurminningum sínum að
og dr. Jóns Stefánssonar var hann hafi ritað forsætisráð-
það að Jón bjó um hríð hjá. herra íslands bréf og lagt á-
honum á heimili hans í Lake- herzlu á að ísland eignaðist
land í Norðvestur-Englandi. heildarsafn myndanna af
Segir Jón í endurminningum sögustöðunum, enda sýndu
sínum að Collingwood hafi Þær hvernig þeir hefðu litið
dottið í hug að þeir þýddu út fyrir lok 19. aldar. Var þá
Kormákssögu í félagi. Var sú verandi forsætisráðherra, Ás-
bók gefin út, og prýddi mynd geir Ásgeirsson, þessu sam-
eftir Collingwood fremstu þykkur, en skýrði Jóni hins
síðu bókarinnar.
Ráðgerði Collingwood síðan
að halda til íslands og bað
Jón að ferðast með sér. Ferð
uðust þeir síðan um þvert og
endilangt landið 1897 og heim
sóttu helztu sögustaðina. Mál-
aði Collingwood um 350 mynd
ir af stöðum þessum, og gerði
ýmsar athuganir, gróf m. a.
eftir tilvísun munnmæla eftir
leiði Guðrúnar Ósvífursdóttur
á Helgafelli. Ekkert fundu
þeir félagar þar annað en
viðarkolaösku og eina tölu,
sem gæti hafa verið af talna-
bandi.
Eftir heimkomuna til Eng-
lands fullgerði Collingwood
frumdrögin að myndunum,
sem hann gerði á íslandi. —
Voru sýningar á íslandsmynd
um hans í Norwegian Club í
marz og apríl 1898 og í Al-
pine Club í marz 1899. Sama
ár kemur Pílagrímsferðin út.
Segir Jón Stefánsson að vinn
an við bókina hafi lagzt mjög
á Collingwood, en hann sá
um prentun hennar norður í
Lakeland. Varð Collingwood
að teikna flestar myndanna í
vegar svo frá, að fjárkreppa
væri skollin á og engir pen-
ingar aflögu til kaupa á mynd
unum.
Collingwood hélt þá að ís-
lendingar hefðu engan áhuga
á myndunum, en kvaðst raun
ar hafa verið reiðubúinn að
gefa þær ef hann hefði kom-
izt að raun um að íslenzka
ríkisstjórnin væri félítil en
hefði áhuga á myndunum. En
misskilnings gætti í málinu
og svo fór að þetta einstaka
safn tvístraðist um allar jað-
ir, og hugðu menn lengi vel
að það hefði gjörsamlega glat
azt. Collingwood andaðist
1930.
Eitthvað mun vera til af
myndum eftir Collingwood
hérlendis, en hann málaði
stundum myndir af börnum
og unglingum hér og gaf
fólki.
Þá er í kirkjunni að Borg á
Mýrum altaristafla, sem Coll-
ingwood málaði samkvæmt
beiðni, og ennfremur mun
önnur slík vera til í Hrepp-
unum.
Fjögur stjörnarfrumvörp
samþykkt í efri deild
FRUMVÖRP ríkisstjórnarinnar
um erfðalög, skipti á dánarbúum
og félagsbúum, réttindi og skyld
ur hjóna og ættaróðal og erfða-
ábúð voru samþykkt við 3. umr.
á fundi efTi deildar í gær og send
forseta neðri deildar til afgr. Þá
var og frv. ríkisstjórnarinnar um
birtingu laga og stjórnvaldaer-
inda vísað til 2. umr. og allsherj-
arnefndar. — Þá kom Eysteinn
Jónsson með þá fyrirspurn í neðri
deild, hvort, vextir afurða-
lána yrðu lækkaðir.
l'Til hagræðis.
Bjarni Benediktsson, dómsmála
ráðherra gerði grein fyrir frum-
varpinu um birtingu laga og
stjórnvaldaerinda Og gat þess, að
það væri flutt að beiðni utan
ríkisráðuneytisins, en á vegum
þess sé nú unnið að heildarútgáfu
samninga íslandis við erlend ríki.
Gerfitungl yfir
Austurlandi
BREIÐD AL, 5. febr. — Rétt um
kl. 6.30 í dag sáust tvö undarleg
ljósfyrirbrigði hér á himinum
Líktust þau helzt stórum stjörnu
Ijósum, sem færðust með tölu-
verðum hraða frá suðvestri til
austurs. Ég var staddur í sím-
stöðinni þegar maður kom þar
inn ok kallaði okkur út Og horfð
um við þrír á þetta nokkrar
minútur. Var fyrra ljósið 3—5
mínútur í augsý*, en hvarf þá
á bak við fjall, en hitt kom
nokkru síðar. Ljósfyrirbrigði
þessi voru töluvert hátt á lofti,
og þannig að ekki kemur til mála
að það hafi verið flugvélaljós
eða neyðarljós neins konar. Datt
okkur helzt í hug að þarna væru
gerfihnettiv á ferð. — Páll.
★
Til viðbótar þessani fregn má
geta þess að um 200 gerfitungl
munu nú vera á hringsóli kring-
um jörðina.
Hekla, séð frá Þríhyrn ingi, eftir Collingwood.

Nýtt skátahús
á Akranesi
AKRANESI, 5. f»btr. — Nýtt
fikátaihús var tekið í notkun s.l.
Bunniudag hér í bænum á Skaga
braut 20. í tilafni þess höfðu
ekótar kiaffisamisæti þennan dag
{ hinuim nýj|B húsakynnum. Ár-
ið 1929 byggðu skátarnir þarna
lítið hús ag stœkikuðu það 1952,
nú hefiur það verið stæikkað enn,
svo að grunnflöitur þess er 250
fermetrar.
Skátar hér hafa lengi átt við
leguskála í Fossakoti undir
Akrafjalli, er þeir nefna Skáta-
felll. Var hann byggður 1938. Ný
verið hafa þeir byggt gamalt hús,
Hákot, serrf þeir ætla að flytj a
inn í Svínadal og nota það fyrir
viðleguhús í sumar og vetur. —
Skáítar hér í bænum ei >| 346 að
tölu. Foringi þeirra er Páll Gísla
sön læfcnir. Hann er og varasfcáta
höfðingi á íslandi.
Fell h.f. byggði nýja skátahús-
ið og gerði fokhelt. En hitt allt
unnu skátarnir í sjálfiboðavinnu.
— Oddur.
Miklar ógæftir
ESKIFIRÐI, 5. febr. 4 bátar hafa
róið héðan í janúar. Hafa þeir
fengið 136 lestir. Mjög miklar
ógæftir hafa verið fram að þessu.
— G. W.
2 kindur fundust
ÞÚFUM, 3. febr. — Rétt nýlega
fundust 2 kindur, sem eigi höfðu
í hús komið á þessum vetri, á-
gætlega útlítandi. Eigandi þeirra
var Jón Jakobsson, bóndi í Hörgs
hlíð.
Tíðarfar er alltaf gott, snjó
litið og samgöngur greiðar á
landi — P.P.
Muni fyrirhugað, að sú útgáfa
nái til ársloka 1961 og þykir hag
ræði í því, að frá þeim tíma verði
unnt að hafa slíka samninga á
einum stað sér í c-deild Stjórnar
tíðinda og um það fjalli frurn-
varpið, en þetta efni hefur verið
birt í a-deild Stjórnartíðinda á
víð Og dreif innan um annað efni.
Vextir óbreyttir.
I upphafi fundar neðri deild-
ar beindi Eysteinn Jónsson (F)
þeirri fyrirspurn til sjávarútvegs
málaráðherra, hvort reiknað sé
með læfckun á afurðalánavöxtum
í þeim dómi, sem fallinn er um
fiskverðið og hvenær sú vaxta-
lækkun komi til framlkvæmda.
Emil Jónsson sjávarútvegs-
málaráðherra svaraði því til að
þótt ríkisstjómin hefði vissiu-
loga áhuga á að hægt verði að
lækka vexti, hafi ekki verið
hægað segja, hvenær unnt verði
að lækka þá, þess vegna hefði
verið sagt í sambandi við fisk-
verðið, að örugigast mundi vera
að reikna með sörau vöxtum.
Vilhj. Þ. Gislason:
litvarp til
Austfjarða
í BLAÐI yðar í dag er birt opið
bréf til Ríkisútvarpsins frá Páli
Guðmundssyni. Það er skrifað
af misskilningi á sumum atriðum
og af óþarfa dreissugheitum.
Sjálfsagt er að fram komi það
sem rétt er. Verkfræðingar áttu
lengi í erfiðleikum með að koma
á fullnægjandi útvarpssambandi
við Austurland og ollu ýmsar
torfærur af landslagi og náttúru.
Útvarpið lét gera ítrekaðar til-
raunir til úrbóta í samvinnu við
Landssímann. Niðurstaðan varð
sú, að auk gömlu endurvarps
stöðvarinnar á Eiðum voru reist-
ar sjö nýjar litlar endurvarps-
stöðvar á nauðsynlegum stöðum.
Skyldi Landssíminn fylgjast með
stöðvunum og laga, þar sem þess
reyndist þörf. Þessar'nýju stöðv-
ar urðu til mikilla bóta, að
minnsta kosti á ríflegu svæði um-
hverfis þær, þó að þær næðu ekki
allsstaðar til fjarlægustu bæja.
Ánægja var eystra með þessa
nýju skipun. En nú höfðu aftur
komið í Ijós gallar í framkvæmd-
um eða á sambandinu. Útvarpið
sneri sér viðstöðulaust til Lands-
símans og baðst rannsókna á
þessu og úrbóta og mun síminn
hafa hafizt handa um þær undir-
eins. Þess er því að vænta að mál
þessi séu aftur komin í lag, eins
og auðið er og útvarpið hefur
allan hug á.
Bréfritarinn virðist halda, að
útvarpinu hafi verið og sé ætlað
sérstök fjárveiting úr ríkissjóði,
sem það hafi ekki þegið, til þess-
ara framkvæmda. Það er aldeilis
ekki. Útvarpið hefur sjálft greitt
allar framkvæmdirnar eystra og
greiðir enn allan kostnað af sam-
bandinu austur. Það er ekki held
ur rétt að útvarpið hafi fari<5
með einhverri hörku í innheimtu
afnotagjalda á Austurlandi. Það
hefur þvert á móti sett sig í
spor Austfirðinga og skilið hlust-
unarerfiðleika þeirra og strikað
út gjöld frá þeim tíma, þegar ■
erfiðast var um hlustun, en á
samt mikið fé ógreitt þar í af-
notagjöldum.
Aðalatriðið er það, að raunhæf
úrlausn finnist á hlustunarerfið-
leikunum. Úr þeim hefur útvarp
ið viljað bæta með 8 stöðvum á
Austurlandi og hverjum þeim
ráðum. sem verkfróðir menn
eiga í fórum sínum og vonandi
duga
6. febrúar 1962.
Vilhj. Þ. Gíslason.