Morgunblaðið - 07.02.1962, Blaðsíða 8

8
MORGVNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 7. febr. 1962
Viðskiptabankarn'r fá
reikninga Coldwaters
Frá Alþirtgi
IJMRÆÐTTR um þingsályktunar-
tillögu Einars Olgeirssonar um
rannsókn á fjárfestingu Sölumið-
stöðvar hriðfrystihúsanna er-
lendis héldu áfram í gær og var
samþykkt að vísa tilögunni til
sjávarútvegsnefndar.
Lúðvík Jósefsson (K) hélt
áfram ræðu þeirri, er honum
hafði ekki unnizt tími til að
ljúka á síðasta fundi. Lagði
hann sem fyrr á það áherzlu, að
það yrði sízt til bóta, ef tvístra
ætti SH og útflutningurinn yrði
látinn í hendur
j margra aðila;
hins vegar ættu
samtökin ein-
j göngu að hafa
j umboðssölu með
höndum en ekki
rugla henni sam
an við rekstur
fyrirtækja er-
lendis. Þá beindi
hann ýmsum fyrirspurnum til
Sigurðar Ágústssonar, m. a. hvort
fiskvinnslu verksmiðj a samtak-
anna í Bandaiíkjunum væri illa
staðsett og líkiega óseljanleg,
stofnkostnaður hennar hefði ver-
ið mjög mikill o. s. frv.
TiIIagan fái greiða afgreiðslu
Einar Olgeirsson (K) tók næst-
ur til máls. Tók hann mjög í
sama streng og í ræðu sinni á
mánudag; iagði hann enn á það
áherzlu, að það sem valdið hefði
því, að sala á frystum fiski hefði
minnkað til Sovétríkjanna væri
í raun og veru ekkert annað en
það, að stjórn SH hefði verið því
mótfallin, að viðskiptin beindust
til ríkjanna austan jórntjalds. Þá
kvað harm það misskilning, _ef
einhver hefði skilið orð sín svo,
að hann héldi því fram, að Sölu-
miðstöðin væri svindlfyrirtæki;
hann hefði átt við, að svindl
kynni að finnast hjá fyrirtækinu
og teldi bezt að það yrði rann-
sakað til fulls og sagðist hann
ioks leggja höfuðáherzlu á, að
þessi þingsályktunartillaga fengi
greiða afgreiðslu í þinginu.
Boðið í fiskivinnsluverksmiðjuna
Sigurður Ágústsson (S) kvaðst
furða sig á hinum mörgu spurn-
ingum, er þeir EO og LJ beindu
til sín sem meðlims í stjórn SH,
sérstaklega kvaðst hann þó furða
sig á fyrirspurnum LJ og því, að
hann skyldi beina þeim til sín i
Alþingi, því að vissulega hefði
verið eðiilegra að koma fram
með þær á aðalfundi SH, sem
LJ hefði setið ár eftir ár, en það
hefði hann ekki gert einu sinni
eftir að EO hefði þó flutt þings-
ályktunartiilögu sína s.l. ár, sem
honum hefði þó verið innan hand
ar.

Lœknisráð vikunnar
Practicus ritar um:
Á þessari mynd sézt afsteypa af æðum neth imnu augans. Kúlurnar, sem sjá má á æðun-
um, eru víkkanir, sem eru afleiðingar af sykursýki.
SYKURSYKI
SYKURSÝKI er algeng-
ur sjúkdómur, í hérumbil %
allra tilfella er hægt að sýna
fram á sykursýki í ætt sjúkl-
ingsins. Offita eykur hættuna
á sykursýki, einnig virðist
konum, sem átt hafa mörg og
stór börn hættara við sykur-
sýki en öðrum. Fái menn of
margar hitaeiningar (borði of
mikið), aukast efnaskiptin og
þar af leiðandi insulin-þörf-
in. Sennilega leiðir af því of-
reynslu hinna svonefndu Lan
gerhans-fruma í briskirtlin-
um. í öllum tilfellum veslast
frumumar upp, og viðkom-
andi maður er kominn með
sykursýki.
Sykursýki byrjar oftast á
aldrinum milli 50—70 ára,
og er tíðari í borgum en
sveitum, einnig fá fleiri kon-
ur en karlmenn sjúkdóminn.
Veikin byrjar oft nokkuð
snögglega í bömum og ungu
fólki, þó sézt stundum hæg-
fara byrjun. í eldra fólki
byrjar veikin næstum alltaf
hægt. Aðaleinkennin eru
þreyta, megrun, þorsti, sult-
ur, aukið þvagrennsli og kláði
kringum kynfærin. I þvaginu
finnst sykur, og einnig finnst
aukinn sykur í blóðinu. —
Þreytan orsakast af hinum
mikla orkumissi í þvaginu.
Magn vatnsins eykst vegna
þess að það getur ekki leyst
upp nema ákveðinn skammt
af sykri og þar eð líkaminn
þarf að losna við sykurinn
verður hann að auka þvag-
rennslið. Afleiðing þess er
ákafur þorsti. Þessir sjúkl-
ingar geta drukkið óaflátan-
lega.
Mjög oft hefur þetta fólk
tilhneigingu til að fá ígerðir.
Sykursýkin finnst oft þannig,
að sjúklingurinn fer til lækn
is vegna kýlanna, og læknir-
inn finnur sykur í þvaginu
við þvagrannsókn. Tennur
sykursýkissjúklinga skemm-
ast meira en annarra.
Sjúklingar, sem enga með-
ferð hafa fengið, eða snögg-
lega hætta að nota insulin,
geta orðið meðvitundarlausir
við klígju eða uppköst og við
smitandi sjúkdóma. Þeir
byrja á að fá verki í nár-
ann, ógleði og uppköst. Sé
ekki gert neitt við ástandinu
á þessu stigi, verður sjúkl-
ingurinn sífellt syfjaðri, æða
kerfið getur víkkað og hjart-
að hætt vegna ‘ blóðsskorts.
Seinna verður sjúklingurinn
algjörlega meðvitundarlaus og
getur dáið. Þetta ástand er
einkum hættulegt fyrir eldra
fólk. Þegar í stað þarf að
leggja sjúklinginn í sjúkra-
hús.
Á síðustu áratugum sjást
oftar og oftar sykursýkis-
sjúklingar með ýmsar æða-
breytingar og oftast eiga þær
sér stað í augnbotninum, nýr
unum og hjartanu. Sjónin
versnar vegna augnsjúkdóms
ins en blinda er sjaldgæf. —
Nýrnaeinkennin koma í ljós
með eggjahvítu í þvaginu og
vatnssöfnun í líkamanum. —
Hjartasjúkdómurinn getur
komið í ljós vegna verkjar í
hjartastað, af hjartslætti og
breytingum ,á hjartariti. Eiim
ig má nefna, að í nærri helm
ingi allra sykursýkissjúkl-
inga eldri en 60 ára, sem
hafa haft sykursýki í meira
en 15 ár, má sýna fram á
breytingar á æðum í fótun-
um. Sjúklingum þessum verð
ur því hættara en öðrum við
að fá kolbrand.
Þetta fólk verður að hirða
fætur sína sérlega vel, klippa
neglur varlega og sjó um að
skór þess séu alltaf mátu-
lega sté^ir.
Orsök þess, að þessir auka-
sjúkdómar eru orðnir tíðari,
er sú, að sykursýkissjúkling-
arnir lifa nú lengur vegna
betri meðferðar. Eins og nefnt
er sjúkdómurinn króniskur,
ekki er hægt að lækna hann,
en halda má honum í skefj-
um með réttri meðferð. því
eldri sem sjúklingurinn er,
þegar sykursýkin byrjar, því
auðveldari er meðferð sjúk-
dómsins. Gamalt fólk getur
oft sloppið við að nota "insulin,
ef fæði þess er rétt. Aðalat-
riðið í þeirri meðferð er kol-
vetna- og hitaeiningainnihald
matarins sé minnkað. Ef fæð-
ið eitt getur ekki haldið sjúk-
dómnum í skefjum, er gefið
insulin í sprautum með reglu
legu millibili, en lengd þess
fer eftir því hvernig gangur
sjúkdómsins er. Á síðustu ár-
um hafa komið á markaðinn
efni, sem gefa má í töfluformi,
og er það að sjálfsögðu mikill
léttir fyrir sjúklingana. Það
eru þó ekki allir, sem hafa
gagn af þessari meðferð. Þeir
sem bezt gagn hafa af með-
ferðinni eru einkum eldra fólk
sem hefur fengið sjúkdóminn
á efri árum. En mörg þessara
efna má gefa með insulini, og
létta þannig sjúklingnum með
ferðina.
Við insulin-meðferð getur
komið fyrir, að sjúklingur fái
of mikið insulin í hlutfalli við
kolvetnaátið, og afleiðing þess
getur orðið hið svokallaða
insulinlost, sem oftast kemur
nokkuð snöggt. Máttleysi og
svimi sækja á sjúklinginn,
hann verður utan við sig, það
slær út um hann köldum svita
og hann verður órólegur og
getur ekki verið kyrr. Stöku
sinnum getur þetta ástand
komið fyrir sem krampa- og
ofsaköst.
Sumir sjúklingar með insu-
lin-lost hegða sér eins og þeir
væru drukknir. Sjúklingurinn
þarf að fá sykur sem fljótast.
Sé hann meðvitundarlaus, má
gefa það með sprautu.
Það er mikils virði, að sjúkl
ingnum sé kenn . sem mest um
sykursýki, ekki sízt, hvað
snertir sprautumeðferðina.
Sjúklingar þessir eiga að fara
oft til Iæknis, til eftirlits, og
mega aldrei breyta insulin-
skammti sínum, án þess að
tala við lækni. í smitandi sjúk
dómum og hita, þarf yfirleitt
að hækka insulinskammt og
þess vegna þurfa sjúklingarn-
ir einnig að hafa samband við
lækni sinri, þegar þanig stend
ur á.

Kynninffttrkvöld
ÆsknSýÖssamb.
Kvað Sisurður óþarft að svara
öllum fynrspurnum LJ, en vakti
þó athygli á þeirri fyrirspurn LJ,
hvort fiskivinnsluverksmiðja á
vegum Coldwat
er Seafood Cor-
poration væri
vafasöm eign og
stofnkostnaður
hennar óeðlilega
mikill. Upplýsti
hann, að eitt
stærsta fyrir-
tæki Bandaríkj-
anna á þessu
sviði hefði skrifað atvinnumála-
ráðuneytinu ðog boðizt til að
kaupa eða leigja verksmiðjuna og
aðeins sett sem tryggingu, að
fá nokkurt magn af fiski til að
vinna í henni. Með þessi taldi
hann fynrspurn LJ fullsvarað.
Að öðru leyti kvaðst hann mundu
svara fyrirspurnum þeim, sem
fram hefðu komið, er tillagan
kæmi úr nefnd. því að sjálfsögðu
vær’ hann ekki reiðubúinn til að
svara á stundinni öllu því. sem
epurt hefði verið um.
Rannsókn óþörf
Þá endurtók Sigurður Ágústs-
son það, sem hann hafði sagt á
mánudaginn, að það væri sam-
eiginlegt álit stjórnar SH, að
æskilegt vseri að geta haldið uppi
viðskiptum við Rússland, hins
vegar væn erfitt við það að fást,
þar sem SóVétríkin hefðu um
n ára skeið neitað algjörlega
nokkurri hækkun á þorski og
væri nú þorskverð í Sovétríkjun-
um langt undii því verði, sem
aðrir markaðir geta greitt.
Taldi hann rannsókn þá, sem
i þingsályktunartillögunni felst,
óþarfa með öllu, því eins og
hann hefði sagt, hefðu viðskipta-
bankarnir sent fulltrúa sína til
Bandaríkjanna til að framkvæma
birgðatalningu hjá Coldwater og
fengju beir jafnframt reikninga
fyrirtækisins ársfjórðungslega
og fylgjast því með allri eigna-
hreyfingu njá því. Einungis vekti
tortryggni, og ég vil segja óþarfa
tortryggr.i. sagði þingmaðurinn,
er rekstri stærsta útflutnings-
fyrirtækis á íslandi er blandað
inn í umræður á Alþingi, en ég
er þá ánægður með að heyra af
munni LJ að hann telur þessi
samtök ekki einungis gagnleg
heldur sjalfsögð.
Einar Olgeirsson (K) tók aftur
til máls og kvaðst harma það, að
Sigurður Ágústsson hefði ekki
gefið upplýsingar um þessi mál,
og spuröi, hvort S.Á. væri ekki
ljóst, að SH hefði framið laga-
brot. Varaði hann við því, að
tillagan yrði tekin lausum tökum
Og kvað niðurstöðu nefndarinnar
ekki geta orðið nema á þann
eina veg, að rannsókn eigi að fara
fram.
LÚÐVlK GIZURARSON
héraðsdómslögmaðut
Tjarnargötu 4. — Sími 14855
VI LUTNlNGSÖTUf A
Aðalstræti 6, H1 hæð.
Einar B. Guðmundsson
Guðlaugur Þorlákssun
Guðmundur Pétursson
ÆSKULÝÐSSAMBAND íslands |
hefur ákveðið þá nýbreytni í
starfsemi sinni að efna til kynn-
ingarkvölds með æskulýðsleið-
togum hér í borginni og verður
það haldið í kvöld (miðvikudag-
inn 7. febrúar) kl. 8.30 í hinum
nýju húsakynnum, sem Æsku-
lýðsráð Reykj avíkur hefur til
umráða að Bræðraborgarstíg 9.
í Æskulýðssambandi íslands
eru nú 11 landssambönd islenzkr
ar æsku og er markmið þess
kynningarkvölds fyrst og fremst
að gefa forystumönnum þeirra
tækifæri til að hittast og kynn-
ast og ræða um æskulýðsstarfsem
i ina og önnur áhugamál sín. Þá
munu einnig verða sýndar lit-
skuggamyndir frá för fulltrúa
Æ.S.f. á þing Alþjóðasambands
æskulýðsins, WAY, sem haldið
var í Ghana síðsumars 1960. Einn
ig verða kaffiveitingar og loks
munu liggja frammi ýms erlend
og innlend blöð og tímarit um
æskulýðsmálefni.
Kynningarkvöld þetta er eink-
um ætlað stjórnarmeðlimum og
öðrum forvígismönnum æskulýðs
samtakanna en auk þeirra eru
aðrir áhugamenn um æskulýðs-
starfsemi velkomnir þangað.
(frá Æskulýðssambandi
ísiands).