Óðinn - 01.01.1930, Blaðsíða 23

ÓÐINN
23
Jóhannes Hannesson
hreppstjóri.
Hann var fæddur að Stað í Grunnavík, í N.-
Isafjarðarsýslu, 17. nóv. 1846. Foreldrar hans
voru Hannes prestur Arnórsson, prófasts í
Vatnsfirði, og Guðrún Sigurðardóttir Hinriks-
sonar, bóndi á Seljalandi i Skutulsfirði. Hannes
prestur druknaði 1851, en móðir Jóhannesar
giftist aftur 1856 Friðrik Verner Gíslasyni. Flutt-
ust þau skömmu síðar á eignarjörð sína, Kvía-
nes í Súgandafirði, og bjuggu þar þangað til
Guðrún andaðist, 1883. Var Jóhannes vinnu-
maður hjá þeim hjónum, þar til hann giftist
1878. Kona hans var Guðrún Ólafsdóttir frá
Görðum í Önundarfirði, mesta skýrleiks og
myndarkona. Bjuggu þau fyrst á nokkrum hluta
af jörðinni Kvíanes, en 1886 tóku þau til ábúðar
jörðina Botn í Súgandafirði og bjuggu þar síðan
í 18 ár. Oft var þar gestkvæmt mjög, en aldrei
brást risna og alúðlegar viðtökur þeirra hjóna.
Munu margir minnast með ánægju þeirra
stunda, er húsbóndinn ræddi við gestina,
skýr, skemtinn og fróður um marga hluti, en
húsfreyjan gekk um beina, glaðleg og viðmóts-
þýð, og fjörgaði samtalið með smellnum, kjarn-
yrtum setningum.
Á unga aldri byrjaði Jóhannes að stunda sjó-
mensku. Þótti þar snemma fara saman dugnaður
og gætni. Stundaði hann ávalt sjó jafnhliða bú-
skapnum, og hepnaðíst vel. Var hann formaður
42 ár, þar af 4 ár á þilskipinu »Sjófuglinn«.
Komu aldrei nein óhöpp fyrir hjá honum allan
þann tíma.
Jóhannes var fremur lágur maður vexti, en
mjög þrekvaxinn. Augun dökk og hvöss, svip-
urinn hreinn og festulegur. En yfir öllu andlit-
inu hvildi einskonar mannúðarblær. Skapið var
mikið, en stilling með afbrigðum góð. Hafa
kunnugir sagt svo frá, að þá er deilt var af
kappi, og umræður tóku að harðna, hafi krept-
ur hnefinn oft þokast með hægð fram á borðið,
og augun líkt og skostið gneistum. En röddin
var róleg að vanda, sáryrðalaus og sannfærandi.
Hann gekk óskiftur að þvi að vinna sveit sinni
og ættjörð alt það gagn er staða hans og kjör
leyfðu. Hann hafði brennandi áhuga á hvers-
kyns framförum, og var öruggur og ótrauður
liðsmaður, enda oft brautryðjandi að velferðar-
málum sveitar sinnar. Og um 30 ára skeið hygg
jeg að fátt hafi verið gert til hjeraðsumbóta, er
Jóhannes ætti ekki drjúgan þátt í. Hann forðað-
ist allar illdeilur af fremsta megni, vildi ræða
hvert mál með stillingu, en hjelt þó fast á þeim
málstað, er hann taldi rjeltan, og ljet hvergi
undan síga, þótt við ofurefli virtist að etja. Glögg-
skygni hans, lægni og lipurð, ásamt harðfylgi
ef á þurfti að halda, fleyttu áhugamálum hans
oft til sigurs. Og hvert tillit menn tóku til orða
Jóhannesar, má nokkuð marka af því, að þau
30, ár er hann var í
sáttanefnd, varað-
eins eitt mál, er
ekki var sætst á,
af frekum 20, er
fyrir komu.
Fyrir sveit sína
gegndi Jóhannes
ýmsum trúnaðar-
störfum. Hrepp-
stjóri var í 26 ár.
Auk þess sat hann
í sýslunefnd og
hreppsnefnd, þar
af 6 ár oddviti.
Öll þessi störf, og
mörg fleiri, rækti
hann af dugnaði
og mikilli samvitskusemi. Hef jeg með höndum
brjef frá tveim yfirboðurum hans, þar sem þeir
að skilnaði flytja »alúðar þakkir fyrir vel unnin
störf« — »því hjá yður var alt jafnan í röð
og reglu«.
Ýmsir þættir í æfistarfi Jóhannesar munu geym-
ast með þakklæti í brjóstum allra hugsandi Súg-
firðinga. Á eitt skal aðeins drepið. Veturinn
1898 fórst í fiskiróðri sexæringur úr Staðardal í
Súgandafirði. 1 dalnum bjuggu þá sex bændur
og druknuðu fimm þeírra. Menn stóðu steini
lostnir. Yfir sveitarfjelaginu vofði sú ógæfa, að
fjölskyldurnar kæmust á vonarvöl. Ekkjurnar
voru, sem vonlegt var, ráðþrota með barnahóp-
ana sina. — Ef til vill hefur Jóhannes þá unnið
sitt mesta þrekvirki. Mánuð eftir mánuð var hann á
sífeldu ferðalagi, innan sveitar og utan, huggandi
og leiðbeinandi. Og árangurinn varð sá, að í
stað þess að margir höfðu ei sjeð önnur úrræði
en leysa heimilin upp, hafði Jóhannes útvegað
þeim öllum forstöðu, og val þeirra manna tek-