Morgunblaðið - 14.02.1999, Blaðsíða 8

8 B SUNNUDAGUR 14. FEBRÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
ponkarar
Þegar lagið Pretty Fly (For a White Guy)
með Offspring skaust beint á toppinn á
breska vinsældalistanum spurðu margir
Bretar í forundran hver þessi Offspring
----? ■ — - - ■ ■ ■ ■
væri. Islenskir rokkvinir þekkja betur til
sveitarinnar en breskir, því fyrir nokkrum
árum var sveitin vel vinsæl hér á landi
með skífuna Smash.
OFFSPRING er sprottin úr
pönkbylgju níunda áratugarins
vestur í Kalifomíu. Þá var mik-
il gróska í hörðu, hröðu rokki í
Bandaríkjunum, sérstaklega á
Vesturströndinni. Hljómsveitiraar
voru óteljandi og entust sjaldnast
lengi. Olíkt breska pönkinu voru
bandarískir pönkarar yfirleitt að
skemmta sér, þeir höfðu meiri
áhuga á að komast af utan kerfisins
en rífa það niður líkt og var alsiða í
Bretlandi. Fyrir vikið var samasem-
merki á milli pönkarans og utan-
garðsmannsins. Bryan Holland, sem
síðar varð söngvari og aðalsprauta
Offspring, var þó langt í frá utan-
garðsmaður, hann var fyrirmyndar-
nemandi og íþróttamaður og stefndi
að því leynt og ljóst að verða læknir.
Viðurnefnið Dexter, sem festist við
hann, fékk hann meðal annars fyrir
framúrskarandi frammistöðu í námi.
Hann hlustaði á tónlist þó ekki hafi
áhuginn verið nema miðlungs mikill,
en þegar bróðir hans gaf honum
safnplötu með pönktónlist kviknaði
áhuginn fyrir alvöru og eftir það
komst ekkert annað að.
Helstu sveitir þeirra tíma á vestur-
ströndinni voru T.S.O.L., The Ado-
lescents og Agent Orange, en þær
vora nokkuð vel kynntar hér á landi á
sínum tíma, sérstaklega rokksveitin
T.S.O.L., sem hélt eina mögnuðustu
tónleika sem hér hafa verið haldnir
fyrir margt löngu. Félagi Hollands í
íþróttaiðkan, Greg Kriesel, varð
einnig félagi hans í pönkinu, þó hann
hafi ekki komið eins snemma inn í
tónlistina. Saman sóttu þeir alla tón-
leika sem þeir gátu, en eitt sinn þegar
þeir komust ekki á tónleika með upp-
áhaldssveitinni Social Distortion
ákváðu þeir að stofna eigin pönksveit
og þurfa þá ekki að elta aðrar.
Manic Subsidal verður til
Hvorugur kunni á hljóðfæri, sem
kom ekki að sök að þeirra sögn,
enda lærðu þeir það sem þurfti til að
byrja, eftir æfingar sumarið 1984
gátu þeir spilað einföld lög og voru
komnir í alvöru hljómsveit, Manic
Subsidal, með tveimur félögum sín-
um úr víðavangshlaupsveit skólans.
Þó Holland væri búinn að stíga
fyrstu skrefin í átt að því að verða
pönkari hélt hann áfram náminu;
hóf fomám í læknisfræði um haust-
ið. Hann hefur reyndar haldið sínu
striki meðfram rokkinu alla tíð;
vinnur nú að doktorsritgerð sinni í
sameindalíffræði. Kriesel hélt einnig
áfram námi, er með BA-próf í við-
skiptafræði og hyggur á laganám,
og fyrir vikið gat sveitin ekki æft
nema um helgar. Holland samdi lög-
in fyrir þá félaga og texta sem upp
fullir voru með háði og beiskri
ádeilu á bandarískt samfélag og
bandaríska drauminn þó ekki hafi
hann verið eins pólitískur og margar
vesturstrandarsveitir aðrar.
Gítarleikari heltist úr lestinni um
veturinn og í hans stað var valinn
maður sem hefði aldur til að kaupa
bjór handa þeim félögum, Kevin
Wasserman, kallaður Noodles.
Noodles var húsvörður í skólan-
um sem þeir félagar sóttu og segist
hafa orðið furðu lostinn þegar hann
mætti á fyrstu æfinguna og sá Hol-
land, skólaséníið, í leðurbuxum og
rifnum bol. Fjórða hjól undir vagn-
inn var svo sextán ára ungmenni,
Ron Welty, sem sótti það fast að fá
að vera með eftir að trymbillinn sem
var fyrir hætti til að helga sig lækn-
isfræðináminu.
Manic Subsidal var orðin að Off-
spring þegar sveitin fór í hljóðver
1987 og tók upp lög á sjötommu sem
gefin var út í 1.000 eintökum. Sagan
hermir að þeir félagar hafi ekki átt
nóga peninga til að láta líma um-
slögin svo þeir héldu vinum sínum
bjórveislu og umslög voru límd fram
á nótt. Það tók þá félaga á þriðja ár
að koma plötunum 1.000 út, meðal
annars vegna þess að umslögin voru
alltaf að detta í sundur.
Ellefu milljón eintök af Smash
Af ofangreindu má ráða að smáskíf-
an vakti ekki mikla athygli á sveitinni
og við tók hark til að reyna að komast
á útgáfusamning. Pönkútgáfan Nem-
esis ákvað að gefa þeim félögum tæki-
færi og með upptökstjóra T.S.O.L. sér
til halds og trausts tóku þeir félagar
upp aðra sjötommu, Baghdad, og síð-
an breiðskífu samnefnda sveitinni.
Með tímanum komust þeir félagar
í kynni við Brett Gurewitz, eiganda
Epitaph-útgáfunnar, og þó hann
segist ekki hafa verið spenntur fyrir
sveitinni framan af leist honum vel á
kynningarupptökur sem sveitin
gerði fyrir næstu breiðskífu. Sú
plata, Ignition, kom og út á vegum
Epitaph, sem var þá helsta pönkút-
gáfa vestan hafs, meðal annars með
Rancid and NOFX á sínum snærum.
Ignition kom út 1993 og seldist
bráðvel meðal pönkáhugamanna,
nógu vel til að þeir fengu tæknifæri
á að gera aðra skífu. Sú kom út
1994, hét Smash og er mest selda
breiðskífa óháðrar útgáfu til þessa;
hefur selst í ellefu milljónum eintaka
fram til dagsins í dag.
Fyrsta smáskífan af þeirri skífu,
Come out and Play, varð gríðarlega
vinsæl sumarið 1994 og fram á
haust, og næsta lag, Self Esteem,
enn vinsælla. Metsala Smash kveikti
einnig áhuga á Ignition, sem tók að
seljast eins og heitar lummur, og
þeir félagar gáfu aftur út fyrstu plöt-
una, Offspring, á eigin merki, Nitro.
Enn komst lag með sveitinni ofar-
lega á lista, Gotta Get Away, snemma
árs 1995, en um vorið náði mikilli
hylli útgáfa sveitarinnar á Smash It
Up eftir The Damned og notað var í
kvikmyndinni Batman Forever.
Vinsældir sveitarinnar gerðu að
verkum að öll helstu útgáfufyrir-
tæki Bandarfkjanna reyndu að fá þá
Offspring-menn til liðs við sig og
eftir milljónatilboð ákváðu þeir fé-
lagar að taka tilboði Columbia.
Þetta fór mjög fyrir brjóstið á pönk-
vinum, sem töldu, og telja, þá félaga
hafa svikið málstaðinn. Meðal
þeirra sem gagnrýndu sveitina
harðlega voru útgefandi þeirra,
Brett Gurewitz, og liðsmenn
rokksveitarinnar Pennywise. Hol-
land hefur svarað þeirri gagnrýni
harðlega og meðal annars bent á að
Gurewitz hafi sjálfur verið að reyna
að selja samninginn við sveitina til
stórfyrirtækis; þeir hafi viljað ráða
ferðinni sjálfír.
Niðursveifla og aftur upp
Ekki er gott að segja hvort það
hafi haft áhrif á þá liðsmenn Off-
spring hversu fækkaði í vinahópn-
um, en fyrsta skífan á nýju merki,
Ixnay on the Hombre, sem kom út
snemma árs 1997, seldist fráleitt
eins vel og Smash, þó hún hafi
fengið mjög góða dóma og náð
þremur milljónum eintaka. Það er
mál manna að þann árangur megi
helst skrifa á það hversu þeir Off-
spring-menn voru iðnir við tón-
leikahald um heim allan til að fylgja
plötunni eftir, fóru meðal annars
um lönd Asíu, Suður-Ameríku, Evr-
ópu og Eyjaálfu. Hvað viðtökur
sktfunnar varðar má ekki gleyma
því að málaferli vegna viðskilnaðar-
ins við Epitaph tók sinn tíma og
þegar þeim loks lauk var pönkið
bandaríska sem Offspring er
sprottin úr að mestu búið að leggja
upp laupana; nýjar sveitir teknar
við sem fóru nýjar leiðir, Korn
þeirra fremst og síðan Limp Bizkit,
Snot og fleiri krafmiklar sveitir
sem hrærðu saman rokki og
hiphop.
Eftir tónleikaferðina löngu kom
stutt hlé meðan þeir Holland og
Kriesel sinntu náminu, en Holland
var að semja á fullu. Platan nýja var
svo tekin upp snemmsumars á síð-
asta ári, heitir Americana og kom út
í nóvember. Lagið sem allir þekkja,
Pretty Fly (For a White Guy) sló
þegar í gegn vestan hafs og hefur
glumið mikið í útvarpi hér á landi
aukinheldur sem myndband við lag-
ið er mikið spilað.
Á Americana eru þeir Offspring-
félagar að þretfa fyrir sér með nýja
stíla og stefnur og heyra má á plöt-
unni 'skaáhrif og meira að segja
mexíkósk í bland við rokkið sem er
aðal sveitarinnar. Forsprakki Off-
spring, Dexter Holland, lét þau orð
falla í viðtali á vefsíðu sveitarinnar
að textamir á Americana dragi dám
af því sem hann sér vera að gerast í
kringum sig: „Einu sinni var fátt
bandarískara en grillveislur, stórir
bflar og úthverfaltf á sjötta áratugn-
um. í dag eru Bandaríkin aftur á
móti orðin gríðarstór óskepasýning;
mig langaði til að draga athygli
manna að þvi að hversdagslegt líf í
Bandaríkjunum er ekki hversdags-
legt lengur.“