Morgunblaðið - 24.01.1999, Blaðsíða 8

8 SUNNUDAGUR 24. JANÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Landfræðileg upplýsingakerfi
Favorit 3030-'W
FRÉTTIR
Hæðarlrkan
og vatnaskil
á Islandi
Diplómat í Afríku
P^Unniö er :aö
því aö fa aöstöðu
fyrir íslenskan
.diþlómat í sendi-
|ráði Dana og
Norömanna í Mó-
isambík.
VIÐ verðum að vona að smjattpattarnir fúlsi ekki við honum út af kvótabragðinu.
Jólaaðstoð Hjálparstarfs kirkjunnar
MENN hafa um
tíma notað hæð-
arlíkan erlendis
til þess að draga upp
vatnaskil landsvæða en
hingað til hefur ekki ver-
ið til hæðarlíka yfir allt
Islands til almennra nota.
Bandaríski herinn lét
hins vegar gera slíkt
módel (DTEDl) til eigin
nota árið 1990. Landmæl-
ingar Islands hafa fengið
hæðarlíkan Bandaríkja-
manna til eignar en
Orkustofnun hefur að-
gang að líkaninu. Vatna-
mælingar, sem er deild
innan Orkustofnunar,
höfðu áhuga á að láta at-
huga hvort umrætt hæð-
arlíkan væri nægilega ná- ÞÓrama Ýr Oddsdóttir
kvæmt til þess að gera
með því vatnafræðilegar grein-
ingar eins og t.d. að draga
vatnaskil, svo sem gert hefur
verið erlendis. Þórama Ýr
Oddsdóttir gerði þessa athugun
fyrir Vatnamælingar í lokarit-
gerð sinni til meistarprófs við
verkfræðideild Háskóla Islands,
en þess má geta að bróðurpart
þessa verks vann hún við
danska verkfræðiháskólann
(DTU). En skyldi vera hægt að
nota hæðarlíkan Bandaríkja-
manna til þess að finna vatna-
skil á Islandi?
- Það er hægt að nota hæðar-
líkanið án þess að bæta við það
fleiri gögnum þar sem landið er
ekki mjög flatt en það dugar
ekki á flatlendi.
- Hvers vegna ekki?
Ef hæðarmunur er minni í
landinu heldur en nákvæmni lík-
ansins þá getur tölvar ekki
greint hæðarhryggina og þar
með ekki dregið upp rétt vatna-
skil.
- Hvað er þá hægt að taka til
bragðs?
Með því að draga hæðarlínur
út frá þessu hæðarlíkani með 25
til 50 metra bili milli hæðarlín-
anna og nota þær ásamt einfald-
aðri mynd af ám og vötnum
landsvæðisins má búa til nýtt
hæðarlíkan sem er vatnafræði-
lega rétt. Ut frá því módeli má
finna vatnaskilin á flötum land-
svæðum líka.
- Hvaða gagn er að þesssu?
Þetta verkefni tengist undir-
búningi á endurmati
á afrennsli og vatns-
orku á íslandi. Nauð-
synlegt er að hafa af-
rennsliskort af land-
inu fyrir allar fram-
kvæmdir því menn
þurfa að vita hvert
vatnið rennur, ef svo má segja.
- Var erfítt að vinna þetta
verkefni?
Erfiðast var að vinna verkefn-
ið í tveimur löndum. Stærsti
hluti vinnunnar fór fram við
DTU í Kaupmannahöfn með
prófessor Ole Jacobi sem leið-
beinanda en einnig vann ég tals-
vert við Orkustofnun með Krist-
in Einarsson vatnafræðing sem
tengilið. Annað vandamál var að
upplýsingar um gögnin sem ég
fékk voru af mjög skornum
skammti. Það tók mikinn tíma
að afla upplýsinga um hvemig
gögnin voru unnin, t.d. gagna-
grunnurinn yfir ár og vötn á Is-
landi.
► Þórarna Ýr Oddsdóttir er
fædd í Reykjavík árið 1972. Hún
lauk stúdentsprófi frá Mennta-
skólanum í Kópavogi árið 1993
og er að Ijúka meistaraprófi í
verkfræði frá Háskóla Islands.
Hún hefur unnið af og til hjá
Rannsóknarstofnun byggingar-
iðnaðarins en á nú heimili í
Danmörku ásamt eiginmanni
sfnum, Gunni Emi Þorsteins-
syni verkfræðingi, og ungri
dóttur þeirra, Bergdísi.
-Hvernig fórstu að því að
meta nákvæmni iíkansins?
Það var gert með því að draga
vatnaskil út frá líkaninu og bera
saman við þekkt vatnaskil.
Vatnaskilin voru dregin út frá
vatnshæðarmælum. Vatnamæl-
ingar hafa ákveðna vatnshæðar-
mæla og þurfa að vita hvaða
vatnasvið hver mælir hefur.
- Hvaða landsvæði rannsakað-
ir þú?
Hálendið fyrir norðan Hofs-
jökul og Langjökul.
-Af hverju varð það land-
svæði fyrir valinu?
Vegna þess að Vatnamæling-
ar hjá Orkustofnun stungu upp
á því. Upphaflega kom sú uppá-
stunga fram að nota mætti ná-
kvæmar hæðarlínur sem til eru
fyrir þetta svæði, þegar til kom
þurfti ekki á þeim að halda en
ég hélt mig við þetta svæði eigi
að síður.
- En var þetta svæði ekki
óheppilegt með tilliti
til mælinga á fíat-
lendi?
Vestasta svæðið
sem ég rannsakaði
var tiltölulega flatt.
Hægt var að draga
upp vatnaskil á öllu
nema vestasta svæðinu með
hæðarlíkani Bandaríkjamanna
en svo fór að vandast málið þeg-
ar vestar dró og þá brá ég á
fyrrnefnt ráð að brúa líkanið
með áaneti.
- Verður framhald á rann-
sóknum þínum fyrir Orkustofn-
un?
Það er ekki gott að segja. Við
hjónin höfum ákveðið að vera í
Danmörku næstu tvö til þrjú ár-
in og ekki er gott að segja hvort
þessar athuganir verða enn í
gangi þegar ég hygg á heimferð.
Menn hjá Vatnamælingum hafa
lýst yfir áhuga á að fá frekari
aðstoð frá minni hendi en þetta
er sem sagt allt óljóst enn.
Tengist undir-
búningi að end-
urmati á af-
rennsli og
vatnsorku
Matarbúr afgreiddi 886 umsóknir
FYRIR jólin var 841 umsókn um
mataraðstoð afgreidd á vegum
Hjálparstarfs kirkjunnar. Aðstoðin
var veitt í samvinnu við Reykjavík-
urdeild Rauða kross Islands sem
lagði fram 800.000 kr. til verkefnis-
ins og útvegaði sjálfboðaliða. Þá
voru 45 umsóknir til viðbótar af-
greiddar með stuðningi Akureyr-
ardeildar RKI og fyrirtækja
nyrðra. Alls var því um að ræða
886 umsóknir.
Öryrkjar voru flestir í hópi um-
sækjenda eða 55% en aðrir hópar
voru atvinnulausir, veikir, aldraðir
og námsmenn. Konur sem sóttu
um voru fleiri en karlar eða
60,3%. 1.992 einstaklingar nutu
góðs af því sem deilt var út enda
allmargir með börn á framfæri,
segir í frétt frá Hjálparstarfi
kirkjunnar.
Vel gekk að afla fanga í matar-
búrið en mörg fyrirtæki í mat-
vælaframleiðslu og innflutningi
hafa stutt jólaaðstoðina ár eftir
ár. Verðmæti matargjafa í búrið
er metið á u.þ.b. 6 milljónir kr. en
auk þess keypti stofnunin kjöt
fyrir á aðra milljón.
Auk starfsmanna Hjálpar-
starfsins unnu hátt í 30 sjálfboða-
liðar 370 stundir í matarbúrinu.
Þeim var fyrir skömmu haldin
þakkarhátíð í húsnæði Hjálpar-
starfs kirkjunnar.
Frístandandi H-85, B-60, D-60
Ryðfrítt innra byrði
Ytrahús sinkhúðað (ryðgar ekki)
4-falt vatnsöryggiskerfi
Hjóðlát 49db (re 1 pW)
Sjálfvirk hurðarbremsa
12 manna stell
3 kerfi
skolun 10 mín.
venjulegt 65°C 69 mín.
sparnaðar 65°C 60 mín.
Sparnaðarkerfi 65°C 1,5 kwst
Venjulegt 65°C kerfi 1,5 kwst
Spamaðarkerfi 65°C lólítrar
Venjulegt 65°C kerfi 20 lítrar
Venjulegt kerfi 65° 69 mín.
Gerð:
W&l
Taumagn:
Þvottakerfi:
Orkunotkun:
Vatnsnotkun:
Þvottatími: