Morgunblaðið - 06.10.1992, Blaðsíða 42

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 6. OKTÓBER 1992
42
Minning
Jakob Sveinbjöm
J. Tryggvason
Fæddur 11. október 1926
Dáinn 24. september 1992
Það er lögmál lífsins að fæðast
og deyja. En alltaf erum við jafn
óviðbúin þegar vinir okkar eru hrifn-
ir frá okkur. Það hefur verið stutt
stórra högga á milli í fjölskyldu
okkar.
Á síðasta ári létust bróður Jakobs
og bróðursonur með nokkurra mán-
aða millibili úr krabbameini. Jakob
hugsaði einstaklega vel um þá feðga
og verður það aldrei fullþakkað.
Þegar Jakob var ungur maður
veiktist hann af berklum. Kona hans
og þrjú böm af fjórum smituðust
líka. Þau fóru bæði á Vífilsstaði en
bömin á sjúkrahús í Reykjavík.
Hjónin dvöldu nokkur ár á Vífils-
stöðum, síðan þurfti Jakob að fara
í höggningu norður á Kristnes, þetta
var mikil lífsreynsla fyrir ungt fólk
í blóma lífsins, þá vom berklar nán-
ast dauðadómur.
Jakob var fæddur og uppalinn til
18 ára aldurs á Þórshöfn á Langa-
nesi, sonur Stefaníu Kristjánsdóttur
og Tryggva Sigfússonar. Þaðan
fluttist hann ásamt foreldmm og
systkinum fyrir tæpum fimmtíu
ámm í Kópavog og þar bjó hann
alla tíð og mest á sama blettinum,
í Hófgerði 9, utan árin sem hann
dvaldi sjúklingur á Vífilsstöðum.
Jakob var glaðlyndur og ljúfur
maður og mikið fyrir alla sína stóm
fjölskyldu. Hann var alltaf fyrsti
maður á vettvang ef eitthvað bját-
aði á. Fallega brosið hans og hand-
takið hlýjaði ósjálfrátt og róaði.
Jakob var áttundi í röð Ijórtán systk-
ina. Níu náðu fullorðinsaldri. Hann
var glæsilegur maður og höfðingleg-
ur. Hávaxinn og beinvaxinn með
dökkt, liðar hár, sambrýndur með
augu sem lýstu af góðleik.
Hann var gleðimaður mikill og
umsvermaður af ungu stúlkunum á
dansleikjum í Reykjavík eftirstríðs-
áranna. En hann fann fljótlega
unga, fallega og lífsglaða stúlku
sem hann varð heillaður af og hún
af honum. Þau bundust tryggðum
sem entust meðan bæði lifðu. Kona
hans var Guðlaug Ingvarsdóttir frá
Stíflu í Landeyjum, en hún lést langt
um aldur fram, 29. október 1979,
úr krabbameini. Jakob syrgði konu
sína alla tíð. Þau eignuðust þijá
syni saman, en hann gekk líka í
föðurstað dreng og stúlku sem kona
hans átti. Og mátti ekki á milli sjá
hvort vom böm hans eða stjúpböm.
Jakob var kominn af styrkum
bændaættum úr Vopnafirði og N-
Þingeyjarsýslu. Þetta er heilsteypt
fólk, raungott og harðgert. Jakob
var eins og hann átti kyn til ramm-
ur að afli. En það gengur eins og
rauður þráður bæði í föður- og
móðurætt hans að þar vom miklir
aflraunamenn, en hann var líka
nærgætinn við böm og málleys-
ingja. Gestrisni og greiðvikni vom
honum í blóð borin. Aldrei var svo
þröngt í Hófgerðinu að ekki mætti
koma einum næturgesti fyrir og
ekki fór neinn svangur af því heimili.
Þau hjón Guðlaug og Jakob höfðu
aldrei mikil fjárráð. En þau áttu það
sem mest er um vert í þessu lífi og
mölur og ryð fá ei grandað, það er
auðlegð hjartans og af hénni miðl-
uðu þau óspart. Það er mikil gæfa
að hafa kynnst slíku fólki. Og gott
veganesti afkomendum þeirra. Ég
og fjölskylda mín sendum bömum
Jakobs, fjölskyldum þeirra og systk-
inum hans okkar innilegustu samúð-
arkveðjur.
Guðlaug Pétursdóttir.
Jakob Sveinbjöm Jónsson
Tryggvason hét hann fullu nafni.
Fæddur 11. október 1926, dáinn 24.
september 1992. Faðir hans var
Tryggvi, f. 2. nóvember 1892, d.
4. desember 1984, Sigfússon, f. 16.
júní 1865 á Hermundarfelli í Þistil-
firði Jónssonar bónda þar, fæddur
um 1826, Einarssonar bónda þar
Gíslasonar er bjó á Hermundarfelli
1855 með konu sinni, Lilju Péturs-
dóttur, og syni þeirra, Sigfúsi Ein-
arssyni. Móðir Sigfúsar og kona
Jóns var Ingunn, f. 17. júlí 1830,
Guðmundsdóttir Þorsteinssonar,
fæddur um 1805, bónda í Sval-
barðsseli í Þistilsfírði og konu hans,
Rósu Pétursdóttur, f. um 1793.
Kona Sigfúsar og móðir Tryggva
varGuðrún, f. 24. apríl 1864 í Sand-
fellshaga í Oxarfirði Guðmundsdótt-
ir bónda þar Þorgrímssonar, f. 1834,
og konu hans, Sigríðar Jónsdóttur,
f. 1829. Móðir Jakobs og kona
Tryggva var Stefanía Sigurbjörg,
fædd 16. nóvember 1893, dáin 1.
nóvember 1981, Kristjánsdóttir,
Jakobssonar, Sveinssonar frá
Vatnsdalsgerði, Sveinssonar frá
Djúpalæk í Bakkafirði. Kona Jakobs
var Hólmfríður Guðmundsdóttir.
Móðir Stefaníu var Signý Sigurlaug
Davíðsdóttir, Sigmundssonar frá
Höfn á Strönd á Tjörnesi og Guðrún-
ar Jónsdóttur.
Jakob var fæddur á Þórshöfn á
Langanesi og var sjöunda bam for-
eldra sinna en þau urðu alls 14,
þegar talinn er með elsti bróðir
þeirra er Stefanía kom með á heim-
ilið. 5 böm sín misstu þau hjón Stef-
anía og Tryggvi á unga aldri, þá
voru erfiðir tímar. Þau vom dugnað-
arfólk og börnin lærðu fljótt að taka
til hendinni. Það var beitt fyrir
næsta róður, breiddur og þurrkaður
fískur og elstu bömin gerðu að og
söltuðu. Allt líf þeirra snérist um
að afla úr sjónum og ekki var ónýtt
að fá sel og fugl. Fljótlega eftir að
heimsstyijöldin skall á og fór að
bera á gæftaleysi á grunnmiðum.
Það var rétt eins og fískurinn hefði
flúið og öll vinna dróst saman. At-
vinnumöguleikar urðu því fábreytt-
ari og unga fólkið vildi breyta til
og _sjá sig um.
Árið 1944 flutti öll fjölskyldan
suður í Kópavog samtals 9 manns
í lítinn sumarbústað þar sem fyrir
var elsti sonur Stefaníu með 5
manna fjölskyldu og þar em flest
systkini Jakobs búsett enn. Nú hef-
ur verið höggvið stórt skarð í systk-
inahópinn sem yfirgaf Norðurland
og flutti á mölina í stríðslok. Á rúmu
ári hafa tveir bræðranna yfírgefið
þessa jarðvist. Jakob, þessi hugljúfi
maður er vildi öllum gott gjöra,
hefur nú kvatt tilvem okkar. Hann
barðist harðri baráttu við heilsuleysi
frá unga aldri en að lokum sigraði
maðurinn með ljáinn. Öll eigum við
ljúfar minningar um drengskapar-
mann sem aldrei lét deigan síga og
mætti með bros á vör hveijum
vanda.
Ungur að ámm kynntist hann
stúlkunni sinni, Guðlaugu Ingvars-
dóttur frá Stíflu í Vestur-Landeyj-
um, dóttur hjónanna Hólmfríðar
Einarsdóttur og Ingvars Sigurðs-
sonar er þar bjuggu. Á fimmta ára-
tugnum hófu þau sambúð á heimili
foreldra Jakobs. Þar var það lífs-
gleðin sem vísaði veginn, hún er ein
af sterkustu homsteinum og svo
sannarlega þurftu þau á henni að
halda. Síðar tókst þeim að festa
kaup á litlum sumarbústað er seldur
var til flutnings en lóðina vantaði.
Hana fengu þau að lokum í Hóf-
gerði 9 og þar hefur heimili þeirra
staðið. Fjölskylda Jakobs var sam-
hent í því að hjálpa honum við allan
undirbúning. Állt frá því að grafa
gmnninn með handafli og hræra
steypuna á líkan hátt.
Lífsferill fólks er misjafnlega veð-
rasamur, eitt er þó víst að Guðlaug
og Jakob stóðu oftast í gjólunni, þó
veitti lífsgleði þeirra sólargeislum
inn í líf allra er nutu návistar þeirra.
Þau höfðu nú eignast þak yfír höfuð-
ið og hamingjuríkir dagar blöstu
við. Bömin vom orðin fjögur.
Einn fagran vordag þegar allt var
að vakna af vetrardvala, túnin að
grænka og vorblómin að skjóta upp
kollinum kvaddi dyra hinn mikli
vágestur, hvítidauðinn. Hann var
ekki lítillátur eða hlédrægur því
Jakob og Guðlaug vom vistuð á
Vífilsstaðahæli og bömin urðu að
vera undir stöðugu eftirliti. Það
mætti ætla að hin þungbæra sjúk-
dómsreynsla hafi bugað sálarþrek
þeirra en svo var ekki. Þau miðluðu
gleði og trú á lífið meðal sjúkling-
anna og máski hefur það verið lífs-
trúin og hin glaða lund sem flýtti
fyrir bata þeirra. Tvö löng ár dvöldu
þau á Vífílsstaðahæli. Eftir svo
langt veikindastríð á sjúkrahúsi er
yj<Z^<ZV<Z1<Z.
Opid alla daga fra kl. 9 22.
engin albata þegar hann er útskrif-
aður og það þarf langan tíma til
að aðlagast hversdagslífinu. Tíminn
þokaðist áfram og aftur var komið
vor. Þó var þó ekki eins bjart yfir
þeim Guðlaugu og Jakobi og fyrir
ári er þau komu heim af Vífilsstöð-
um, full gleði og vonar.
Nú átti Jakob að fara norður til
Akureyrar og gangast undir mikla
lungnaaðgerð er Guðmundur Karl
var frægur fyrir. Það átti að
„höggva Jakob". Óttablandin von
bærðist í bijóstum þeirra. Fyrirfram
var ekki hægt að vita hvemig til
tækist. Gleðin var líka því meiri er
hann kom heim og aðgerðin hafði
heppnast.
Nokkm síðar eignuðust þau lítinn
dreng sem var þeim sönn guðsgjöf.
Þau gátu nú notið þess að fylgjast
með öllum hans þroska en þess
höfðu þau farið á mis við, með hin
börnin.
Á þessum tíma var lítið um trygg-
ingar, þau urðu því að reyna fyrir
sér með atvinnu til að lifa af. Guð-
laug heppnaðist að fá kvöldvinnu
en Jakob hóf leigubílaakstur og
starfaði við það eftir því sem heilsan
leyfði til hinstu stundar.
Án efa hefur það verið meira af
vilja en mætti, að aka um nætur
og oft fólki er varla var sjálfbjarga
vegna ofneyslu vímuefna. Stuttu
eftir að Jakob kom af hælinu, tók
hann aldraðan föður sinn inn á
heimilið. Þar naut gamli maðurinn
ástríkis bamabarnanna ekki síður
en foreldra þeirra og bömin dáðu
afa sinn.
Böm þeirra em: Sigrún Guð-
mundsdóttir, f. 19. nóvémber 1942,
húsmóðir og verkakona, maki Pálm-
ar Björgvinsson, böm fimm; Ragnar
Guðmundsson vélstjóri, f. 14. janúar
1944, maki Torfhildur Þorvaldsdótt-
ir, börn fjögur; Tryggvi bygginga-
tæknifræðingur, f. 4. maí 1949,
maki Eybjörg Einarsdóttir, börn
þijú; Erlingur, f. 2. október 1950,
brúarsmiður hjá Vegagerð ríkisins,
maki Kristjana ísleifsdóttir; Helgi,
f. 14. október 1959, verkamaður.
HJónin vom bæði náttúmböm, alin
upp í umgengni við dýr. Einkum
vom hestar þeim hugleiknir. í því
sem öðm vom þau samhent og
hestamennsku stunduðu þau í ára-
raðir. Þegar Jakob flutti suður, ung-
ur maður, kom hann með tvo gæð-
Svavar
Fæddur 29. nóvember 1906
Dáinn 29. september 1992
Sigurbjörg
Fædd 5. apríl 1907
Dáin 2. ágúst 1985
Okkur langar til að minnast
ömmu og afa með þessum fáu lín-
um. Meðan við vomm að alast upp
bjuggu amma og afi í næsta ná-
grenni við okkur í Njarðvíkunum.
Alltaf gott að koma til þeirra strax
eftlr skóla eða dvelja þar þegar
foreldrar okkar vom erlendis. Þau
kenndu okkur margt til dæmis var
amma mikil hannyrðakona og
kenndi okkur að sauma, pijóna og
inga með sér, alla leið frá Þórshöfn.
Hann naut þess að fara á hestbak
og vera úti í óspilltri náttúmnni.
T.d. fór hann í hálendisferð með
hópi hestamanna og kom hugfang-
inn til baka. Hann átti ávallt góða
hesta og hirti þá vel.
En barátta þeirra hjóna var ekki
öll, því að seint á áttunda áratugn-
um veiktist Guðlaug og var drifin
inn á Vífilsstaði, því álitið var að
fyrri veikindi væm að taka sig upp.
Svo reyndist ekki. Heldur var það
annar vágestur, krabbameinið. Það
er mikil lífsreynsla og þjáningar sem
þessi litla fjölskylda hefur þurft að
ganga í gegnum. Guðlaug andaðist
29. október 1979. Jakob lét ekki
bugast, hann hélt heimili áfram með
yngri sonum sínum og bamabömin
áttu alltaf athvarf á heimili hans.
Síðustu árin þjáðist hann af asma
sem vom eftirköst lungnaberklanna.
Þrátt fyrir þessa miklu lífsreynslu
lifði hann lífinu lifandi og leit alltaf
fram á veginn.
Blessuð sé minning hans._
Hulda H. Pétursdóttur, Útkoti.
Hann afi okkar í Hófgerði er
dáinn. Mikið eigum við eftir að
sakna hans. Enginn afi til að tala
við og fylgjast með hestunum hans.
Hestamir hans afa vom honum
mjög kærir og hann Ijómaði allur
þegar minnst var á þá. Afi var allt-
af léttur í lund þegar hann kom til
okkar. Oft var hann með poka með
smáaurum í sem hann hafði safnað
saman fyrir okkur og sagði að við
ættum að setja í bankann.
Það verða tómleg jól hjá okkur,
því afi var vanur að koma og vera
hjá okkur á aðfangadagskvöld eftir
að Lauga amma dó, en það em 13
ár síðan. Afi sýndi jólunum alltaf
svo mikinh áhuga. Fylgdist með
hvað við ætluðum að hafa í matinn
og sá til þess að við keyptum pakka
handa pabba og mömmu.
Mikið vildum við óska að hann
afi væri enn hjá okkur, okkur fannst
hann eiga eftir að lifa svo lengi.
Við vitum að nú er hann hjá ömmu
sem hann unni svo heitt.
Við þökkum elsku afa okkar fyr-
ir þá hlýju og umhyggjusemi sem
hann sýndi okkur.
Telma og Teresa
Tryggvadætur
hekla og afi var alltaf til staðar að
rétta okkur hjálparhönd með hjólin
og önnur leikföng þegar þau biluðu.
Árið 1980 fluttu amma og afi til
Reykjavíkur og urðu rútuferðir til
þeirra allmargar. Oft komu þau líka
til okkar í Njarðvík og heimsóttu
vini og þá var okkur gjaman boðið
með. Okkur langar til að kveðja
ömmu og afa með þessu ljóði sem
amma kenndi okkur.
Æ, hvar ertu amma, já ansaðu mér.
Ég er að gráta og leita að þér.
Fórstu út úr bænum eða fórstu út á hlað
eða fórstu til Jesú á sælunnar stað?
(höf.ók.)
Sibba, Munda og
Reynir Þór.
Svavar Sigfinnsson,
Sigurbjörg Magnús-
dóttir - Hjónaminning