Morgunblaðið - 06.10.1992, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 6. OKTÓBER 1992
Fischer gaf kóngspeðinu frí
Skák
Margeir Pétursson
EFTIR tvær jafnteflisskákir
um helgina er staðan í einvigi
þeirra Fischers og Spasskís í
Belgrad ennþá þannig að Fisch-
er hefur hlotið fimm vinninga
en Spasskí þijá. Fjórtánda
skákin á laugardaginn var sú
daufasta í einvíginu til þessa,
Spasski gerði ekki raunhæfa
vinningstilraun með hvitu
mönnunum. Sú fimmtánda var
hins vegar bráðskemmtileg,
Fischer hóf nú skákina með
drottningarbiskupspeði sinu, 1.
c2-c4, en sú byrjun hans kom
Spasskí einmitt í opna skjöldu
árið 1972.
Fyrr í einvíginu hafði Fischer
ávallt hafíð skákimar með kóngs-
peðinu, leikið 1. e2-e4. Nú beitti
hann hins vegar katalónskri byij-
un, en það hefur hann aðeins einu
sinni áður gert á ferli sínum, á
bandaríska meistaramótinu 1957,
þá 14 ára gamall. Spasskí brást
við af mikilli snerpu og í 23. leik
fómaði hann manni fyrir hættuleg
sóknarfæri. Fischer tefldi þó
áfram til vinnings, vildi ekki leyfa
Spasski að þráskáka, en á endan-
um varð hann sjálfur að fóma
manni til að ná þráskák. Þetta
var því mikil sviptingaskák og ein
sú skemmtilegasta í einvíginu til
þessa.
Engir afleikir sáust í þessum
tveimur einvígisskákum um helg-
ina. Sextánda skákin verður tefld
á morgun, miðvikudag, þá hefur
Spasskí hvítt.
Hvítt: Bobby Fischer
Svart: Boris Spassky
Katalónsk byijun
1. c4 — e6 2. Rf3 — Rf6 3. g3
- d5 4. Bg2 - Be7 5. 0-0 - 0-0
6. d4 - Rbd7
Spasskí velur lokaða afbrigði
katalónsku vamarinnar, en 6. —
dxc4 nýtur nú mun meiri vin-
sælda. Algengast er nú 7. Dc2,
en Fischer velur fáséðan leik.
7. Rbd2 - b6!
Eftir að hvítur hefur valið
drottningarriddara sínum stað á
d2 er hagstætt fyrir svart að setja
biskup b7 og beina taflinu út í
nokkurs konar drottningarind-
verska vöm.
8. cxd5 — exd5 9. Re5 — Bb7
10. Rdf3 - Re4!?
í 19. einvígisskák Kortsnojs og
Karpovs í Baguio 1978 lék Karpov
hér 10. - c5 11. b3 — a5 12.
Bb2 — Re4 og jafnaði taflið.
11. Bf4 - Rdf6 12. Hcl - c5
13. dxc5 — bxc5
Spasski hefur tekið á sig hin
svonefndu „hangandi peð“ á d5
og c5 sem reyndust honum ekki
vel í sjöttu einvígisskák þeirra
Fischers árið 1972.
14. Rg5 - Rxg5 15. Bxg5 -
Re4 16. Bxe7 - Dxe7 17. Bxe4!?
Hér kom einnig til greina að
leika 17. Rd7!? - Dxd7 18. Bxe4
og hvítur stendur örlítið betur.
17. - dxe4!
Auðveldari leið til að tryggja
jafnvægi en 17. — Dxe5 18. Bf3
- Hac8 19. Da4.
18. Rc4 - e3!
Án þessa leiks væri hvíta stað-
an mun þægilegri, en nú tapar
Fischer manni eftir 19. Rxe3?? —
De4. Svar hans er því þvingað.
19. f3 - Had8 20. Db3 - Hfe8
21. Hc3 - Bd5 22. Hfcl - g6
23. Da3
SJÁ STÖÐUMYND 1
Þrátt fyrir sundurslitna peða-
stöðu hefur svartur nægilegt mót-
vægi í þessari stöðu. Spasskí gríp-
ur nú til bráðskemmtilegrar
mannsfómar, en hann hefði einn-
ig farið langt með að jafna taflið
með 23. — Bxc4 24. Hxc4 — Hd2
(Stöðumynd 1)
25. He4 — Dd7. Næstu leikir em
þvingaðir.
23. - Bxf3! 24. exf3 - e2 25.
Hel - Hdl 26. Kf2 - Hxel 27.
Kxel - Dd7 28. Db3!
Fischer teflir til vinnings og
sneiðir hjá hinni áhættulausu leið
28. Hd3 - Dh3 29. Rd2 - Dxh2
30. He3 - Dxg3+ 31. Kxe2 -
Dg2+ 32. Kdl — Dgl+ og svart-
ur þráskákar.
28. - Dh3 29. Re3 - Dxh2
Fischer er ennþá manni yfír
fyrir tvö peð en á nú í miklum
vandræðum með að fínna nytsam-
an leik. Hann reynir að halda í
g-peð sitt, en við það gefur hann
Spasskí óvæntan möguleika sem
tryggir samstundis jafntefli. Það
er þó afar hæpið að hvítur eigi
nokkra raunhæfa leið til að tefla
þessa stöðu til vinnings.
SJÁ STÖÐUMYND 2
30. g4 - Hb8! 31. Dd5!
Hvítur má nú kallast góður að
fá jafntefli, því 31. Dc2?? væri
svarað með 31. — Hxb2! 32. Dxb2
— Dgl+ 33. Kxe2 — Dh2+ og
hvíta drottningin fellur.
31. - Hxb2 32. Dd8+ - Kg7
33. Rf5+! — gxf5 Jafntefli, því
Fischer þráskákar.
Vissir þú þetta um Bobby
Fischer?
Sextán skákmenn hafa yfir
í viðureignum sínum við Bobby
Fischer. Margir þeirra hafa
aðeins teflt eina skák við
Fischer og unnið hana. Aðeins
tveir stórmeistarar sem tefldu
við hann margar kappskákir
höfðu betur, Rússamir Efím
Geller og Mikhail heitinn Tal.
Helmingur þessara 16 era
skákmenn sem tefldu við
Fischer á meðan hann var 14
ára og yngri. Aðeins einn
Vestur-Evrópubúi er í hópnum.
Það er svissneski lögfræð-
ingurinn Dieter Keller sem vann
Fischer á stórmótinu í Zúrich
1959. Hann hefur um árabil
starfað á borgarskrifstofunni í
Zurich og er löngu hættur að
tefla á mótum.
Skák þeirra Fischers og
Keller var tefld í næstsíðustu
umferð á mótinu. Með tapinu
hurfu allir möguleikar Fischers
á efsta sæti og hann varð þriðji.
Hann var aðeins 16 ára gamall
og eftir að hafa gefíð skákina
var hann leiddur burt grátandi.
Bobby Fischer hefur aldrei
hafíð skák með 1. d2-d4, —
drottningarpeðsbyijun, og
hefur af einhveijum ástæðum
mikið hom í síðu þess leiks. í
bók sinni „Sextíu minnisstæðar
skákir" segir hann í skýringum
við skák sína við Leonid Stejn
í Sousse 1967 eftir 1. e4: „Ég
hef aldrei hafíð tafl með
drottningarpeðinu — af
hugsjónaástæðum." Fischer er
afar þrár þegar hann bítur
eitthvað í sig og eftir þessa
yfirlýsingu má vænta þess að
hann sniðgangi
drottningarpeðið um aldur og
ævi. Þessi afstaða hans kann
að tengjast því að margir
fremstu sovésku stórmeist-
aramir léku fremur 1. d4 en
1. e4.
Á blaðamannafundinum
fræga í Sveti Stefan áður en
einvígið hófst beindi
bandarískur skákáhugamaður
og blaðamaður spumingu til
Fischers sem hefur brannið á
vöram skákmanna í 20 ár: „Af
hveiju drapstu á h2 með biskup
í fyrstu skákinni 1972, varstu
að reyna að flækja taflið og búa
til vinningsmöguleika?“ Svarið
kom um næl frá Fischer: „í
aðalatriðum já“.
Það kom mörgum spánskt
fyrir sjónir að lesa nýlegan
skákskýringaþátt bandaríska
stórmeistarans Roberts Byme
sem birtist í tveimur blöðum
Time-samsteypunnar, New
York Times og Herald Tribune.
Þótt þeir Byme og Fischer séu
aldavinir frá bemsku var ekki
lengur talað um hann Bobby
okkar eins og á þeim dögum
þegar hann tók heimsmeistara-
titilinn af Sovétmönnum, heldur
var hann nefndur hr. Fischer í
greininni. Bobby Fischer er
ritstjóm New York Times nú
lítt þóknanlegur og hún hefur
í leiðara krafíst harðrar
refsingar yfír honum fyrir brot
á viðskiptabanni Sameinuðu
þjóðanna.
Frá keppni hjá Bridsfélaginu Muninn í Sandgerði.
Brids_______________
Amór Ragnarsson "
Bikarkeppnin 1992 -
undanúrslit
Fjórðu umferð í Visa-bikarkeppn-
inni lauk sunnudaginn 4. október.
Sveit Eiríks Hjaltasonar spilaði við
sveit Gunnlaugs Kristjánssonar og
vann Eiríkur með 122 Imp gegn 60.
Sveit Gísla Hafliðasonar spilaði við
sveit Sigfúsar Þórðarsonar og vann
sveit Gísla með 89 Imp gegn 63.
Dregið var í fimmtu umferð, undan-
úrslitin að loknum síðasta leiknum í
fjórðu umferðinni og þær sveitir sem
spila saman næsta laugardag 10. októ-
ber í undanúrslitum Visa-bikarkeppni
Bridssambands íslands eru:
1. Sveit Símonar Símonarsonar gegn
sveit Eiríks Hjaltasonar og
2. Sveit Gísla Hafliðasonar gegn sveit
Suðurlandsvídeós.
Undanúrslitin og úrslitin verða spil-
uð á Hótel íslandi og hefjast undanúr-
slitin kl. 11 laugardaginn 10. október
og úrslitin kl. 10 sunnudaginn 11.
október. Leikimir verða sýndir á sýn-
ingartöflu. Allir bridsáhugamenn vel-
komnir.
Vetrar-Mitcell Bridssambands
íslands
Föstudaginn 2. október voru 26 pör
með í Vetrar-Mitcell BSÍ.
Vjterkurog
kl hagkvæmur
auglýsmgamiðifl!
Efstir í N/S urðu:
Jón Stefánsson - Sveinn Sigurgeirsson 370
JónÞórDaníelsson-ÞórðurSigfússon 362
ÞórðurBjömsson-BemódusKristinsson 337
Efstir í A/V:
GuðnýGuðjónsdóttir-JónHjaltason 371
Vilhjálrnur Sigurðsson - Þráinn Sigurðsson 366
Andrés Ásgeirsson - Ásgeir Sigurðsson 357
Vetrar-Mitcell BSÍ er spilaður á
hveiju föstudagskvöldi í Sigtúni 9.
Alltaf eins kvölds keppni og brons-
stig veitt eftir hvert kvöld. Byijað
er að spila kl. 19.
Bridsfélag Kópavogs
Sl. fimmtudag lauk hausttvímenn-
ingnum með sigri Ragnars Jónssonar
og Þrastar Ingimarssonar.
A-V:
RagnarJónsson-Þrösturlngimarsson 375
JensJensson-ErlendurJónsson 359
Stefán Jónsson - Jón Páll Siguijónsson 349
N-S:
Þorsteinn Berg - Óskar Sigurðsson 383
GuðlaugurNielsen-GísliTryggvason 360
MagnúsAspelund-SteingrímurJónasson 356
Meðalskor 312.
Lokastaðan:
RagnarJónsson-Þrösturlngimarsson 1.109
JensJensson-ErlendurJónsson 1,088
Helgi Viborg — Óiafur Bergþórsson 1.054
Stefán Jónsson - Jón Páll Siguijónsson 1.035
Þorsteinn Berg - Óskar Sigurðsson 1.033
Guðmundur Pálss. - Guðmundur Gunnlaugss. 1.005
Guðrún Hinriksdóttir - Haukur Hannesson 978
GuðlaugurNielsen-GísliTryggvason 977
Sigrún Pétursdóttir - Alda Hansen 949
Meðalskor 936.
Næsta fimmtudag hefst þriggja
kvölda hraðsveitakeppni. Veitt verður
aðstoð við myndun sveita, pör komi
tímanlega sem þurfa aðstoð. Spila-
mennska hefst kl. 19.45.
Bridsfélag Breiðholts
Sl. þriðjudag hófst þriggja kvölda
hausttvímenningur. Staða efstu para
er þessi:
Guðbrandur Guðjohnsen - Viggó Norquist 265
EysteinnEinarsson-JónStefánsson 259
RúnarEinarsson-NjállSigurðsson 238
Jóhanna Jóhannsdóttir - Grímur Guðmundss. 231
María Ásmundsdóttir - Steindór Ingimundars. 224
GuðmundurGrétarsson-ÁmiMárBjömsson 219
Meðalskor 210.
Keppnin heldur áfram næsta þriðju-
dag.
Bridsdeild Víkings
Spilaður verður eins kvölds tví-
menningur í kvöld kl. 19,30 í Víkinni.
Afmæliskveðja
Sigurður Demetz
„Hann á afmæli í dag.“ Hann á
afmæli hann Demmi. Jú, jú, menn
eiga svo sem afmæli einu sinni á
ári og ef Demmi man rétt, þá mun
þetta vera í áttugasta skiptið sem
hann á afmæli. Mér, og fleirum,
fínnt þetta einhveijum áratugum
of snemmt, þegar litið er til útlits
hans og þeirrar lífsorku sem frá
honum streymir. En Demmi heldur
þessum árafjölda fram og hvort sem
þetta er rétt eða ekki má hann sann-
arlega vera stoltur og ánægður með
árafjöldann, hver svo sem hann er.
Demetz er annars fæddur suður í
Týról, þar sem dalimir er dýpstir í
Evrópu og fjöllin hæst. Sagan segir
að á bemsku- og æskuáram hafí
Demmi rennt sér á skíðum af fjalla-
toppunum niður í skaut dalsins,
þetta var hans heimur, hans upp-
eldi, hann lét sér aldrei nægja að
fara hálfa leið upp fjallið, alla leið
eða ekkert. Þannig er líka Demmi,
meðalmennsku þolir hann illa, hvort
tveggja verður að glansa, hæð og
dýpt, og færðin milli þessa and-
stæðna verður að vera stjömum
stráð, ef gera á Demma ánægðan.
En Demetz er ekki fullkominn, frek-
ar en aðrir tvífætlingar hérumgáng-
andi. Hann átti t.d. ekki auðvelt
með að skilja og meðtaka enska
stigakerfíð sem viðhaft er í tónlist-
arskólunum okkar. Annaðhvort
höfðu menn rödd og hjarta á réttum
stað að viðbættum tónlistargáfum
og áttu þá erindi inn í heim tónlist-
anna og skiptu þá stig engu máli
og svo sannarlega gat ég verið
honum sammála í hjarta mínu þótt
formsins vegna gæti ég alls ekki
verið það í orðræðunni við hann.
Ef hjartað var smátt og röddin
glanslaus var betra að snúa sér að
að öðru viðfangsefni. Engin á þetta
að vera afrekaskrá um Demma,
enda óþarfí, afrekin hans eru það
víða staðsett í stóru og smáu, og
mörgum sýnileg. Demmi sagði ein-
hverntíma, — Það er ekki hægt að
búa til gull úr silfri — og það er
án efa rétt. En það er heldur ekki
hægt að búa til silfur úr gulli og
Demetz verður áreiðanlega gull í
hugum sinna fjölmörgu nemenda
og ekki síður í minni þeirra sem
fengu að eignast hann sem vin með
óvenju hlýtt hjarta. En Þóreyju,
konu hans sem verður áttræð í
næsta mánuði, má ekki gleyma.
Hún hélt örlögum margra í hendi
sér þegar hún í Salzburg ákvað að
flytja Demetz heim með sér til ís-
lands, þar munaði líklega mjóu að
hann villtist í annað land. Um leið
og við óskum sjálfum okkur til ham-
ingju með Demma, óskum við hon-
um og Eyju heilsu og heill í framtíð-
inni.
Kæri Demetz, þótt þú nú hættir
sem kennari við Nýja tónlistarskól-
ann fær skólinn vonandi enn lengi
að leita ráða þinna, og seint verður
samstarfíð fullþakkað.
Ragnar Björnsson,
skólastjóri Nýja tónlistar-
skólans.