Morgunblaðið - 11.03.1986, Qupperneq 46

Morgunblaðið - 11.03.1986, Qupperneq 46
„ Bq \joof rekinn nptt i þecsQ, si/o 'ecj bt'á bam ©féír þjóir-feinu £jrir atan aða/cfyvrtar,M áster... 4A* ... munaður TM Reg. U.S. Pal. Off.—all rights reserved © 1986 Los Angeles Times Syndicate JÞetta kalla ég ekki baðher- bergissöng! Þetta eru einkum heilla- óskir frá tannlæknum, sem vænta góðs af samstarfinu við karamelludeildina. HÖGNIHREKKVISI //PAPi"hRE-XJ<vÍSI FEKVPII? vegsinn i' kiótt ! " Um fordóma og fáfræði „Þið eigið ekki að tala um það sem þið hafi ekki vit á,“ er fyrir- sögn greinar í B-blaði Morgun- blaðsins 5. þ.m., helguðu geðhjálp. I þessari grein og öðrum sem birtust í sama blaði, eru margar góðar ábendingar og tímabærar áminningar varðandi þá fordóma sem okkur er svo gjarnt að grípa til þegar meinsemdir eru til um- ræðu sem ekki brenna á okkur sjálfum. Einn slíkur dómur er tilefni þessarar athugasemdar minnar. í umræddri grein gegn fordómum segin „... kynnast honum ... og þá sem útbrunnum alkóhólista." Þama talar sá, sem orðið hefur fyrir aðkasti vegna geðveiki að- standanda, og svíður undan. En sjálfur er ég alkóhólisti og svíður því undan þessum dómi. Ég tel mig ekki „útbrunninn" og ég hef kynnst hundruðum alkóhólista, ef ekki þúsundum, á öllum stigum, úr öllum stéttum á öllum aldri og aldrei rekist á neinn sem þessi dómur gæti átt við. Alkóhólismi er afleiðing of- drykkju eða ofneyslu lyfja og hægt er að stöðva virkni hans með fræðslu, hlýju og þolinmæði. Fordómar hafa tafið aðgerðir gegn alkóhólisma um áratugi eða jafnvel aldir. Fordómar og mis- skilningur á eðli alkóhólisma hafa verið og eru öllum ofdrykkjuvöm- um mikil bölvun. En mikið hefur breyst til hins betra síðustu ára- tugina og við emm vissulega á réttri leið. Ég tel að mér beri skylda til að mótmæla fordómum ef þess er nokkur kostur, sérstaklega þegar þeim er slegið fram í hugs- unarleysi í merku ritgerðasafni í sambandi við annað mannlegt mein sem líka fær, og virðist þurfa að þola, sinn skammt af fordóm- um og fáfræði almennings. Steinar Guðmundsson Framúr- skarandi sýning Gestur skrifar: Sýningu Grænlendinga á Kjar- valsstöðum er nýlokið og em þeir komnir til síns heima. Sýningin var fögur og merkileg á öllum sviðum lista og tækni. Maturinn sem boðið var uppá, var framúrskarandi, og nokkuð fjölbreyttur. Allt starfsfólk sýningarinnar var mjög alúðlegt og snyrtilegt í allri framkomu. Ég vona að íslendingar hafi á allan hátt metið þessa heimsókn Grænlendinga. Megi hún verða til þess að efnaleg og andleg samskipti aukist til muna milli þjóðanna. Frá grænlensku sýningunni á Kjarvalsstöðum. Víkverji skrifar á em handknattleiksmennimir okkar komnir heim frá Bem eftir að hafa hreppt þar 6. sætið og tryggt íslenzkum handknattleik þátttökurétt í ólympíuleikunum í Seul í Suður-Kóreu. Þeir hafa þar með skipað sér á bekk með beztu handknattleiksþjóðum veraldar og er það vel. Slík velgengni á erlendri gmnd kitlar þjóðemiskennd allra. Það em með eindæmum að verða vitni að því, þegar annars dagfarsprúðir menn umhverfast í spenningi fram- an við beina útsendingu handknatt- leiks og láta eins og himinn og jörð séu að farast. Slíkt gerðist nú um land allt. Menn, sem aldrei áður hafa svo mikið sem spurt um úrslit leikja, hafa sezt niður við sjónvarpið og ekki staðið upp fyrr en að leiks- lokum. Þá hafa tekið við bollalegg- ingar um hverjir séu möguleikar liðsins og hvetjir næstu andstæð- ingar. Við heimkomuna á Keflavíkur- flugvelli sagði formaður Hand- knattleikssambands íslands, Jón Hjaltalín Magnússon, að nú strax yrði sezt niður og gerð áætlun um undirbúning ólympíuleikjanna. Nú er að standa sig og vonandi mega Islendingar njóta leiðsagnar þjálfar- ans góða frá Póllandi, því að þessi sigur er ekki síður honum að þakka en strákunum sjálfum. Engum blandast hugur um hve mikilvægt er að hafa góðan þjálfara — ekki aðeins við undirbúning leikja, held- ur einmitt á meðan á þeim stendur. Þetta kom berlegast í ljós er leikur- inn við Dani fór fram. Þjálfari þeirra var þá dæmdur til þess að sitja á ineðal áhorfenda og gat ekki tekið þátt í stjórn leiksins. Án þjálfarans var liðið svipur hjá sjón og fékk ekki rönd við reist gegn íslenzka liðinu hans Bogdans. XXX að var gaman að horfa og hlusta á samræður þeirra Jóns Helgasonar prófessors og Magnús- ar Kjartanssonar ritstjóra í sjón- varpinu á sunnudagskvöld. Þáttur þessara látnu heiðursmanna var endursýndur og kominn það mikið til ára sinna, að hann var ekki í litum. Jón var að vanda kerskinn, svo sem hann var svo oft og lýsti því í þættinum, hve slæmt honum þætti allt gott umtal um sig heima á Fróni. Hann hefði betur kunnað því hér áður fyrr, þegar illa hafi verið um hann talað í blöðum. Bað hann Magnús um að hjálpa sér í þessum efnum — hann hefði ráð á blaði. Víkveiji minntist á það á laugar- dag, að umburðarlyndið, sem ein- kennt hafi íslenzkt þjóðfélag megi sín nú ekki jafn mikils og áður. Menn fjalla nú af mun meiri hörku um náungann, t.d. í blöðum. Þetta gerðu menn líka áður fyrr, í ung- dæmi Jóns Helgasonar prófessors, þegar pólitísk skrif voru mun per- sónulegri en nú. Líklegast hefur Jón saknað þessara tíma, sem ef til vill eru að koma upp á ný þótt það verði ekki með nákvæmlega sama hætti. XXX Og enn er Vínlandskortið orðið fréttaefni og í þetta sinn eru komnar upp efasemdir um að það sé falsað. Þegar Vínlandskortið fannst fyrir tveimur áratugum, þótti það með merkari fomleifa- fundum, þar sem það var talið teiknað á 12. öld eða löngu áður en Kólumbus fann Ameríku. það bar því órækan vitnisburð um að menn höfðu vitað um „nýja heim- inn“ löngu fyrir daga Kólumbusar. Svo fundu menn efni í blekinu, sem notað hafði verið og kortið var dæmt falsað. Að vísu sögðu menn að fölsunin væri mjög snjöll, en þetta var reiðarslag fyrir þá, sem neitað hafa að trúa því að íslend- ingasögur væru ekki brot af mann- kynssögu, heldur skáldskapur. En nú er sem sagt alls ekki víst að um fölsun sé að ræða og á meðan svo er, geta menn enn rifizt um það, hvor fann Ameríku, Kristófer Kól- umbus eða Leífur Eiríksson og sönnunargagn þeirra, sem telja hinn síðamefnda hafa gert það er ekki alveg fyrir bí. XXX Mikils er um vert, að málfar sé vandað í ríkisútvarpinu, hljóð- varpi og sjónvarpi og hafa stjóm- völd lagt ríka áherzlu á að svo sé, t.d. með ráðningu sérstaks málfars- ráðunauts við stofnunina. En ekki alls fyrir löngu bar svo við að sjón- varpsfréttamaður sagði frá skemmtun unglinga frá Sólheimum í Grímsnesi hér í borginni og sagði hann þá, að unglingamir hefðu fengið að „á“ í Reykjavík um nótt- ina. Hér mun hann hafa átt við, að unglingarnir hafi fengið að æja í Reykjavík um nóttina, því að þannig er nafnháttur þessarar sagnar, sem þýðir að stanza, nema staðar, hvíla (hesta) — eins og segir í orðabók Menningarsjóðs. Annar flytjandi talaði einnig um að „kryfja málin til mergjar". Þar er ruglazt á tveimur orðatiltækjum, þ.e.a.s. „að bijóta eitthvað til mergjar" og „að kiyija eitthvað." Fyrra orðatil- tækið er mjög myndrænt, menn urðu að bijóta beinið til þess að komast að mergnum, en hið síðara, sögnina að kryfja, skilja væntan- lega allir.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.