Morgunblaðið - 23.12.1984, Blaðsíða 69

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. DESEMBER 1984
69
Um jómfrúarspor
Fist og óþolin-
móða „Kentára“
Grafík, frá vinstri: Örn Jónsson, Rafn Jónsson, Helgi Björnsson og Rúnar Þórisson.
GRAFÍK
Hljómsveit full af bjartsýni
eir sem hafa tíma til að taka
því rólega eftir amstur hvers
dags (sunnudagar meðtaldir) setj-
ast oft niður fyrir framan sjón-
varpið og láta það leiða á brott
þreytu og Iúa. Þeir sem áttu þessu
afslöppunarláni að fagna sunnu-
dag einn fyrir stuttu sáu og
heyrðu hljómsveitina Grafík frá
ísafirði flytja þar eitt lag af ný-
útkominni plötu sinni Get ég tekið
cjens. Lagstúfurinn og myndband-
ið vöktu óskipta athygli og af mik-
illi pressu (sem ekki var svo nauð-
synieg) setti Þungamiðjan sig í
samband við sveitina.
Get ég tekið cjens er þriðja
stóra platan sem Grafík sendir frá
sér. Hinar tvær vöktu á sínum
tíma mikla athygli og ef rétt reyn-
•st á sú þriðja eftir að gera gott
betur. Platan var tekin upp í
Hljóðrita í október og nóvember
síðastliðinn. Upptökumaður var
Sigurður Bjóla.
Fyrsta spurningin sem valt upp
úr Þungamiðjunni var um nýju
plötuna. „Við erum ekki að plata
Björn Thoroddsen er flestum
kunnur sem einn besti gítar-
leikari landsins. Og það er ekki að
ástæðulausu sem maðurinn hefur
hlotið þann titil heldur hefur
hann unnið rækilega til hans.
Bjorn byrjaði að spila á gítar
þrettán ára en fór fyrst í nám átj-
ún ára gamall. Hann stundaði
nám á klassískan gítar í þrjú ár en
árið 1981 fór pilturinn til fram-
haldsnáms í Bandaríkjunum og
útskrifaðist frá GIT (Guitar Insti-
tute of Technology) árið 1982.
Hann var með í hljómsveit Björg-
vins Halldórssonar sem fór til
Sovétríkjann auk þess sem hann
hefur spilað með fjöldanum öllum
af íslenskum og erlendum tónlist-
armönnum. Sumrið 1983 sótti
hann námskeið hjá GIT, en þar
kcnndu ekki ómerkari menn en
Eddie Van Halen og Joe Pass svo
einhverjir séu nefndir. Um haust-
þegar við segjum að auk þess að
vera góð plata, sé þetta skemmti-
leg plata. í alvöru talað, hún er að
mörgu leyti öðruvísi en það sem
við höfum áður gert. Tónlistin er
aðgengilegri en áður og „sándið"
er stefnumarkmið nr. eitt. Það er
að komast inn um annað eyrað og
út um hitt en ekki festast á milli
og valda taugaflækjum."
Það hefur væntanlega kostað
ómælda bjartsýni að gefa út 3
plötur á ykkar eigin kostnað. Og
það ekki síst nú á hinum siðustu
og verstu tímum. „Jú, við erum
peningaleg fífl. Við höfum
óstjórnlega þörf fyrir að skapa
tónlist og puða í þessu öllu sjálfir.
Láta ekki aðra segja hvenær og
hvernig plötur við gefum út.“
Nú rudduð þið á vissan hátt
braut hvað varðar það að hljóm-
sveitir taki upp í eigin hljóðveri og
gefi út sjálfir, a.m.k. fylgdu ýmsir
í kjölfarið, þ.á m. Þursaflokkur-
inn. Hvað kemur til að þið hafið
ekki sama háttinn á og áður í stað
þess að fara inn í Hljóðrita?
ið stofnaði hann hljómsveitina
Gammana ásamt fleirum. Sú sveit
hefur gefið út eina plötu og fengið
afbragðs viðtökur. Þess má einnig
geta að árið 1982 sendi Björn frá
sér sólóplötu sem heitir Svif. Hún
mun vera uppseld hér á landi en
nýlega var platan gefin út í Portú-
gal og stendur til að gefa hana út
á Norðurlöndum.
Það nýjasta sem þessi mæti
piltur hefur látið frá sér fara er
kennslubók á raf-gítar. Þetta mun
vera önnur bókin sem kemur út
um þetta efni hérlendis. Sú fyrsta
er eftir Ólaf Gauk en töluverður
munur mun vera á bókunum. Þeg-
ar Þungamiðjan bar það undir
Björn hvers vegna hann hefði sett
þessa bók saman svaraði hann því
til, að mikil þörf væri fyrir bók
sem þessa. Mikið af ungu fólki
kæmi til kennara og hefði áhuga á
að læra undirstöðuatriði fyrir
„Okkur langaði til að breyta til.
Hljóðriti hefur 24 rásir og á auk
þess meiri tækjakost en við. Mark-
miðið var líka að fá betri hljóm en
áður og siðast en ekki síst fengum
við nú mjög góðan upptökumann
með okkur og honum viljum við
þakka gott samstarf."
Að lokum: „Nú er bara að taka
cjensinn, svo menn lendi ekki í
jólakettinum."
Þegar Þungamiðjan fór hafði
hún meðferðis frá þeim piltum
plötuna Get ég tekið cjens, og þeg-
ar heim var komið varð ofan-
skráður texti til um leið og platan
rann í gegn. Og ekki ber á öðru en
þeir piltar hafi verið að segja satt
þegar þeir töluðu um að þetta
væri góð plata. Tvö lög eru við
fyrstu hlustun afbragð annars
sem heyrst hefur á íslenskri plötu
í langan tíma. Þessi lög heita Hús-
ið og ég (Mér finnst rigningin góð)
og Þúsund sinnum segðu já. Ef
þessi lög eiga ekki eftir að verða
vinsæl þá á íslensk tónlist sér ekki
viðreisnar von.
raf-gítarleik, sem í flestum tilfell-
um fellur undir rokk og blús. En
hingað til hefur engin þók verið til
á íslensku fyrir þessa nemendur
og er þessari bók ætlað að fylla
þar uppí.
Þegar bókin er hinsvegar skoð-
uð kemur í ljós að hún er dálítið
meira en byrjendabók fyrir þá
sem eru að kaupa sinn fyrsta gít-
ar. „Já, það er rétt. Ég reyndi að
byggja bókina þannig upp að hún
gæti bæði hentað þeim sem eru að
byrja og fyrir þá sem eitthvað
kunna. Til að byrja með er farið í
gegnum helstu grip og hljóma.
Það er ekki nauðsyn að kunna nót-
ur til að geta hagnýtt sér bókina,
því stuðst er við kennsluaðferð
sem heitir TAB, sem styðst ekki
við nótur. Þegar lengra er lesið í
bókinni er farið inná tveggja
handa tækni, jazzgítarleik og
að var ekki laust við að ég
yrði hissa þegar ég gekk inn
í Safarí fyrir rúmri viku og sá
hversu margir voru mættir á
tónleika sem halda átti þar.
Þetta kvöld áttu Fist (áður
Áhrif) og Centaur að koma fram
en báðar þessar sveitir sigla und-
ir flaggi þungarokksins.
Eftirvæntingin var töluverð
því hljómsveitin Fist var að stíga
jómfrúrspor sín á sviði. Eins og
við höfum sagt frá var flokkurinn
stofnaður fyrir rúmu ári en hefur
ekki komið fram fyrr sökum
söngvaraleysis. Úr þeim vand-
ræðum piltanna rættist þegar
Eiður Örn gekk í hljómsveitina
fyrir nokkrum mánuðum. Síðan
hafa þeir piltar æft af kappi.
Þungamiðjan var varla komin
inn í sal þegar sveitin byrjaði að
spila. Það var strax greinilegt að
hljómsveitin er í háum gæða-
flokki hvað varðar hljóðfæraleik-
ara. Trommari sveitarinnar er
afburðagóður rokktrymbill. Spil-
ar fast og er stöðugur. Með öðrum
orðum þá er hann ekki að renna
yfir settið í tíma og ótíma til að
sýna hversu góður hann er.
Bassaleikarinn vinnur vel með
trommaranum auk þess sem
hann læðir inn í skemmtilegu
plokki sem kryddar tónlistina á
skemmtilegan hátt. Báðir gítar-
leikarar hljómsveitarinnar eru
hinir ágætustu. Hinsvegar háði
það báðum þetta kvöld hversu
stressaðir þeir voru. Samvinna
þeirra er hinsvegar góð og mætti
Gulli gjarnan nota tólfstrengja-
hálsinn meira, án þess að þurfa
að gera það í rólegum lögum. Og
þetta var einmitt gallinn við dag-
skrá Fist þetta kvöld. 1 tíma og
ótíma var hljómsveitin að leika
róleg lög. Flest þessara laga eru
afbragðsgóð en ef hljómsveitin
Fist ætlar að sigla undir fána
rokksins þa mega þeir piltar taka
80% laganna og sparka þeim út í
ystu myrkur og setjast niður og
semja í þeirra stað rokk og ról.
Það er hægt að segja þetta með
góðri samvisku því hljómsveitin
var afburðagóð þegar hún ratað-
ist til að spila af einhverjum
krafti.
Ekki er hægt að skilja við Fist
án þess að minnast á Eið Örn.
Það er gaman að hann skuli vera
GÍTAR

1. HEFTI
r.ti.-..».onn!nrit r.n -rii— -t Kennslnbók i Raf-títarleik

kenndar nótur svo eitthvað sé
nefnt."
Björn gefur bókina út sjálfur og
ekki ber á öðru en að vel hafi tek-
ist til. Að minnsta kosti er það
mikill fengur fyrir íslenska gítar-
leikara að jafn snjall tónlistar-
maður og Björn skuli senda frá
sér kennslubók þessa.
farinn að syngja aftur. Pilturinn
komst ágætlega frá sínu en
greinilegt er að hann á eftir að
þróast betur inn í undirleik pilt-
anna og er það hlutur sem aðeins
kemur með meiri tíma. Hinsveg-
ar mætti pilturinn taka sig sam-
an í andlitinu og setja kynn-
ingarnar á 78 snúningana með
„túrbó“. Það gengur ekki að ætla
að peppa fólk upp með tali sem
eins gæti átt við hjá rólegum
sögukennara.
Þegar Fist höfu lokið sér af,
stigu á sviðið „kentárar", óþol-
inmóðir mjög og tilbúnir í slag-
inn.
Centaur byrjaði dagskrá sína
af krafti. Fyrsta lagið var gríp-
andi rokkari sem hafði yfir sér
suðurríkjarokkblæ. Lagið gaf
fyrirheit um afbragðs tónleika
hjá flokknum og svo átti það eftir
að verða á annan hátt en búast
mátti við. í lok lagsins sneri Sig-
urður söngvari hljóðnemanum í
hringi, og það var eins og við
manninn mælt, ekkert hljóð fór í
gegnum hann á eftir. Drengnum
hafði tekist að snúa sundur snúr-
una og allt var stopp. Það er
hreint ótrúlegt hvað piltarnir
geta verið óheppnir og þetta litla
óhapp hefði hæglega geta rústað
tónleikunum hefði ekki komið til
hin stórskemmtilegu og snöggu
við brögð Guðmundar trommu-
leikára. Hann stóð upp og öskr-
aði fram í sal textann í Tuma á
traktor við undirleik Sigurðar á
munnuhörpuna. Lag þetta er að
verða allvel þekkt, að minnst
kosti tóku áheyrendur undir með
söng og klappi. í þessum frum-
stæða flutningi.sem var án allrar
magnaramögnunar, skapaðist
betri stemmning heldur en
hljómsveitin hefði náð upp í átta
frábærum rokklögum. Á meðan
var snúrumálunum kippt i lag og
á eftir héldu tónleikarnir áfram.
En Tumi á traktor hafði gefið
tóninn og stemmningin á eftir
var stórgóð. (Ekki er það sama
hægt að segja um hljómsveitina
sjálfa.) Guðmundur trommari er
stórgóður rokktrymbill og Hlöð-
ver góður á bassanum. Jonni gít-
ar hefur spiiað betur og gert
betri hluti en það sem hann gerði
þetta kvöld. Sigurður söngvari er
sérstakur, en ekki sá besti en
heillandi á sinn hátt, og auðheyrt
var a þetta kvöld var röddin í
sérstaklega lélegu formi. Sem
munnhörpuleikari standast fáir
honum snúning og mætti hann
láta hana njóta sín miklu oftar.
Eins og fyrr segir fór hljómsveit-
in vel af stað. Um miðja dag-
skrána rann sveitin inn í eitthvað
rugl og hálf leysti allt upp. Þeim
tókst nokkurn veginn að losa sig
frá þessu rugli undir lokin með
einum týpískum rokkslagara þar
sem viðlagið hljómaði eitthvað á
þessa leið: „Rockin’ steady,
people get ready, ready.“ Og stóð
þá Guðmundur trommari upp og
söng (eða öllu heldur öskraði)
með Sigurði í hljóðnemann. En
það dugði þó ekki til að lyfta
þeim alveg upp úr þessu rugli
sem þeir höfðu steypt sér í.
Hvers vegna þetta gerðist veit ég
ekki en lúmskan grun hef ég um
að of mikið áfengi hafi haft ein-
hver áhrif þar á. Og ef þeir félag-
ar bera ekki meiri virðingu fyrir
þeim sem koma til að hlusta en
svo, þá ættu þeir að sleppa öllu
tónleikahaldi og drekka og spila i
einrúmi.
í heildina skemmti Þungamiðj-
an sér vel og þrátt fyrir ýmsa
galla voru þetta góðir tónleikar.
FM/HB.
Björn Thoroddsen með
kennslubók í Raf-gítarleik