Morgunblaðið - 23.12.1984, Blaðsíða 68

68
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. DESEMBER 1984
__ VotSte\nn
—* v,á 'íH'8UV' \8fte'n
, „„ Vobtó- JsVoftat«ia^. vett^n,
lóns8011* ,
Q*mund88“,.innatsson °V,
S*tnnn«^ na,
Votste'«n”“
Vor>»'d8aon
þungA
MIÐJAN
FINNBOGI MARINÓSSON
JENS ÓLAFSSON
ættum kannski
að fara að undirbúa
Þrátt fyrir töluverö umbrot á undanförnum árum hefur
afskaplega lítiö bitastætt komiö fram í íslensku tónlist-
arlífi. Þetta er döpur staöreynd sem vert er aö velta fyrir
sér. Ein af ástæöunum fyrir þessu er aö hérlendar
hljómsveitir hafa velt sér upp úr því aö ekki hafa veriö
gerðar sömu kröfur til þeírra og erlendra listamanna.
Hver af annarri hafa þær komiö og fariö og flestar skiliö
eftir sig metnaöarlausar minningar. En þetta er stund-
um ekki bara hljómsveitunum aö kenna. íslenskum
tónlistarmönnum er þröngur stakkur búinn. Aóstaða til
hljómleikahalds er afar bágborin og dýrt að gera vand-
aöa plötu. En sem betur fer eru til menn sem trúa á sig
og sína tónlist. Leggja mikla vinnu og allan sinn metnaó
í þá tónlist sem þeir eru aö fást viö. Eitt skarpasta
dæmiö um þetta er Mezzoforte. Frábær hljómsveit sem
ekki fékk neinn hljómgrunn hér heima, aö minnsta kosti
ekki fyrr en þeir voru búnir aó vekja umtalsveröa eftir-
tekt á erlendri grund þar sem margfalt erfiöara er aö
vekja á sér athygli. Þá fyrst tók landinn kipp og Mezzo-
forte fyllti 1000 manna sal á sínum fyrstu tónleikum hér
heima eftir aö hafa veriö rúmt ár erlendis. Og kannski
eru þetta örlög góöra íslenskra hljómsveita. Þær þurfa
fyrst aö komast á biaó erlendis til aö þeim sé veitt
athygli hér heima. Þaö mætti nefna fleiri dæmi en
Mezzoforte og þá meöal annars Kukliö. Hljómsveitin
gefur út plötu hér heima og erlendis. Hún selst ekkert
hér á meðan erlendir tónlistarunnendur halda ekki
vatni. Og kannski er enn ein hljómsveitin aö komast í
þennan hóp. Hún heitir Pax Vobis.
Segja má að Pax Vobis hafi orð-
ið til fyrir fjórum árum. Þá hét
hljómsveitin Exodus og undir því
nafni starfaði hún í tvö ár. A þeim
tíma fóstraði hún nokkra ágæta
tónlistarmenn sem seinna áttu
eftir að gera garðinn frægan undir
nafninu Tappi Tíkarrass. Tappinn
hefur runnið sitt skeið á enda en
segja má að Paxið sé rétt að byrja
sinn líftíma, eða það skulum við
vona.
Pax Vobis var formlega stofnuð
23. okt. 1982. Til að Uyrja með
voru félagarnir aðeins þrír. Asgeir
Sæmundsson sá um söng og hljóð-
gervil, Skúli Sverrisson spilaði á
bassa og Þorvaldur Þorvaldsson á
gítar. Með þeim spilaði siðan
Steingrímur Óli á trommur. Strax
í upphafi ákvað hljómsveitin að
vanda vel til verksins og taka góð-
an tíma í að undirbúa tónlistina
fyrir opinberan flutning. í heilt ár
hittust piltarnir reglulega, æfðu
og þróuðu þá tónlist sem þá lang-
aði til að spila, Þegar þeir voru
loks orðnir ánægðir komu þeir
fram. Það var eins og við manninn
mælt. Flokkurinn vakti athygli
fyrir góða frumsamda tónlist og
þótti flutningur þeirra með af-
brigðum góður. Þannig komu þeir
fram í nokkurn tíma en höfðu ekki
mikið upp úr krafsinu. En hjólin
tóku að snúast. Útgáfufyrirtækið
Steinar setti sig í samband við
sveitina og þeirra á milli var gerð-
ur einnar plötu samningur. Þetta
var í byrjun árs 1984. Strax var
hafist handa við undirbúning
plötunnar en af margvislegum
ástæðum tafðist vinnsla hennar.
Og það var ekki fyrr en átta mán-
tónleika eftir
uðum seinna, eða í nóvember, sem
platan kom út. Á þeim tíma sem
leið frá því hafist var handa og
þar til platan kom út hefur ýmis-
legt gengið á. Hljómsveitin hefur
á þessum tíma vakið á sér athygli
sem ein efnilegasta íslenska sveit-
in í dag og er skemmst að minnast
sigurfarar hennar til Finnlands
þar sem piltarnir unnu samnor-
ræna hljómsveitarkeppni. En allt
umtalið og öll athyglin sem Pax
Vobis hefur fengið á árinu virðist
ekki ætla að skila sér í plötusölu. í
dag virðist sem enginn viti hver
þessi hljómsveit er þrátt fyrir að
nú sé hún rétt að komast á boðleg-
an grundvöll. Eða eins og þeir fé-
lagarnir segja: „Við vorum orðnir
eitthvert nafn áður en við vorum í
raun orðnir til. Platan var ekki
komin út og við fengum fullt af
athygli á röngum tíma.“
En hvernig er Pax Vobis í dag,
hvað er hljómsveitin að hugsa og
hver eru viðhorf þeirra til þess
sem er að gerast? Þungamiðjan
settist niður með Jieim félögum í
æfingahúsnæði þeirra vestur í bæ.
í dag er Pax Vobis fjögurra
manna hljómsveit með einn að-
stoðarhljóðfæraleikara. Ásgeir,
Skúli og Þorvaldur eru á sínum
stað. Steingrímur er hættur og í
hans stað er kominn Þorsteinn
Gunnarsson en hann spilaði áður
með Seafunkinu. Þeim til aðstoðar
er síðan Þorsteinn Jónsson. Hann
spilar á hljóðgervla og er fastur
félagi í Sonus Futurae.
Eitt af því sem okkur lék for-
vitni á að vita var hvað þeim fynd-
ist um þau ummæli að þeir væru
að stæla bresku hljómsveitina
Japan. „Það er skrýtið að
mönnum skuli ekki líðast að þeir
finni sína eigin tónlist. Við hlust-
um á Japan og aðrar góðar
hljómsveitir og það er ekkert
óeðlilegt að við séum undir ein-
hverjum áhrifum frá þeim.“ í
beinu framhaldi af þessu barst
talið að íslenska poppbransanum.
„Hann samanstendur af svona
fjörutíu manna hóp. Þeir sem æfa
saman þá stundina eru þeir sem
eru líka að drekka saman þá
stundina. Þeir æfa saman nokkr-
um sinnum og síðan er komið
fram á tónleikum. Markmiðið er
að fá sér í pípu, drekka sig fullan,
klára tónleikana og fara síðan út á
lífið á eftir. En þeirri hugsun að
leggja eitthvað í það sem þeir eru
að gera bregður aldrei fyrir. Og
alltaf er leitað til þessara sömu
manna aftur og aftur þegar vant-
ar tónlistarmenn í eitthvert verk-
efni. Hvers vegna er nýrri og
yngri mönnum ekki gefin tæki-
færi líka?“ „Já, þannig er þetta
hér heima. Sjáum til dæmis vin-
sældalista rásar tvö. íslensku lög-
in sem komast þangað inn hefðu
öll getað verið gerð fyrir tíu til
tuttugu árum. Ekki það að við sé-
um að lasta hljómsveitirnar held-
ur tekur það íslenska markaðinn
tíu ár að taka við breyttum við-
horfum og nýjum stefnum." „Já,
við ættum kannski að fara að und-
irbúa tónleika í Austurbæjarbíói
eftir tíu ár. Það getur ekki farið
saman að drekka sig fullan og
reykja sig „stónd“ fyrir tónleika.
Við þetta missir tónlistarmaður-
inn einbeitinguna og gerir sitt
ekki eins vel og ella.“
Okkur verður tíðrætt um ís-
lenska tónlist og tónlistarmenn
þessa kvöldstund. Strákarnir hafa
ákveðnar skoðanir á hlutunum.
Þeir vita hvað þeir vilja, hvert
þeir stefna og platan ber þess t.d.
merki. Það er mikið til í þeim orð-
um sem þeir hafa látið falla hér að
framan. En þeir hafa ekki lokið
máli sínu heldur bæta við: „Að
vera poppari er líka fólgið í að
kunna á þau tæki sem eru notuð.
Það er ekki nóg að finna út hvar
er kveikt og slökkt. Það verður að
lesa sig til um tækið og reyna síð-
an að ná fram því sándi sem leitað
er eftir. Það er nefnilega stað-
reynd í dag að sándið er stór hluti
af tónlistinni." Talandi um kunn-
áttu. Eitt af því sem gefur Pax
tíu ár“
Vobis sérstöðu er sándið og bassa-
leikur Skúla. Hann spilar á
bandalausan bassa og það gefur
sérstakt sánd. Auk þess nota þeir
bassann ekki eins og venja er, eða
sem venjulegt grunnhljóðfæri.
Hjá Paxinu er bassinn leiðandi og
er framarlega í hljóðblönduninni.
„Skúli er einn af örfáum sem ræð-
ur við hljóðfærið sem hann er með
í höndunum. Hann kann að nota
það og við notfærum okkur kunn-
áttu hans og vald til að brjóta upp
hið hefðbundna form. Skúli er
ekki eins og flestir aðrir íslenskir
bassaleikarar sem byrja sem
þriðji gítarleikari í hljómsveit en
eru reknir yfir á bassann vegna
þess hversu lélegir þeir eru.“
Þannig gekk umræðan áfram.
Hún var ör og það hefði gjarnan
mátt láta fleira af því sem rætt
var um koma fram. En að lokum
stoppaði klukkan okkur og hin sí-
gilda spurning sett fram, hvað er
framundan? „Við erum að undir-
búa síðustu hljómleika okkar á
þessu ári. Þeir verða 27. des. í Saf-
arí. Það verður síðasta tækifærið
til að sjá og heyra okkur spila það
efni sem er á plötunni. Um ára-
mótin verður síðan allt sett í full-
an gang við að setja saman nýja
dagskrá. Það er kominn tími á
nýtt efni og að þær hugmyndir
sem menn eru með fái að njóta
sín. Síðan ætlum við í plötuupp-
töku í febrúar og áframhaldið á
því á eftir að koma í ljós. En eitt
er víst að Pax Vobis sendir frá sér
nýja plötu fljótlega á næsta ári.
En platan sem piltarnir voru að
senda frá sér inniheldur tónlist
sem ekki er til þess ætluð að kom-
ast sem hraðast upp vinsældalista
rásar tvö. Hún er framsækin og
laglínurnar krefjast þess að hlust-
að sé með eftirtekt. Lögin, hljóð-
færaleikurinn og útsetningarnar
eru einlægar og metnaðarfullar
og ef hljómsveitin væri bresk þá
kannski tæki fólk henni með
opnum örmum og ... En Pax
Vobis er íslensk ...