Morgunblaðið - 23.12.1984, Blaðsíða 59

MORGUNBLAÐID, SUNNUDAGUR 23. DESEMBER 1984
59
UNNUR STEINSSON
„Ekkert hátíðlegra
Það eru engin sérstök jól
sem eru mér efst í huga
núna. Ég hef alltaf verið öll
mín jól í föðurhúsum enn sem
komið er og við fögnum þeim á
sama hátt ár eftir ár. Hátíðin
byrjar klukkan sex á heimilinu
og meirihluti fjölskyldunnar
kemu ' bar saman. Þetta er eini
tími á. 'ns sem allir fjöl-
skyldumeoiimir hittast og ég
veit í raun ekkert hátíðlegra en
jólin jafnvel ekki áramótin, þó
verið sé að kveðja gamalt ár
sem kemur aldrei aftur. Eins
og ég sagði byrjar hátíðin
heima sex og þá setjumst við
öll niður búin í besta skart og
hlýðum á útvarpsmessuna.
Maturinn er um sjöleytið, eða
er messu lýkur, og það hefur
verið siður í fjöldamörg ár að
hafa svínabóg með öllu tilheyr-
andi á aðfangadagskvöld. A
eftir því tilheyrir það að borða
graut sem ég kann ekki skil á
en hann er búinn til úr hrís-
grjónum, rjóma o.fl. í raun
held ég að mér fyndust lítil jól
ef þann graut vantaði. Svona
er maður vanafastur. Þegar
búið er að borða og ganga frá
eru asi og læti að komast að
jólatrénu því börnin eru mörg
og ung. Kvöldinu eyðum við svo
í rólegheitum og er líða fer á
það tökum við upp jólakortin,
drekkum súkkulaði og borðum
kökur. Nú er ég nýgift og alveg
ákveðin í að halda þessum sið-
um áfram. Að vísu kemur mað-
urinn minn með sina siði
heiman frá sér og við reynum
að samræma þá eftir bestu
getu.
SVEINN SÆMUNDSSON
„Jólin í Kanada
eftirminnilegust
Eins og ég sé jólin þá eru þau
alltaf mest og best á íslandi
sagði Sveinn Sæmundsson þegar
blm. hringdi í hann og spurði útí
jólin. Maður man nú einna ljósast
eftir jólunum frá því að maður var
barn, en auk þess eru mér minnis-
stæð jólin er ég var í siglingum og
ferðalögum erlendis. Jólin fóru þá
oft meira eða minna forgörðum og
maður saknaði svo helginnar og há-
tíðablæsins sem ríkir yfir öllu hér
heima og á vantar í sumum löndum.
Ætli jólin í Kanada verði mér ekki
eftirminnilegust. Þá var ég á að-
fangadag ásamt félögum mínum á
leið upp ána Fraser. Það var indælis
veður og ætlunin var að skola og
leita að gullsandi. Að sjálfsögðu
höfðum við ekki erindi sem erfiði.
Þessir vinir mínir voru Bretar og
einn Frakki og þeir voru ákveðnir í
að taka þvi rólega til baka og þeim
lá hreint ekkert á. Ég var aftur á
móti ákveðinn í að komast skyldi ég
fyrir kvöldmat til byggða því að-
fangadagskvöldi hafði ég ákveðið að
eyða með íslenskri fjölskyidu sem
ég bjó hjá um þær mundir. Eftir
miklar fortölur og bænir var ákveð-
ið að hraða förinni og með heppni
náðum við heim um þær mundir
sem klukkurnar hringdu inn.
Þarna hélt ég að ég myndi missa
af blessuðum jólunum. Jólin eru
einstök fjölskylduhátíð og mikið
myndi vanta ef ekkert „Heims um
ból“ væri sungið. Það er eins og
barnið komi alltaf upp í manni um
leið og jólin nálgast, tilhlökkunin
lifír alltaf í manni.
JAMIE FARR
„Valdamenn
taki höndum
saman“
Eg á bara til eina ósk
fyrir hver einustu jól og
hún er:
Að allir heimsins valdamenn leggi niður vopnin,
taki saman höndum og gangi í kringum jólatréð
um leið og þeir syngja „Friður á jörðu".
ÖRLYGUR HÁLFDANARSSON
„Biðin löng eftir jólunum"
Eg minnist nú helst jóla frá
því ég var barn, þegar ég fer
að hugsa mig um, sagði Örlygur
Hálfdanarson. Ég er fæddur og
uppalinn í Viðey á Kollafirði og
þar bjuggum við systkinin með
móður okkar. Hjá okkur var oft
þröngt í búi. Biðin var þó löng
eftir jólunum, eins og annars
staðar og sérstaklega síðustu
dagana, þegar við biðum eftir
systur minni, sem vann í
Reykjavík og kom heim með
fulla tösku af pökkum og góð-
gæti frá frændfólki, sem mundi
eftir okkur, Guði sé lof.
Svo er það einn aðfangadag,
ætli ég hafi ekki verið sjö eða
átta ára, að við krakkarnir för-
um niður 1 fjöru til að stytta
okkur tímann í Kríusandi og
byggðum þennan feikimikla
sandkastala, sem var mannvirki
mikið. Þegar við lukum við bygg-
inguna var dagur að kveldi kom-
inn og kastalinn á leið að skolast
burtu, auk þess sem sást í bátinn
með systur minni innbyrðis.
Þetta leið því furðu fljótt og
alltaf hef ég verið frændfólki
mínu þakklátur fyrir að muna
eftir okkur börnunum. Slíku
gleymir maður aldrei.
SR. ÓLAFUR SKÚLASON
Keflavík og Kórea
Eftirminnileg jól, já. Þau eru
það reyndar öll. Þó er blæ-
brigðamunur á minningum. Þar
veldur nokkru, hvernig hinn ytri
búnaður hefur birzt. Innri kjarn-
inn þó alltaf hinn sami. Gleðin yfir
gjöfinni. Hátíðin á heimilinu.
Helgiblær í viðmóti og samfélagi.
Þannig rifja ég upp öll jól, en þau
verða e.t.v. sérstökust í minning-
unni, fyrstu prests-jólin mín. Við
höfðum þá hjónin verið nokkra
mánuði í Ameríku. Ég þjónaði
sveitaprestakalli með sjö kirkjum,
enda þótt ekki væri hægt að messa
nema í sex þeirra yfir vetrarmán-
uðina. Og á aðfangadagskvöld
þessara fyrstu jóla höfðum við
Ebba konan mín gengið að
skreyttu borði á Elliheimilinu í
Mountain, bænum, þar sem fyrsta
heimilið okkar stóð. Og allt var svo
íslenzkt, að hægt hefði verið að
hugsa sér, að svona hlyti það að
hafa verið aldirnar mörgu, ef ekki
hefði komið til, að það var sjón-
varp í einu horninu. En íslenzkur
en jólin“
matur, islenzk borðbæn, áður en
tekið var til við að snæða, og svo
íslenzkir jólasálmar.
En frá elliheimilinu var haldið
út i myrkrið og snjóinn til þess að
syngja messu úti í sveit kl. 8 um
kvöldið. Fyrsta jólamessan mín.
Og mér hafði ekki gengið vel með
ræðuna. Svo einkennilegt að vera
að semja hana á ensku. Reyndar
var oft erfitt í fyrstu að finna rétt-
an blæ á framandi máli fyrir
innstu tilfinningar og helgustu
kenningar, og þó alveg sérstaklega
á jólum. Mér gekk eiginlega ekki
neitt, þar til ég fékk konuna mína
til þess að syngja fyrir mig Heims
um ból, á meðan ég var að skrifa.
Aftur og aftur. Nóg var vitanlega
af jólalögum í útvarpinu, og hafði
gengið svo allan desember, en mig
vantaði strenginn heim, heim til
Islands, heim á Vallargötuna í
Keflavík, til pabba og mömmu, já,
að ganga í kirkjuna mína þar, með
þeim.
En ræðan var þó sett saman, og
ég flutti hana þarna úti í sveitinni
með snjóskafía á öllum vegum og
meiri kulda úti en ég hefði haldið
áður að nokkur þyldi. Og ég hélt
mér hefði mistekizt algjörlega að
koma á framfæri boðskap jólanna
um hina miklu gjöf, gjöf Guðs í
mannheimi. í það minnsta var ég
alveg viss um, að þetta hefði ekki
komizt nærri því að vera svo sem
vert væri, þegar ég horfði á konu,
sem sat innarlega í litlu kirkjunni
og tárin streymdu sífellt niður
kinnar henni. Þar sá ég engin
svipbrigði, sem bentu til jólagleði.
Og ég hélt, að ræðan mín ætti
kannski þar sök á, og ég hafði
áhyggjur.
En á eftir sagði hún mér, hvað
hafði hvílt svona þungt á henni.
Hún átti son, sem var langt í burtu
í annarri heimsálfu. Hann var her-
maður í Kóreu, og þótt þá væri
ekki barizt, vissi hún um átök við
38. breiddarbauginn, og þar var
sonur hennar og þaðan bárust enn
fréttir um mannfall. En hún full-
vissaði mig um það, að ræðan mín
hefði ekki verið algjörlega mis-
heppnuð, þó að viðbrögð hennar
væru tár á kinn. Hún sagðist hafa
fundið enn betur til þess, hversu
hún saknaði sonar síns við það, að
ég hafði ekki dulið það, hversu ég
saknaði foreldra minna og heimil-
is. En síðan bætti hún við, að ég
mætti vera viss um það, að tárin
þornuðu senn og brosið hennar
bjarta birtist aftur, af því að þrátt
fyrir einsemd vegna fjarlægðar
vissi hún um vernd Guðs yfir syni
sínum í Kóreu, rétt eins og foreldr-
ar mínir í Keflavík vissu, að mér
ætti að geta liðið vel, þrátt fyrir
einmanaleik í fjarskanum, af því
að gjöf Guðs á jólum breytti
skugga í birtu og kvíða í frið.
Og þegar við ókum aftur í næt-
urmyrkrinu heim á leið, var hug-
urinn ekki aðeins bundinn við ís-
lenzka jólaboðið á elliheimilinu
eða vandræðalegar tilraunir til
samnings fyrstu ensku jólaræð-
unnar, já, við hugsuðum ekki að-
eins um Kefíavík og Reykjavík,
heldur var Kórea allt í einu komin
þar með í flokk. Og við fundum
þarna milli snjóskaflanna, þar sem
rétt grillti í stjörnur, að sú gjöf,
sem jólin bergmála, er kærleikur
Guðs í mannheimi og kærleikur
manna í milli í heimi sínum. Og
þótt hið ytra skipti máli, og sam-
félag við þá, sem kærir eru og gera
daga góða, þá er þó ofar öllu sú
staðreynd, að himnar umlykja
heim í samtengingu frelsara
manna.
Og þá er víst engin furða, þótt
minningar jóla náist seint og eigi
ekki að gera það, af því að í þeim
minningum er fingur Guðs að
skrifa í hjarta okkar.