Morgunblaðið - 09.09.1984, Blaðsíða 59

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 9. SEPTEMBER 1984
139
t muasLWíT,
Lengi lifi
Franz Biberkopf
Kæri Velvakandi.
Það fór þó aldrei svo að ég dræpi
ekki niður penna til þess að leggja
orð í belg þeirrar fróðlegu umræðu
sem þú stendur fyrir um lífsins
gang og nauðsynjar og fleira.
Hvorki set ég mig nokkru sinni úr
færi til að leggja eyrun við þeim
einlægu röddum er á vettvangi þín-
um má nema, né rýna í þær spak-
legu andans krufningar sem þar
eru framdar, og það iðulega af
slíkri auðmýkt og lítillæti að menn
fá sig ekki einu sinni til að pára sitt
rétta nafn undir hin fágætu gull-
korn og er það miður. Það grunar
mig þó að þarna séu oftast á ferð-
inni stílsnillingar kjarrsins, hins
svonefnda þögla meirihluta eða
„almennings", þessa sérstæða og
lúmska menningaraflgjafa, sem
örvað hefur margan menningarvit-
ann og grillufangarann til dáða.
Annars hygg ég að hinn þögli
meirihluti geri sér engan veginn
nægilega ljóst hvers hann er megn-
ugur. Hann virðist og stundum
skorta nokkuð á í sjálfsvirðingu og
„meðvitund" — eins og það heitir á
fínu máli — um sjálfan sig, langan-
ir sínar og þarfir. Að þörfinni á
listrænu efni í Sjónvarpi
ógleymdri.
En þá er að koma sér að efninu.
En það er að sjálfsögðu að þakka
Sjónvarpinu. Engin heilvita maður
fær því á móti mælt að þessi fjöl-
miðill er að bæta sig og frá menn-
ingarlegu og listrænu sjónarmiði
fer skerfur Sjónvarpsins vaxandi.
Vil ég þó hér með þakka sérstak-
lega sýninguna á framhaldsleikrit-
inu Berlin Alexanderplatz eftir
Döblin, höfund sögunnar, leikstjór-
ann Fassbinder og liðsmenn hans.
Vona ég sannarlega að Sjónvarpið
láti misskilning örfárra þegna á
þessu verki ekki á sig fá og haldi
ótrautt áfram á þeirri braut sem
nú er mörkuð og fái sem fyrst fleiri
Greiðan
sem týndist
Baldvin kom að máli við Velvak-
anda og hafði eftirfarandi sögu
meðferðis. I síðustu áætlunarferð
Guðmundar Jónassonar yfir
Sprengisand týndi einn farþeganna
vasagreiðu sinni einhversstaðar á
Sprengisandi, á einhverjum þeim
stað er staðnæmst var á og voru
þeir margir. Er komið var á
áfangastað í Reynihlíð við Mývatn,
sló greiðueigandinn því fram í
gríni við bfl- og fararstjórann í
þessari ferð að gaman væri nú að
finna greiðuskömmina á suðurleið-
inni daginn eftir, þ.e. að finna
týndan hlut á sjálfum Sprengi-
sandi, þessari miklu öræfaauðn.
Bílstjórinn tók undir þetta og féll
svo þetta hjal niður. A einum stað
norðurleiðarinnar hafði dekk undir
langferðarbílnum sprungið og far-
þegarnir rölt vítt og breitt í kring á
meðan á viðgerð stóð. Grunaði eig-
anda hins týnda hlutar þann stað
fremur öðrum um græsku. Segir
svo ekki af málinu fyrr en þar kem-
ur á suðurleið, að bílstjórinn segir
allt í einu upp úr eins manns hljóði:
„Jæja, einhversstaðar hér mun
þetta hafa verið." Hægði hann á
ferðinni, því land er þarna áþekkt á
stóru svæði. Augu allra sem í bíln-
um voru störðu út í umhverfið, uns
Hildur litla 11 ára gömul sagði:
„Hérna var það.“ Féllst greiðueig-
andi á það og steig úr bílnum við
annan mann. Gengu þeir leitandi
um svæðið er þeir töldu líklegast.
Og viti menn, eftir nokkrar mfnút-
ur sáu þeir hvar greiðan lá ein og
yfirgefin f svörtum sandinum, bíð-
andi eftir herra sínum í stað þess
að verða úti f stormbyljum öræf-
anna um ófyrirsjáanlega framtíð.
Þótti þetta vel af sér vikið, og hafði
einhver á orði hvort svona afrek
fyrir gamansama samvinnu
margra ætti ekki erindi f heims-
metabók Guinness.
slík stórvirki á sinn skerm. Þeim
áhorfendum sem orðið hafa fyrir
vonbrigðum með verk sem þetta
má benda á að þeir mega engan
veginn afskrifa þau í fljótfærni
sem „leiðinleg", „hæggeng" eða
„gróf“ því að þá fara þeir mikils á
mis. Málið er að sjálfsögðu að
reyna að nema þann listaneista
sem í verkinu býr, í og að baki
hinnar ytri atburðarrásar og hins
sýnilega yfirborðs hiutanna.
Sama gildir og um ýmiss fleiri
verk sem betur fer, og vil ég í því
sambandi sérstaklega þakka verkið
„Sons and lovers" eftir sögu D.H.
Lawrence, sem einnig var afbragðs
gott.
Bæði þessi verk verðskulda að
sjálfsögðu miklu ýtarlegri umfjöll-
un en hægt er að láta í té að sinni,
því miður. En þau auka á lífsskiln-
ing okkar og lífsnautn eins og
raunar öll góð list, og þarf að
sjálfsögðu ekki að hafa um það
mörg orð hverju sinni. Fleira bæri
að þakka í Sjónvarpinu, t.d. þætt-
ina frá Suður-Afríku eftir sögum
Nadima Gordimer svo eitthvað sé
nefnt.
Sjónvarpið má ekki vanmeta
okkur áhorfendur sína, hvort sem
við tilheyrum hinum háværa
minnihluta eða þögla meirihluta.
Mjög vandað og gott efni er stund-
um sýnt allra síðast á dagskránni
t.d. á sunnudagskvöldum sem er
óheppilegur tími. Mann fer að
gruna að skipuleggjendur dagskrár
álíti að fáir áhorfendur hafi áhuga
á slíku efni og flestir vilji heldur
léttmeti á besta útsendingartíman-
um. Þetta held ég að sé mikill mis-
skilningur og vanmat eins og áður
segir. Eg minnist í þessu efni sér-
lega vel gerðra þátta, annars vegar
um Carl Dreyer, hinn danska snill-
ing á sviði kvikmyndaleikstjórnar,
og hins vegar um Henrik Ibsen.
Þarna var fjallað um persónulegan
þroskaferil þeirra, lífsbaráttu og
list. Þetta voru í senn mjög
skemmtilegir og menntandi þættir
sem margir misstu þó af sökum
þess tíma sem þeim var valinn til
sýningar.
Margt fleira væri freistandi að
minnasta á varðandi úrbætur og
viðbætur á viðleitni Sjónvarpsins.
Að síðustu get ég ekki stillt mig um
að minnast á biskupaviðræðurnar
um páskana. Mér kom sérstaklega
á óvart frammistaða séra Sigurðar
Pálssonar, og ég veit að svo var um
marga fleiri. Að svo miklu leyti
sem að hann fékk að komast að,
setti hann fram guðfræðileg við-
horf og túlkun sem allt of sjaldan
heyrist. Finnst mér sterklega koma
til greina að hæfur spyrill verði
fenginn til þess að eiga sérstakt
sjónvarpsviðtal við sr. Sigurð
Pálsson einan.
Og að öðru leyti er ég þess full-
viss að ég mæli hér í einu og öllu
fyrir munn hins ágæta þögla meiri-
hluta sem slíks.
Magnús Skúlason.
Þessir hringdu . . .
Er klór í öllum
sundlaugum?
Þurí hringdi og vildi kom eft-
irfarandi á framfæri.
Svo er mál með vexti að ég
hef mikla þörf fyrir að komast í
sund. Sá galli er hins vegar á
gjöf Njarðar að ég þoli ekki
klórinn sem notaður er til
sótthreinsunar. Ég vil því
spyrja hlutaðeigandi aðila
hvort ekki sé nein sundlaug á
Reykjavíkursvæðinu sem ekki
notar klór til sótthreinsunar.
Óskýr talandi
Eiríkur Kristófersson hringdi
og vildi koma eftirfarandi á
framfæri: Ég og aðrir sem eru
orðnir heyrnarskertir, missum
af svo miklu sem sagt er í út-
varpinu og sjónvarpi. Þulirnir
þurfa að athuga, að þeir sem
eru heyrnarskertir þola ekki að
talað sé hratt. Ég vil benda þul-
unum á að þulir veðurstofunnar
tala skýrt og greinilega. Annað
sem ég vildi koma á framfæri er
athugasemd vegna lesturs inn á
segulbandspólur hjá Blindrafé-
laginu. Margt af því fer alveg
fram hjá manni, vegna þess að
lesið er allt of hratt. Sérstak-
lega er það kvenfólkið sem ég
tala til.
Hver valdi lögin?
G.Ó. hringdi og hafði eftirfar-
andi að segja.
Ég vil taka undir með önnu
Guðmundsdóttur sem segir að
rokk- og jasstónlist tröllríði út-
varpinu. Ég hlustaði líka á
þennan þátt sama dag og fannst
könnunin sem stjórnendurnir
gerðu athugasemdar verð. Því
spyr ég hversu mörg prósent af
ungu fólki, hversu mörg prósent
af miðaldra fólki og hve mikið
af gömlu fólki tók þátt í þessari
könnun? Ég vil fá svar hjá um-
sjónarmönnum þáttarins við
þessari spurningu, því ég tel
það skipta miklu máli hvernig
fólkið skiptist eftir aldurshóp-
Hver er besta
ávöxtunin á
sparife þitt eftir
vaxtabreytinguna?
• Bankar bjóöa 4—6,5% ársvexti
á 6 mánaöa verötryggöum
reikningum, sem auka verðgildi
sparifjár um 48—88% á 10 árum.
• Verðtryggð veöskuldabréf ein-
staklinga sem nú gefa 14%
raunvexti, auka verögildi spari-
fjár um 271% á 10 árum.
Auk þess bjóðast
• 8,60% vextir umfram verötrygg-
ingu á spariskírteinum ríkis-
sjóös.
Eigendur veðskuldabréfa
athugið!
Auðvelt er að selja góð
veðskuldabréf núna.
• Sjálfsagt er aö innleysa eftirtalin
spariskírteini ríkissjóös í Seöla-
banka íslands mánudaginn 10.
september. Innlausnarverö 100
kr. (10.000 gkr.) 1977/2. fl.
1.903,77 1978/2. fl. 1.216,22
Fjárvarsla Kaupþings hf.
Meðal margvíslegra nýjunga sem Kaup-
þing braut upp á þegar fyrirtækiö tók til
starfa ffyrír tæpum tveimur árum var
svokölluð Fjárvarsla Kaupþings. í Fjár-
vörslu Kaupþings felst eftirfarandi:
1. Persónuleg ráögjöf viö val á ávöxtun-
armöguleikum.
2. Hámarksávöxtun sparifjár meö verð-
bréfakaupum.
3. Varsla keyptra veröbréfa og umsjón
meö innheimtu þeirra.
4. Endurfjárfesting innheimtra greiöslna.
5. Mánaöarlegt yfirlit um hreyfingar á
vörslureikningum, eignastöðu og
ávöxtun.
SKAUPÞING HF
Husi Verzlunarinnar, simi 686938
SlGtA V/öGA fi \iLVtmi
HRLFHRÆDDUR UM VIÐ
PFKEYRUM HRNR,SRTT
RD SE&JR