Stuðlaberg - 01.01.2012, Page 15

STUÐLABERG 1/2012 15
Limrubókin
„Limrubókin – snjöllustu, fyndnustu og
furðulegustu limrurnar“ er komin út hjá Al-
menna bókafélaginu. Þar hefur Pétur Blöndal
blaðamaður tekið saman úrvalslimrur Ís-
landssögunnar af hinum fjölbreytilegasta
toga, svo sem gamanmálum, tvíræðni, pólitík
og ljóðrænum stemmningum. Í bókinni eru
um 300 limrur eftir hátt í hundrað höfunda,
þar á meðal ráðherra, presta, lækni, sakaskrár-
ritara, auglýsingagerðarmann, veðurfræðing,
baðvörð og forseta lýðveldisins. Sumar limr-
urnar leika á hvers manns vörum, aðrar eru á
fárra vitorði og enn aðrar frumbirtar í bókinni.
Margir þekkja limruna sem til varð er Friðrik
Steingrímsson var spurður hvort komin væri
sátt í Mývatnssveit:
Ég fréttirnar fátækar nefni
þig fýsir að vita hvert stefni;
það er ekki sátt
þó segi menn fátt,
heldur skortur á ágreiningsefni.
Í upphafi bókarinnar er ágrip af uppruna
limrunnar og rakið hvenær hún skaut rótum
hér á landi. Þá er lýst sérkennum hennar, eðli
og óeðli, og tæpt á ýmsu því sem fróðir menn
hafa ritað um limruna hér á landi. Ennfremur
setja myndskreytingar listmálarans Valtýs
Péturssonar skemmtilegan svip á bókina
en þær birtust á sínum tíma með Vísnaleik í
Morgunblaðinu.
Pétur Blöndal hefur skrifað vísnaþætti í
Morgunblaðið frá því haustið 1995. Þá hefur
hann fjallað um kveðskap á ýmsum vettvangi,
svo sem í bókum, blaðagreinum og á manna-
mótum.
Í inngangi vitnar Pétur meðal annars í
óbirt blöð skáldsins Kristjáns Karlssonar, sem
skrifar: „Mergurinn málsins er sá, að þetta
ljóðform, limran, er alin upp við alls konar
sóðaskap frá fyrstu tíð og kann bezt við sig
í honum, þó að ýmsir hafi leitazt við að siða
hana.“
RIA.
Eftirfarandi vísa er eignuð Kolbeini
Grímssyni (17. öld). Hann var nefndur
Jöklaskáld og varð frægur fyrir að yrkjast á
við djöfulinn og kveða hann í kútinn (Þjóð-
sögur J.Á. II bls. 21-2). Í öllum línunum í
vísu Kolbeins, nema einni (6. línu), eru
rímorðin fimm. Í frumlínum er rímið oftast
sniðrím (hér/vör-/heyr-/bár/snar) en alrím
er nánast allsráðandi í síðlínunum (sof-/
of-/dof-/stof-/kof-).
Hér í vörum heyrist bárusnarið,
höld ber kaldan öldu vald á faldi,
seltu piltar söltum veltast byltum,
Skorað á hagyrðinga að yrkja dýrt
á sólar bóli róla í njólu gjólu;
öflgir tefla afl við skeflu refla,
sem að þeim voga boga toga, soga;
en suma geymir svíma-drauma rúmið;
sofa ofurdofa í stofu kofa.
(Hafræna 1923:44-5)
Nú skorar Stuðlaberg á hagyrðinga að
keppa við Jöklaskáldið, yrkja vísu undir
þessum sama hætti og senda blaðinu.
Félag ljóðaunnenda á Austurlandi veitir
vegleg bókaverðlaun fyrir bestu vísurnar.
Niðurstöðurnar verða birtar í næsta tölu-
blaði. RIA.