Íslenzk tunga - 01.01.1963, Page 149

DOKTORSVORN
145
höf. vill vera láta (bls. 41). Annars er rétt að benda á að ég hef ekki
sótt nein rök þangað, heldur aðeins dregið fram það sem ólíkt er
með Arngrími annars vegar og frásögn Saxa og Hrólfs sögu hins
vegar.
Höf. drepur í þessu sambandi á sögulega dómgreind Arngríms
(bls. 41) og telur slíka styttingu sem þá er nú hefur verið rætt um
bera henni slæman vitnisburð. Nú er það aðgætandi að söguleg dóm-
greind Arngríms var a. m. k. talsvert önnur en nútíma sagnfræð-
inga, svo að varasamt er að draga ályktanir af nútímamati á slíku.
Arngrímur er ákaflega lítið gefinn fyrir bardagalýsingar, styttir þær
venj ulega mj ög harkalega eða sleppir þeim alveg. Út frá þeirri mynd
sem höf. dregur sjálfur upp af höfundi Skjöldunga sögu, finnst mér
að meiri ástæða væri til að draga sögulega dómgreind hans í efa ef
lýsing hans á þessum tragíska hápunkti í sögu Hrólfs kraka hefði
verið svo snubbótt sem frásögn Arngríms. Af neðanmálsgr. á bls. 41
má ráða að höf. hefur haft nokkrar efasemdir um þetta atriði, þar
sem hann tilfærir orð Arngríms um fall Hrólfs sem vitnað var í hér
að framan, en þau virðist mér gefa ótvírætt til kynna að Arngrímur
fari þar hýsna fljótt yfir sögu.
Á bls. 60 segir höf. að Arngrímur hafi „ef til vill stytt texta sinn
af Hvítserki, en slíkt verður ekki ráðið af Bjarkarímum, því að þær
eru ekki vitnisbærar“. Þetta er mér ekki ljóst. Þó að Bjarkarímur
standi á öðru sagnastigi en Skj öldunga saga — og um það erum við
sammála — merkir það ekki að ekki megi nota þær til þess að draga
af þeim ályktanir um það efni sem kemur fram hjá Arngrími. Mér
hefur aldrei dottið í hug — eins og drepið var á að framan — að allt
]iað efni sem Bjarkarímur hafa fram yfir Arngrím sé úr Skjöldunga
sögu komið. En ef við viljum leita að kjarna Hvítserkssögunnar
verðum við að styðjast við rímurnar, þó að þær séu auknar að
sagnaefni. Eitt dæmi skal nefnt: Arngrímur segir að Hvítserkur hafi
barizt við tólf gigantes og drepið sex, en við fáum ekkert um það að
vita hverjir það voru, hvort það voru menn eða jötnar.12 Bæði í
12 Bibl. Arnam. IX 345. Arngrímur notar annars venjulega pugiles um ber-
serki í þessum texta. Stóð eitthvað annað í Skjöldunga sögu á þessum stað?
ÍSLENZK TUNGA 10