Lesbók Morgunblaðsins - 04.09.1960, Blaðsíða 12

424
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Og svo rann upp burtfarardagur-
inn. Allir á heimilinu hjálpuðust
að því að búa upp á hestana, svo
það gengi sem fljótast. í’egar því
var lokið, steig húsbóndinn á bak
— eða sá sem hann hafði trúað fyr-
ir því vandasama starfi að fara
þessa ferð — og lagði á stað með
þrjá, fjóra eða fimm hesta í taumi.
Þegar hann hafði farið stuttan spöl
frá bænum, staðnæmdist hann,
tók ofan og las ferðabænina.
Heimkoma
Við unghngarnir, sem heima
sátum, vorum oft að gera áætlanir
um dagleiðir ferðamannanna og
hve langt þeir væru nú komnir, því
að fólk hugsaði mest um hvemig
ferðalagið gengi. Við höfðum oft
heyrt talað um dagleiðir og áfanga-
staði, en skildiun auðvitað lítið í
því, vegna þess að við vissum ekk-
ert um vegalengdir. Vildi því oft
skakka æði miklu.
En þegar húsfreyur fóru að bú-
ast við bændum sínum heim, tóku
þær að undirbúa hátíðlega mót-
töku. En ekki var margra kosta
völ, og varð það helzt að vera ein-
hver tilbreytni í mjólkurmat. Þær
settu allstóran pott á eld og fyhtu
hann nýmjólk. Þegar mjólkm var
orðin heit í pottinum, var hún
hleypt. Og þegar hún var vel
hlaupin, var hún skorin í stykki
með ýmsu lagi. Skurðirmr náðu
til botns í pottinum og voru til þess
gerðir, að mysan og draflinn að-
skildust. Svo var þetta soðið við
hægan eld þar til mestöll mysan
var niður soðin, og það sem í pott-
inum var, orðið rauðleitt á ht.
Þessi eldamennska tók langan tíma,
oft frá því að lokið var kvöidverk-
um og fram á næsta dag. Þetta var
kahað að veUa nýmjólk.
Nú voru hðnir 10—11 dagar frá
því að lestarmaður fór að heiman,
og voru unghngarnir þá altaf að
gá í þá átt þar sem hans var von.
Stundum hafði verið heitið verð-
launum þeim, er fyrstur sæi til
ferða hans og gæti sagt húsfreyu
að hann væri kominn austur yfir
Kúðafljót. Var því mikill spenning-
ur og eftirvænting.
Þegar konan fékk þá frétt, að nú
sæist til bóndans, setti hún velldu
mjólkina yfir eld að nýju, svo að
hún yrði heit og fersk í tæka tíð.
Það var sannkaUaður gleðidagur
að fá ferðamanninn heim, heilan
og hraustan, og ÖU blessuð hrossin
ómeidd. Og nú var mjólkurvellan
borin á borð og rjómi út á. Þótti
þetta hið mesta sælgæti, sein hægt
var að búa til úr mjólk. Ferðamað-
urinn tók líka vel til matar síns,
og allir.á bænum fengu Uka bragð.
Að máltíð lokinni voru klyfjar
leystar og varningurinn borinn inn.
Þá fengu allir eitthvað úr kaup-
stað, að vísu smámuni eina, en alhr
voru innilega glaðir, því að þetta
var nýtt og góð var af því búðar-
lyktin.
Ekki var nú altaf svona mikið
um dýrðir, því að fyrir kom að
ferðamaðurinn kæmi ekki heim
aftur. Hann hafði orðið bráðkvadd-
ur á leiðinni, eða drukknað í ein-
hverju af hinum vondu vötnum,
sem yfir þurfti að fara. Sem betur
fór kom þetta sjaldan fyrir. En hitt
kom þráfaldlega fyrir, að menn
höfðu misst klyfjar af hesti í eitt-
hvert vatnsfalhð. >að var stórtjón,
ekki síst þar sem bóndinn var ekki
með fleiri hesta en þrjá undir klyf j-
um; því að þar sem lest var svo
stutt, voru önnur efni ætíð smá.
Lestaferð fyrir aldamót
Það var venja í Meðallandi að
fara lestarferð í 10. viku sumars.
En hve snemma dags var lagt á
stað, var undir því komið hvort
mikið var í Kúðafljóti. Þeir sem
næstir bjuggu fljótinu, fylgdust
nokkum veginn með því og létu
aðra vita. En fyrir kom það, að
Kúðafljót var verst yfirferðar þeg-
ar lengi hafði verið lítið í því. Þá
var það orðið niðurgrafið sem kall-
að var. Engin varanleg vöð voru á
því, og mátti kalla að vöðin væru
jafn breytileg og veðrið. Og hér
var ekki um neina smásprænu að
ræða. Yfirferðin tók tvær stundir
og allt að fimm stundum, svo
breytilegt var það viðfangs.
Að þessu sinni gekk yfirförin vel,
við vorum komnir á Grjóteyri kl.
4 um daginn. Við vorum 8 í hóp,
með tvö tjöld, 38 klyfjahesta og svo
auðvitað 8 reiðhesta. Þetta var því
stór lest.
Allir samferðamenn mínir voru
komnir mikið lengra að en eg, og
var nú afráðið að fara ekki lengra
þennan daginn. Þótti rétt að fara
ekki lengra með hestana í fyrsta
áfanga, því að framundan vom
margar og erfiðar dagleiðir. Vom
nú klyfjar teknar ofan, sprett af
hestunum og þeir heftir. Vegna
þess að veðurútlit var gott, þótti
ekki þörf á að fansa, heldur væri
nóg að kasta klyf junum saman. En
það var gert þannig, að klyfjar af
hverjum hesti voru lagðar saman
og reiðingurinn af honum lagður
þar ofan á. Að því búnu var tjald-
að. Þá voru malpokamir dregnir
fram og snædd fyrsta máltíðin á
ferðalaginu. Vom allir í góðu skapi
út af því hve vel hefði gengið yfir
Kúðafljót. Þegar kvöldaði gengum
við til náða í tjöldunum, með
hnakk undir höfði í stað kodda,
gæruskinn undir okkur og jakka
eða kápu ofan á okkur. Sofnuðum
við skjótt og sváfum vært til
morguns.
Árla voru þó allir á fótum og
skiftu með sér verkum. Sumir fóm
að sækja hestana, aðrir að fella
tjöldin, og enn aðrir að taka saman
dót það sem í tjöldunum var. Þeg-