Lesbók Morgunblaðsins - 04.09.1960, Blaðsíða 10

422
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
Kilimanjaro
hæsta fjaII í Afríku
Hér er rétt að minna á varnaðar-
orð Bureau of Standards: „Um leið
og íláti er sökkt í sjó, er það geng-
ið mönnum úr greipum. Ef það
skyldi svo koma upp úr kafinu, að
umbúnaðurinn hafi ekki verið
öruggur, þá er ekki nein leið til
þess að leiðrétta mistökin".
Og svo eru það kjarnorkuskipin.
Sumir gera ráð fyrir, að árið 1975
verði 300 kjarnorkuskip í förum,
og þau muni fleygja rúmlega milj-
ón „curie“ af úrgangsefnum í sjó-
inn. Það er sýnilegt, að heppilegt
er að hafa kjarnorkuvélar í kafbát-
um og ísbrjótum. En er rétt að
smíða kjarnorkuknúin flutninga-
skip? Ef „Andrea Doria“ hefði ver-
ið kjarnorkuskip, mundu miljónir
„curie“ hafa farið í sjóinn við
áreksturinn, rétt úti fyrir Nan-
tucket, og allar líkur á að enginn
af áhöfninni hefði komizt lífs af.
En þegar um það er að ræða hver
áhrif geislavirk efni geti haft í sjón-
um, þarf ekki annað en minna á
hinn banvæna túnfisk sem Japanar
veiddu rétt eftir tilraunasprenging-
ima hjá Bikini .
Logið til aldurs
LENGI hefir því verið haldið fram, að
konur hafi ríka tilhneigingu til að
skrökva til aldurs síns. Hefir kveðið
svo ramt að þessu, að það hefir verið
eitt af uppáhalds efnum skrítluhöf-
unda.
En nú er nýtt komið upp á ten-
ingnum. Laeknir nokkur á Staten Is-
land í New York spurði 151 sjúkling
— konur og karlmenn — um aldur
og reyndin varð sú, að karlmenn lugu
miklu oftar til aldurs síns heldur en
konur.
Konum á aldrinum 30—50 ára var
hættast við því að segja rangt til um
aidur sinn, en í þessum aldursflokki
voru það þó enn fleiri karlmenn er
sögðu rangt til um aldur sinn. Og í
tðrum aldursflokkum voru þeir kon-
um miklu ósannsöglari að þessu leyti.
ÞAÐ var árið 1828. Þá var Afríka
enn að miklu leyti ókannað land
og á landabréfum var allt miðbik
hennar autt. Þýzkur trúboði, sem
Rebmann hét, hóf þá landkönnun
frá austurströndinni, og var kom-
inn nær 200 km inn í landið á þeim
slóðum þar sem nú eru landamæri
Kenya og Tanganyika.
Þá sá hann einkennilega sjón.
Upp úr hitamóðunni, sem lá yfir
frumskóginum, gat að líta snjó-
hvítt ský. Honum þótti þetta und-
arlegt og hann fór að athuga það
betur. Og þá kom í ljós að þetta
var ekki ský, eins og honum sýnd-
ist fyrst, heldur var þarna snævi-
þakinn fjallstindur. Það var nú enn
ótrúlegra. Snjór hér inni í Afríku
rétt um miðjarðarlínuna!
Það var fjallið Kilimanjaro sem
hann sá, hæsta fjall í Afríku og
með jökulhettu á kollinum. Hann
varð fyrstur allra hvítra manna að
sjá þetta fjall, og uppgötva jökul
inni í Afríku. —
Kilimanjaro eru tveir tindar, sem
frumbyggjamir kölluðu Kibo og
Mawenze. Kibo er 19.340 fet á hæð,
en Mawenze 16.800 fet. Eru þetta
gömul eldfjöll, en ólík tilsýndar.
Kollurinn á Mawenze er með ótal
klettastrókum og skörðum, en Kibo
líkist mest reglulegum pýramída,
hlíðarnar dragast jafnt að sér á
alla vegu og efst er skínandi jökul-
hettan.
Svertingjarnir, sem bjuggu
þarna í nánd voru af Masai-þjóð-
flokki, og þeir áttu sína þjóðsögu
um tindana. Hún er á þessa leið:
Fyrir langa löngu, rétt í þann
mund er mennirnir höfðu tekið að
nota eld, voru meðal Masaia tveir
höfðingjar, er hétu Kibo og Maw-
enze. Kibo var góður maður og
duglegur, og hann gætti þess jafn-
an að eldurinn dræpist ekki hjá sér,
því að það var mikið erfiði að
kveikja eld á ný með því að núa
saman spýtum. En Mawenze var
latur og kærulaus, og hann lét eld
sinn drepast hvað eftir annað. En
þá fór hann jafnan til Kibo og bað
hann um eld. Og þar sem Kibo var
mjög geðgóður, þá gaf hann hon-
um alltaf eld.
Samt fór nú svo, að honum leidd-
ist kvabbið í Mawenze, og í næsta
skifti sem hann kom að biðja um
eld, gaf Kibo honum alvarlega
ráðningu og barði hann svo að ekki
var sjón að sjá hann.
Þessi saga er sönn, segja Masaiar,
og benda á fjallatindana tvo. Þar
gnæfir Kibo tignarlegur og róleg-
ur og hefir á sér allt yfirbragð
höfðingja. En til hliðar við hann
húkir Mawenze, allur rifinn og
tættur og hinn vesaldarlegasti á að
líta. —
Uppruni þessarar þjóðsögu mun
vera sá, að löngu eftir að eldgígur-
inn á Mawenze var kulnaður, stóð
reykjarmökkurinn upp af eld-
gígnum á Kibo.
SÚ^S®®OG>^J
Sálfræðingur kom í geðveikrahæll,
Þar sá hann sjúkiing, sem sat úti í horni
og klóraði sér í sífellu.
— Hvernig stendiur á því að þú hefir
dregið þig út í horn og klórar þér?
spurði sálfræðingurinn.
— Það er vegna þess að ég er eini
maðurinn í heiminum sem veit hvar
mig klæar.