Lesbók Morgunblaðsins - 30.11.1958, Blaðsíða 9
4
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
625
Ðwwin*
>.<£\ í-í
. < ;
ír>sfe*o<»
V«t
íht pbtk-pusts fo&vlanly
m vx shafad rto -
Á'h&t tlzt aiiht worUt.
:Tfc$m*nta
Heimkynni breiðnefsins eru á
austurströnd Ástralíu og Tasmaníu.
in holu, sem er miklu minni. Slíka
holu gerir kvendýrið sér einnig
þegar það yfirgefur hreiðrið. Karl
dýr og kvendýr búa aldrei saman
í holu.
Breiðnefur lifir aðallega á smá-
kröbbum, bjöllulirfum og ánamöðk
um, og er mjög gráðugur. Full-
orðnum breiðnef blöskrar ekki að
eta 800 ánamaðka, handfylli af lirf
um og tylft af kröbbum í eitt mál.
Þegar nóg er um æti, etur hann
hálfa þyngd sína á einni nótt. Og
það hefir komið fyrir að tveggja
punda breiðnefur hefir etið þyngd
sína á 14 klukkustundum. Þegar
þeir hafa þannig nóg að eta, safna
þeir fitu á skottið, og lifa svo á
þeirri fitu þegar verr blæs.
Þeir eru jafnan á ferli um nætur,
en liggja í fylgsnum um daga. Eru
þeir ákaflega styggir og varir um
sig. Og þeir eru ákaflega vangæfir
og fælnir. Er því mjög vandfarið
með þá fyrst í stað, þegar þeir eru
hafðir í haldi. Ef hræðslu setur að
þeim, verða þeir alveg trylltir og
sálast brátt af geðshræringu. En
takist að halda þeim óhræddum,
venjast þeir mönnum furðu fljótt.
Árið 1947 voru þrír breiðnefir
sendir frá Ástralíu til dýragarðs-
ins í New York. Þeir voru fluttir
á skipi yfir hafið, og tókst það vel.
Einn þeirra lifði þó ekki nema
hálft ár í dýragarðinum. Hinir
tveir voru þar í tíu ár. Þá slapp
annar þeirra og hvarf. Sá, sem eft-
ir var dó 40 dögum seinna. Og nú
var enginn breiðnefur eftir, og
þeirra var sárt saknað, bæði af
stjórn dýragarðsins og gestum. For
stjóri dýragarðsins, dr. John Tee-
Van, skrifaði þá Ástralíumannin-
um David Fleay hvert bréfið eftir
annað og bað hann blessaðan að út-
vega dýragarðinum þrjá breiðnefi
í stað þessara sem voru farnir, en
þá hafði Fleay útvegað áður.
Fleay hefir um 25 ára skeið haft
breiðnefi undir höndum, og þess
vegna kynnst öllum háttum þeirra
og veit hvernig á að fara með þá.
Og honum hefir tekist það, sem
engum öðrum manni hefir tekist,
að láta þá auka kyn sitt í haldi.
Hann hefir selt breiðnefi ýmsum
dýragörðum. Og nú er bezt að láta
hann sjálfan segja frá því, hvernig
hann varð við bón dýragarðsins í
New York:
Þegar ég fór með breiðnefina til
Ameríku fyrir tíu árum, ferðaðist
ég á skipi. Nú var ég beðinn að
koma með þá í flugvél. En að
fljúga með breiðnefi til Ameríku
útheimtir það fyrst, að ná í breið-
nefina. Ég afréð að ná í unga breið
nefi, sem ekki höfðu mikla lífs-
reynslu. Það er hægara að temja
þá heldur en gömul dýr. En í
Queensland er ekki hægt að ná í
unga breiðnefi nema á tímabil-
inu frá nýári fram til miðs febrúar,
en þá er hásumar í Ástralíu.
Veturinn leið og vorið kom, en
nú brá svo einkennilega við, að
aldrei kom dropi úr lofti. Lækir
þornuðu og ár lágu niðri í grjóti.
Nú voru erfiðir tímar fyrir vatna-
dýr eins og breiðnefina.
Samt lögðum við tveir á stað
snemma í janúar. Þá voru árnar
ekki annað en pollar, þar sem hylj-
ir höfðu verið. Og við gátum óvíða
séð þess merki að breiðnefja hefði
gert sér hreiðurgöng.
Við skiftum okkur og vorum að
snuðra á morgnana og seint á
kvöldin, því að breiðnefurinn er á
ferli í myrkri. Þann sið hefir
t
Hvolpar breið-
nefsins eru ekki
burðugir þegar
þeir skríða úr
eggjunum