Lesbók Morgunblaðsins - 05.10.1952, Side 14

K LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
ý ! þarfir þínar, húsbóndi góður. Viður-
í kenndu þetta og láttu mig njóta þess
I á gamals aldri. Gefðu mér nógu mikið
\ cg gott fóður. Láttu það vera ellilaunin
l, mín. Hugsaðu vel um mig í alla staði.
í Ljáðu mér gott skýli, hlýjan og þurran
^ stað rúmgóðan til að hvílast á, þegar
| vinnudagur minn er þrotinn. Ta’aðu
hlýlega við mig. Rödd þín hefur meiri
og betri áhrif á mig en beizListaumarnir
og svipan. Klappaðu mér oft og iðu-
lcga svo að mér þyki vænt um þig og
^ ég hafi meiri ánægju af að gera þér
gagn. Kipptu ekki í taumana og sláðu
ckki í mig með svipunni, þegar ég geng
upp á móti brekkunni. Berðu mig ekki
f með neinu og sparkaðu ekki í mig þó
ég skiiji ekki allt, sem þú talar við
mig. Mundu eftir að ég er mállaus, eftir
þínum skilningi. Reyndu að fá mig til
að skilja þig. Ef ég vinn ekki það, sem
fyrir mig er lagt, þá gættu að, hvernig
á því stendur. Athugaðu vel hófa mína
og fótleggi, getur verið að þar sé að
finna orsökina. Þegar ég et ekki fóður
mitt skaltu athuga tennur mínar. Þú
þekkir ef til vill sjálfur að tannverkur
er sár. Bind þú ekki höfuð mitt óeðli-
lega fast við hestasteininn. Taktu ekki
frá mér varnir gegn flugum, sem
ásækja mig, með því að skella of mikið
af taglhári minu. Þegar hreysti æsku
minnar og þroskaára er þrotin þá
hrektu mig ekki frá þér út á bjargar-
leysi, í kuldanæðing vetrarins. Seldu
mig ekki aldurhníginn einhverjum
skepnuníðingi, sem lætur mig „ganga
mér til húðar“, og kvelur mig úr
hungri og harðrétti.
Minnstu þess að ég hef oft þolað sár
á baki, vegna þess að ég bar hcim til
þín, um langan og grýttan veg, matinn
handa þér, konu þinni og börnum, og
öðrum heimilismönnum þínum. Allan
heyafla þinn hef ég jafnan borið á baki
mínu, af túni og cngjum, cða drcgio
hann í þungum kerrum, þó hcf ég ekki
fcngið að vetrinum ncma úrkast af því
fóðri, sem ekki þótti öðrum skepnum
þoðlcgt og þær iitu ekki við.
Minnstu þess að ég hef borið þig á
baki mínu yfir grýttan veg, rótlausar
keldur, straumharðar ár og rennsléttar
> grundir. Ótal margt fleira þcssu iíkt
\ gæti ég nefnt. Þegar sjúkdómar herj-
1 uðu á heimih þitt léztu mig hlaupa með
þig vægðarlaust yfir allar torfærur,
\ sem fyrir voru, til að ná í læknishjálp.
Hef ég ekki oft og einatt lagt líf mitt
l sölurnar til þ*ís að hjálpa þér og
^^andafólki þinu, og stundum til að
bjarga þér og þínum frá bráðum bana?
Mundir þú ekki skoða það kærleiks-
verk ef einhver meðbróðir þinn ynni
þetta af hendi fyrir þig endurgjalds-
laust? Mundir þú greiða honum lök-
ustu fæðuna á heimilinu og úrkastið,
sem hcimilisfólkið vildi ekki líta við
og láta hann svo þess á milli kenna á
svipunni?
Þegar líður á æfi mina og ég er ekki
lengur fær um að vinna fyrir fóðri
mínu, þá enda þú líf mitt mannúðlega,
húsbóndi góður. Drottinn mun launa
þér það og alla velgerninga, sem bæði
þú og aðrir hafa auðsýnt mér um æfina.
Þú mátt ekki lítilsvirða þessi fáu bæn-
arorð mín. Þau eru borin fram í nafni
hans, sem lagðuv var, á fæðingardegi
sínum, í hestastall.
HUNDUKINN
Húsbóndi minn og kærasti vinur.
Ég leggst niður fyrir fætur þínar og
ber fram bænarkvak mitt og tel raunir
mínar. Þú veizt að ég er tryggasta dýr-
ið, sem þú elur á búi þínu. Engin skyn-
laus skepna er þér eins fyigispök og
trygg eins og ég. Þú veizt að þet|a er
sannleikur. Oft hef ég lagt líf mitt í
sölurnar til að hjálpa þér í stórhriðum
úti á víðavangi fjarri öllum manna-
byggðum. Hvaða dýr annað en ég svelt-
ir sig í hei af söknuði og trega, þegar
dauðinn skilur samvistir okkar, og tek-
ur þig frá mér? Tryggð við þig, hús-
bóndi góður, og ástriki fylgir þér út
yfir gröf og dauða. Skyggnir menn geta
borið vitni um að svo er. Þú mátt vita
að ég á ekki skilið að þú látir mig þola
hungur, eða vera blautan, þyrstan og
of þreyttan, ef þú getur bætt úr því.
Hvcrs vegna gcfur þú mér oft úr-
kastið cg lakasta matinn, soðinn cða
hráan, sem fellur til á heimilinu? Hvers
vegna lokar þú mig oft úti í kuldaveðri
og hrakviðri? Hvers vegna oíbýður þú
oft kröftum mínurn og þreytir mig
fram úr liófi i smalamcnnsku, sauðfjár-
rekstrum og hrossa? Hvers vcgna bcrð
þú mig ef ég hcf, vegna misskilnings,
framkvæmt eitthvað á annan veg en
mér var ætlað? Þú mátt ckki halda að
ég skilji tilfinningar þínar betur cn þú
skilur mínar.
Á heimili þLnu þvælist ég oft fyrir
fótum þínum eða annarra heimilis-
manna. Er ég þá vcnjulcgu að snuðra
eftir matai'leifum af því að cg er
svangur og hcf ckki fengið nóg að éta.
Þá er ég stundum sneyptur, barinn og
rekinn út undir bert loít, hvernig sem
veður er. Fólkið vill ekki hafa mig ná-
lægt sér, en getur þó ekki án mín
verið. Ég má helzt til að vera alls staðar
en þó hvergi. Ég vil biðja þig húsbóndi
minn að hafa einhvers staðar ákveðinn,
hlýjan og mjúkan stað í húsum þínum,
sem ég get haft aðgang að til að hvila
mig. Láttu mig ekki vera sem óvelkom-
inn gest á heimiiinu, sem allir hafa
horn í síðu. Gefðu mér nógan og góðan
mat, svo að ég verði aldrei soltinn.
Annars verð ég oft að leggja mér til
munns ýmis konar hráæti og óþverra,
sem ég rekst á af tilviljun. Sneiptu
mig ekki, þó að þér finnist ég eiga það
skilið. Eg tek mjög nærri mér að þola
ávítur af þeim, sem mér þykir vænt
um. Þú veizt að mig vantar dómgreind
til að meta athafnir mínar góðar eða
vondar, réttar eða rangar. Tala þú ætíð
vingjarniega við mig og klappaðu mér
um leið, þá finn ég að þér þykir vænt
um mig. Þegar ég gisti með þér í
ókunnum stað þá sjáðu um að mér líði
þar ekki lakar en heima hjá þér.
Ef þú vissir kæri húsbóndi minn,
hvað það vekur oft hjá mér mikla ang-
ist og kvíða, þegar ég heyri þig tala
um, að það sé bezt að fara að lóga mér,
af því að ég sé orðinn svo gamall og
ónýtur. Ef þú vissir þetta, mundir þú
aldrei minnast á slíkt í áheym minni.
Oft hef ég tckið nærri mér að fylgja
þér eftir, þcgar ég hef heyrt þig tala
svona ógætileg orð um mig, cða þaðan
af lakari. Löng sambúð okkar hefur
kennt mér að skilja margt af því, sem
þú talar, einkum ef það snertir að ein-
hveiju leyti þjónustu mína. Þetta at-
hugar þú ckki ætið.
Horfðu í augu min áður cn þú ætlar
að sneipa mig, eða rcfsa, fyrir cin-
hverja yíirsjón, sem að þinum dómi
þykir vítavcrð, og þú munt sjá að út
úr þeim skin tryggð, vinátta og hrein-
skilni, sem þú ef til vill ekki sérð í
augum mcðbræðra þinna cða annarra
dýra. Gættu þcss að á meðan ég dvcl
hjá þér áltu mig scm tryggan vin,
scm yfirgcfur þig ckki, þó' að aliir aðrir
snúi við þér baki. Lúttu þcssu kosti
mína minna þig á skyldur þínar við
mig. Fyrirhuguð refsing og beiskyrði í
minn garð munu þá snúast í vingjarn-
leg orð og hlýtt viðmót. Þcgar ég cr
orðinn svo hrumur, að ég get ekki
þjónað þcr cins vel, húsbóndi minn, og
ég gerði á bczta æfiskciði minu, þú
rifjaðu upp fyrir þér sambúð okkar um
liðna daga. Veki cndurminningarnar
þægiiegar tiifinningar hjá þér, þá láttu