Lesbók Morgunblaðsins - 02.03.1952, Blaðsíða 16

108
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
ustu og tryggð við átthaga og félaga.
Þeir voru hjálparhellan í öllum þrek-
raunum, styrka stoðin, sem aldrei geig-
aði.
Eins og ég gat um í upphafi þessa
greinarkorns, sá aldrei þreytu á hest-
um mannsins míns. Þegar þeir komu
heim úr erfiðum vetrarferðum, léku
þeir sér niður túnið í áttir.a til hússins
síns, þar sem þeirra beið ilmandi
kjarngresi og þurrt hvílurúm. Og þegar
að kvöldi leið og þeir urðu að ljúka
skuldinni, sem allir verða að gjalda,
var þarflaust að brjóta bein þeirra til
mergjar. Mergholið var þéttur, sterkur
beinvefur.
Nú, í vanmætti hárrar elli, er það
mesta gleði bónda míns að tala um
hestana sína, horfa á myndir af þeim
og rifja upp atvik úr lífi sínu og þeirra.
Og einatt endar hann tal sitt með þess-
um dapurlegu orðum:
„Aldrei framar fæ ég að sjá hestana
mína.“
En ég er á annarri skoðun.
GuSrún Jóhannsdóttir
frá Ásláksstöðum.
^ ^
Illhveli í Hafnarfirði.
Mánudaginn 12. nóvember 1888 vildi
það t’.l úti á Leirnum í Hafnarfirði,
skammt fyrir utan skipaleguna, að
hvalur grandaði báti. Tveir menn voru
á bátnum, og sagði formaðurinn svo
frá síðan, að hann sá allt í einu eins
og einhvern svartan skúta yfir sér, og
í sama vetfangi var hann kominn í
sjóinn, því báturinn fór fyrst í kaf
og kom svo upp aftur. Allt þetta var
í einu vetfangi. Farviður allur fór út
um allan sjó. Mennirnir náðu síðan
í bátinn, sem maraði í kafi, og þaðan
var þeim bjargað eftir svo sem tíu
minútur frá því að hvalurinn kom.
Var svo farið í land með þá. En allt
kvöldið sáu menn, sem voru á sjó þar
nálægt, hval vera að koma upp í kring
um bátinn, sem lá kyr við stjórann,
en sást bara á stafnana. Daginn eftir
var báturinn sóttur. Var hann þá mik-
ið til klofinn frá stefninu að aftan,
fyrsta umfar klofið að aftan fram fyrir
miðju, keipstokkur brotinn öðrum meg
in og mest af farviðnum missti eig-
VETRARFEGURÐ — Það þarf ekki mikinn snjó til þess að gera Reykvíking-
um gramt í geði, því að þá verða allar götur illfærar vegna hálku. Snjórinn
treðst óðar niður í hjarn og verður brátt að klaka, margir fá byltur og sum-
ir slasast. Er því eðlilegt að vegfarendum sé illa við snjóinn. Fæstir taka
eftir þeirri fegurð og þeim draumkenda svip, sem nýfallin mjöll setur á lands-
lagið. Væri menn ekki altaf að horfa niður fyrir fætur sér til þess að varast
hálkuna, mundu menn víða sjá ótrúlega fegurð. Tökum til dæmis þann svip
bæarins, sem sést hér á myndinni. Hann gefur ekki eftir sumarsvipnum um
fegurð. Myndin er tekin í miðbænum. — (Ljósm. Ól. K. Magn.)
'— n
andinn. Fjöldi báta var á Leirnum og
mikil stórfiskagengd, en engum varð
það að baga nema þessum eina.
Gróði Dana á fslandsverzlun.
Árið 1883 fengu dönsk skip 163.000
krónur fyrir að flytja saltfisk frá ís-
landi til Spánar. Danskir kaupmenn
og umboðsmenn þeirra sem seldu vör-
ur til íslands, græddu þá kr. 1.500.000
á þeirri verzlun, en vinnulaun í Kaup-
mannahöfn við þær vörur nam 360.000
krónum. Farmgjöld með dönskum
skipum til íslands námu um 900.000
krónum. Samtals nemur þetta hart-
nær 3 milljónum króna. Upplýsingar
þessar eru frá Oscar B. Muus, syni
Muus þess, er þá verzlaði mikið við
íslendinga, svo að hér er varla of í
lagt.
Fyrir 100 árum
voru hér í Reykjavík 114 skattgreið-
endur, og greiddu þeir í atvinnuskatt
samtals kr. 2500.00, en 500 kr. í eigna-
skatt. Smith konsúll var þá hæsti gjald-
andi með 240 kr. skatt af 9649 kr.
hreinum árstekjum (tekjur hans alls
áætlaðar kr. 25.000). Tekjur Fischer-
verzlunar voru áætlaðar alls að frá-
dregnum kostnaði, kr. 33.000, en hann
kærði niðurjöfnunina fyrir yfirskatta-
nefnd og kom með skjöl og skilriki, er
áttu að sýna, að hreinar tekjur hans
af verzluninni hefði ekki verið nema
1100 kr. þetta ár, og ætti hann eftir
því að greiða eina krónu í tekjuskatt,
í stað 175 kr. er honum hafði verið
ætiað að greiða. Yfirskattanefndin hélt
þó að þetta væri of lítið, tók rögg á
sig og setti tekjurnar upp í kr. 1619,34
— hvorki meira né minna. Skattur
af því var 6 krónur og þar við sat, því
að yfirskattanefndin var hæstiréttur í
því máli. Sama ár var Fischer gert að
greiða 1500 kr. tekjuskatt í Kaup-
mannahöfn, og í skattskrá Kaup-
mannahafnar voru tekjur hans taldar
40.000 kr. — en aðaltekjur hans voru
af verzluninni í Reykjavík.