Morgunblaðið - 28.10.1994, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 28. OKTÓBER 1994 31
CAMILLA ALVHILDE
SANDHOLT
+ Camilla Alvhilde
Sandholt fædd-
ist í Reykjavík 13.
október 1909. Hún
lést í vistheimili
aldraðra í Seljahlíð
21. október síðastlið-
inn. Foreldrar henn-
ar voru Jenný Har-
alda Chi’istensen
Sandholt, f. 1887
(frá Tönsberg í Nor-
egi), og Stefán Sand-
holt, bakarameist-
ari, f. 1886. Camilla
var önnur í röð sjö
systkina, en þau
voru: Hanna Guð-
rún, f. 1908 (látin), Sigurður
Bang, f. 1912 (lést átta daga
gamall), Egill Thor, f. 1912 (lát-
inn), Ásgeir Jakob, f. 1913, Val-
borg Julie, f. 1915 (látin), og
Martha, f. 1919. Eiginmaður
Camillu var Guðlaugur Þorláks-
son, f. 1907, skrifstofusljóri og
meðeigandi í elstu málflutnings-
skrifstofu landsins, sem á starfs-
árum hans var rekin í Austur-
stræti 7, og síðar í Morgunblaðs-
húsinu við Aðalstræti. Fyrstu
félagar hans voru Pétur Magn-
ússon og Einar B. Guðmunds-
son, hæstaréttarlögmenn, og
síðar synir þeirra, Guðmundur
Pétursson og Axel Einarsson.
Camilla og Guðlaugur gengu í
hjónaband 7. maí 1932. Guðlaug-
ur lést 21. apríl 1974. Börn
þeirra hjóna eru fjögur: 1)
Jenný Stefanía, f. 1933, gift
Nils-Johan Gröttem, búsett í
Noregi, og eiga þau þrjú börn,
Guðrúnu Camillu, Harald Gunn-
ar og Einar Johan. 2) Katrín
FYRSTU kynni mín af þeim hjónum,
Camillu og Guðlaugi, hófust þegar
ég ungur kom inn á heimili þeirra
í fylgd næstelstu dótturinnar, Katr-
ínar (Systu). Þau bjuggu sér og sín-
um fallegt heimili á Víðimel 27, at-
hvarf sem andaði af kærleika og
gleði. Upp frá því varð ég þar mik-
ill heimagangur og það var gott að
vera tengdasonur Camillu og Guð-
laugs. Slík umhyggja umvafði okkur
öll, jafnt afkomendur sem tengda-
börn. Lífi sínu lifðu þau til blessunar
og eftirbreytni börnum sínum. Sjálf
naut Camilla trúarlegs uppeldis á
heimili foreldra sinna, Jennýjar og
Stefáns Sandholt, sem voru virkir
meðlimir í KFUM og KFUK og
Kristniboðsfélagi karla og Kristni-
boðsfélagi kvenna í Reykjavík. Hið
sama gilti um Guðlaug. Foreldrar
hans, Katrín og Þorlákur, ólu börn
Þorbjörg, f. 1934,
gift Gísla Arnkels-
syni og eiga þau sex
börn, Guðlaug, Val-
gerði Arndísi,
Bjarna, Karl Jónas,
Kristbjörgu og Kam-
illu Hildi. 3) Hildur
Björg, f. 1948, gift
Þórði Ólafi Búasyni,
og eiga þau tvo
drengi, Guðlaug Búa
og Þórð Ólaf. 4) Pét-
ur Guðlaugsson, f.
1949, giftur Patricia
Ann. Pétur á einn
son frá fyrra hjóna-
bandi, Kolbein Dav-
íð, og Patricia á þrjú böm frá
fyrra hjónabandi, Jacob Martin,
Colette Patrice, og Danielle Erin.
Eru þau búsett í Bandarikjunum.
Barnabarnabörnin eru 19. Æsku-
stöðvar Camillu stóðu við Njáls-
götu í Reykjavík, uns faðir henn-
ar reisti hús á Laugavegi 36,
ásamt samstarfsmanni í bakara-
stétt. Þar ráku þeir félagar bak-
aríið G. Ólafsson & Sandholt,
sem rekið er enn í dag. Að loknu
skyldunámi stundaði Camilla
nám við hússtjórnarskóla í Dan-
mörku einn vetur ásamt eldri
systur sinni. Ævistarf sitt innti
Camilla af hendi innan veggja
heimilisins, en síðast bjuggu þau
hjónin á Víðimel 27. Eftir lát
Guðlaugs bjó hún lengst af á
Hjarðarhaga 50, eða þar til vorið
1992 að hún fluttist í Seljahlíð.
Camilla var félagskona í KFUK
og studdi jafnframt kristniboð
meðal heiðinna þjóða. Utför
Camillu fer fram frá Fossvogs-
kirkju í dag.
sín upp í guðhræðslu og góðum sið-
um. Þetta var dýrmætur arfur, sem
hjónin Camilla og Guðlaugur litu á
sem sína mestu gæfu, og þessum
arfi vildu þau skila áfram til sinna
barna. í Sálmi 103,17 stendur: ,LMis-
kunn Drottins við þá er óttast hann
varir frá eilífð til eilífðar og réttlæti
hans nær til barnabarnanna"; það
réttlæti sem Jesús Kristur ávann
öllu mönnum með dauða sínum og
upprisu. Hvílíkur arfur og hve nauð-
synlegt að hann komist til skiia.
Ég á skemmtilega minningu um
lítinn nafna minn, sem fór með
mömmu sinni og ömmu í heimsókn
til langömmu í Seljahlíð, skömmu
áður en hann hélt með fjölskyldunni
til kristniboðsstarfa í Eþíópíu. Hann
stóð við sófaborðið og skóflaði í sig
ís af miklum móð. Skyndilega leggur
hann skeiðina frá sér og vindur sér
SOFFANÍAS
G UÐMUNDSSON
+ Soffanías Guð-
mundsson fædd-
ist á Skerðingsstöð-
um í Dalasýslu 18.
janúar 1899. Hann
lést á Sjúkrahúsi
Akraness 19. októ-
ber síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
lijónin Guðmundur
Guðmundsson og
Sigurlaug Snorra-
dóttir, en þau létust
með stuttu millibili
árið 1907. Eftir lát
foreldra sinna flutt-
ist Soffanías að
Bóndhóli í Borgar-
hreppi, þar sem hann síðan ólst
upp l\já móðursystur sinni Soffíu
Snorradóttur, eiginmanni henn-
ar Guðmundi Jónssyni og börn-
um þeirra Önnu, Baldri og Ás-
laugu. Soffanías átti tvo eldri
bræður, Karl og Kristin, sem
báðir eru látnir. Hinn 3. júlí 1926
ÞAÐ ER skrýtið að hugsa sér að
hann afi Soffi sé ekki lengur á með-
al okkar, en nú hefur hann fengið
giftist Soffanías Önnu
Magnúsdóttur frá Ið-
unnarstöðum í
Lundarreykjadal. Þau
eignuðust eina dóttur,
Sigurlaugu, f. 1928.
Hún er gift Sverri
Sigurjónssyni og
eiga þau þijú börn,
Önnu, gifta Valgeir
Einarssyni og eiga
þau fímm börn;
Rafn, kvæntur Heið-
rúnu Bjömsdóttur
og eiga þau fjögur
börn; og Áslaugu,
gifta Sigurði Krist-
jánssyni og eiga þau
þijú börn. Soffanías starfaði
lengst af lijá Haraldi Böðvars-
syni & Co. á Akranesi, en lét af
störfum árið 1989. Síðustu fjögur
árin dvaldi hann á deild aldraðra
á Sjúkrahúsi Akraness. Útför
hans fer fram frá Akraneskirkju
í dag.
hvíldina og er kominn til hennar
ömmu.
Hann afi var sérstakur maður,
MINNINGAR
að langömmu: „Langamma, trúir þú
á Jesúm?" „Ha, já það geri ég,“
svaraði hún hálfliissa á óvæntri
spurningunni. „Ég líka,“ sagði litli
drengurinn og andlitið ljómaði. Hann
hélt áfram að borða ísinn sinn, en
aftur lá honum eitthvað á hjarta og
hljóp til langömmu sinnar og lagði
litlu höndina á stólarminn: „Heyrðu
langamma, þú veist að Jesús er up-
prisinn!“ Þetta hrærði langömmu að
innstu hjartarótum og oft minntist
hún á.þetta atvik. Börnin segja oft
hlutina betur en við fullorðna fólkið
og þau tala vafningalaust.
Tengdaforeldrar mínir vildu börn-
um sínum það besta og reistu sér
sumarbústað í Lækjarbotnum meðan
elstu dæturnar voru á barnsaldri,
svo þær fengju að njóta sveitasælu
í guðsgrænni náttúrunni. Þær minn-
ast þess er fjölskyldufaðirinn kom
eftir vinnu á kvöldin og um helgar
með áætlunarbíl að Lögbergi. Ganga
þurfti þaðan langan spöl að bústaðn-
um, því engan áttu þau bíllinn á
þeim árum. Þá stóðu dæturnar uppi
á hólnum fyrir ofan „Litla Dal“ og
biðu þess að sjá pabba koma. Þegar
hann var í sjónmáli hlupu þær á
móti honum til að létta oft þungar
kliíjar. Um minningarnar frá þessum
árum leikur sólskin og gleði í hugum
systranna, Jennýjar og Systu. Þegar
þær voru á fermingaraldri stækkaði
fjölskyldan á ný, er Hildur Björg og
Pétur komu í heiminn, stórum og
smáum mikið fagnaðarefni. Um það
leyti hóf Guðlaugur fórnfúst sjálf-
boðastarf fyrir sumarstarf KFUK í
Vindáshlíð, sem leiddi til kaupa á
landi undir sumarbústað fyrir flöl-
skylduna í nágrenninu. „Þetta var
eini möguleikinn til að sjá eitthvað
af Guðlaugi á sumrin,“ sagði Cam-
illa við mig eitt sinn.
Þau hjónin voru samhent í öllu
og þó Camilla bærist lítt á studdi
hún eiginmann sinn ótrauð og fjöl-
skyldan átti hug hennar og krafta.
Skömmu eftir lát eiginmannsins
fluttist Camilla á Hjarðarhaga 50,
þar sem hún naut hlýhugs góðra
nágranna um langan tíma. Hún var
heilsuhraust fram eftir öllum aldri,
rösk og dugleg, en í desember 1981
fékk hún alvarlega heilablæðingu.
Hún náði sér þó smám saman, en
fáeinum árum síðar kvöddu veikindi
dyra á ný og áföllin urðu fleiri og
þéttari. Síðustu árin naut hún tíma-
bundinnar heimahjálpar uns hún
vorið 1992 fluttist í Seljahlíð. Þar
bjó hún í fallegu umhverfi og naut
frábærrar umhyggju og kærleika.
Fyrir það vilja börnin hennar þakka
af heilum hug.
Camilla var glæsileg kona og það
leyndi sér ekki, að hún hafði hlotið
glaðværð og ljúflyndi í vöggugjöf.
Hress og kát létti hún lund margra
sem umgengust hana, þakklát fyrir
minnsta viðvik og jákvæðari en flest-
ir. Þessum persónueinkennum hélt
léttur í lund og léttur á fæti. Hann
vann þar til hann var 90 ára og hljóp
í rútuna á morgnana og í hádeginu.
Hann var hagmæltur og gerði marg-
ar sniðugar vísur.
Árið 1976 flutti ég í húsið til
hans á Vesturgötu 83 á Akranesi,
með eiginmann og eitt barn, en börn-
in urðu fimm og alltaf gladdist hann
afi jafn mikið yfír hveiju barni.
Hann kenndi þeim stafína og söng
fyrir þau, og ekkert fannst þeim
betra en hræringurinn og hafra-
grauturinn hans afa.
Árið 1989 hrakaði honum mikið
og fór hann þá á Sjúkrahús Akra-
ness, en 1990 flutti ég til Svíþjóðar
með fjölskylduna, en afa hefur verið
sárt sakhað af langafabömum hans
sem munu alltaf minnast hans og
senda þau honum sínar bestu kveðjur.
Anna.
Mig langar í örfáum orðum að
kveðja afa minn og þakka honum
stundirnar okkar saman.
Þegar ég var lítil stelpa varst þú
fastur punktur í tilverunni og bestu
minningar bernskuáranna eru frá
heimsóknum á Skagann til ykkar
ömmu.
Ég var ekki nema þriggja ára
þegar ég flutti úr húsinu ykkar á
Vesturgötunni þar sem ég kom í
þennan heim, en margar voru heim-
sóknirnar eftir það og gott var að
hún til hinstu stundar og hugurinn
geymir dýrmætar minningar um
kæra tengdamóður.
Réttri viku fyrir andlátið átti
Camilla 85 ára afmæli. Þá var mjög
tekið að halla undan fæti, en þó
vottaði fyrir brosi og smáviðbrögð-
um er við töluðum við haná. „Til
himinsala mín liggur leið, þar gott
er heima að búa,“ var sungið þegar
Guðlaugur var kvaddur fyrir 20
árum. Nú er. Camilla líka komin
heim. Hún kvaddi 21. október. Þann
dag árið 1923 fermdist hún í Dóm-
kirkjunni og sr. Bjarni gaf henni
Nýja testamentið. Inn í það skrifaði
hann fermingarversið hennar: „Sjáið
hvílíkan kærleika faðirinn hefur auð-
sýnt oss, að vér skuium kallast Guðs
börn og það erum vér.“ Þetta Nýja
testamenti var ávallt á náttborðinu
við rúmið hennar og í það var sóttur
styrkur og hugarró. Bænavers úr
bernsku voru henni líka töm á tungu.
Við leiðarlok þökkum við Guði fyr-
ir Camillu, ailt sem hún var okkur
og fyrir okkur gerði. Blessuð sé minn-
ing ástkærra tengdaforeldra minna.
Gísli Arnkelsson.
Okkur systurnar langar til að
minnast ömmu með nokkrum orðum.
Fyrstu minningar okkar um Camillu
ömmu eru frá árinu 1972, þegar við
fjölskyldan fluttum heim eftir
margra ára dvöl í Eþíópíu, þar sem
foreldrar okkar störfuðu sem kristni-
boðar. Loksins fengum við systurnar
að sjá ömmu og afa á Víðimel, sem
við höfðum heyrt svo mikið talað
um og fengið bæði jóla- og afmælis-
gjafir frá. Sterkustu minningarnar
af Víðimelnum eru tengdar aðfanga-
dags- og gamlárskvöldum, þegar öll
fjölskyldan kom 'saman. Auk þess
að borða góðan mat og opna jóla-
pakka voru sungnir jólasálmar,
hlustað á afa lesa jólaguðspjallið og
gengið í kringum jólatré. Samveru-
stundirnar urðu hins vegar ekki
mjög margar, því Guðlaugur afí féll
frá 21. apríl 1974. Það var mikið
áfall fyrir okkur öll, ekki síst ömmu.
Amma flutti síðar á Hjarðarhaga
og þangað var alltaf gott að koma.
Samverustundirnar urðu aldrei eins
án afa, en engu að síður voru þær
yndislegar.
Amma var að eðlisfari lífsglöð
kona. Það þurfti lítið til að gleðja
hana og okkur leið alltaf vel í ná-
lægð hennar. Undanfarin ár bjó
amma í Seljahlíð. Þar fannst henni
gott að vera og hafði oft orð á því
hversu vel stúlkurnar þar hugsuðu
um hana.
Við þökkum Guði fyrir þann tíma
sem við höfum átt með ömmu. Það
verður tómlegt í fjölskylduboðunum
án hennar, en það er gott að vita
að hún átti lifandi trú á Jesúm Krist,
sem gefur eilíft líf.
Systkini okkar, sem eru við
kristniboðsstörf í Eþíópíu, sakna
ömmu sárt og öll blessum við minn-
ingu hennar.
Jesús sagði: „Ég er upprisan og
lífið. Sá sem trúir á mig mun lifa
þótt hann deyi.“ (Jóh. 11:25.)
Kristbjörg og Kamilla.
Ég hitti eiginkonu mína, Jenný,
er við vorum við nám í Ósló veturinn
1951-52. Um haustið opinberuðum
við trúlofun okkar og þá komu for-
eldrar hennar, Camilla og Guðlaugur
Þorláksson, til Noregs til að fagna
þessum viðburði með okkur. Þetta
voru mín fyrstu kynni af þeim hjón-
um, sem síðan leiddu til lífstíðar vin-
áttu. Þau notuðu tækifærið og buðu
mér til íslands til þess að halda jól
með þeim og þeirra fjölskyldu jólin
1952. Þessi jólafagnaður varð til
þess að ég ílengdist á íslandi í sjö ár.
Það eru til margar sagnir um
„tengdamæður" og ef allar slíkar
sögur væru sannar væri vissulega
áhætta að ganga í hjónaband. En
sem betur fer erum við margir sem
höfum gagnstæða reynslu. Tengda-
móðir mín var reyndar hálfnorsk.
Móðir hennar, Jenný Sandholt, flutt-
ist ung til íslands. Hugsanlega átti
þessi uppruni sinn þátt í að tengja
okkur traustum böndum. Oft rædd-
um við saman eins og mæðgin, bæði
í gamni og alvöru, og áttum margt
sameiginlegt. Það var alltaf gott að
fínna faðmlag hennar og það var
mér einstök ánægja að hitta hana,
hvort sem var á Islandi eða á heim-
ili okkar í Noregi.
Ég stend í mikilli þakkarskuld við
Camillu og Guðiaug, sem gáfu okkur
tækifæri til að búa í risinu á Víði-
mel 27, þegar ég var nemandi við
Kennaraskóla Islands skólaárið
1961-62. Þá vorum við orðin fjögur
í heimili og Camilla umvafði okkur
með kærleika sínum og umhyggju.
Tengdaforeldrar mínir komu oft
til Stavanger eftir að við fluttum
þangað 1959. Það var alltaf mikið
tilhlökkunarefni, ekki síst börnun-
um, að fá „ömmu og afa“ í heim-
sókn. Þá var hátíð á heimili okkar
og sterk tengsl mynduðust milli
barnabarnanna og ömmu og afa og
þau eiga góðar minningar frá þess-
um tíma. Camilla lifði það líka að
eignast langömmubörn og tala þau
um langömmu á íslandi.
Eftir að Guðlaugur lést árið 1974
kom hún oft og var hjá okkur yfir
lengri tíma. Eitt sumar var hún með
okkur á ferðalagi um Noreg og Sví-
þjóð. Hafði hún af því mikla gleði
og þakklæti hennar hrærði okkur,
þó það væri frekar okkar að þakka
henni.
Eftir lát móður minnar fyrir 30
árum síðan varð tengdamóðir mín
mér kærari en nokkru sinni.
Guð blessi minningu hennar.
Nils-Johan Gröttem.
sofna í holunni þinni á kvöldin eftir
kvöldkaffið þar sem barnið ég fékk
að dýfa kringlu í svart kaffið þitt.
Búkollu-sagan var ómissandi fyrir
svefninn og aldrei komst þú upp
með það að reyna að skipta eða
breyta þeirri sögu. Eins skyldi hún
sögð kvöld eftir kvöld. Síðan raulaði
þú fyrir mig og fórst með bænirnar
með mér.
Eftir að ég óx úr grasi og stofn-
aði fjölskyldu urðu heimsóknir stop-
ulli og hefðu þurft að vera miklu
fleiri, en kapphlaupið og hraðinn í
dag er mikill og alltaf er tímaskort-
ur afsökun fyrir öllu en er í raun
engin afsökun.
Alltaf var umhyggja þín sú sama
og alltaf hafðir þú tíma fyrir okkur öll.
Siggi og börnin okkar þijú kveðj-
um þig í dag með þakklæti í huga
fyrir að hafa fengið að njóta stunda
með þér, stunda sem gleymast ekki.
Ég enda þessa kveðju með fyrstu
bæninni sem þú kenndir „Stifrinu“
þínu eins og þú kallaðir mig alltaf.
Láttu nú ljósið þitt
loga við rúmið mitt.
Hafðu þar sess og sæti,
signaði Jesús mæti.
(Höf.ók.)
Áslaug.
1 dag verður borinn til hinstu
hvílu afí minn Soffanías Guðmunds-
son. Mig langar að minnast afa með
nokkrum línum. Við bjuggum á neðri
hæðrnni hjá afa og ömmu fyrstu
átta ár ævi minnar, og á ég margar
ljúfar minningar frá þeim árum.
Afi var mikill spilamaður og snjall
og vorum við systkinin ekki gömul
þegar hann kenndi okkur að spila á
spil, og margar voru spilastundirnar
á Vesturgötunni. Afi var handlaginn
maður og það var fátt sem hann
ekki gat gert við eða smíðað, enda
féll honum sjaldan verk úr hendi.
Afi starfaði hjá H.B. & Co. og
man ég sérstaklega eftir Haraldar-
búð þar sem hann starfaði lengi.
Tryggð hans við H.B. og Co. var
alveg einstök enda góðir húsbændur
að starfa fyrir.
Eftir að ég eignaðist konu og
börn komum við oft við á Vestur-
götu á ferðum okkar og var þá gjarn-
an tekið í spil. Mikill kærleikur
myndaðist milli afa og konu minna
Heiðrúnar Björnsdóttur, enda kallaði
hún hann afá frá fyrstu kynnum
þeirra.
Afi minn og okkar allra, við fjöl-
skyldan þökkum Jiér samfylgdina í
gegnum tíðina. Eg veit að þú ert
hvíldinni feginn eftir langa ævi og
að nú verðið þið amma aftur saman
eftir langan aðskilnað. Elsku
mamma, við kveðjum nú mætan
mann, en minningin um hann mun
lifa um ókomna framtíð.
Rafn Sverrisson.