Morgunblaðið - 28.10.1994, Blaðsíða 18

18 FÖSTUDAGUR 28. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Litríkur og lifandi
ævintýraheimur
Morgunblaðið/Þorkell
GERÐA, Kári og vinir þeirra fagna sigri með sigri með Sögumanninum
og Ommu viðrósirnar, sem öll átökin spruttu af.
LEIKUST
Þjóðleikhúsið
SNÆDROTTNINGIN
Höfundur: Evgení Schwartz. Þýðing:
Ami Bergmann og Bjami Guð-
mundsson. Leikgerð: Andrés Sigur-
vinsson og Elísabet Snorradóttir.
Söngtextar: Flosi Olafsson. Tónlist:
Ami Harðarson. Hljóðstjóm: Sveinn
Kjartansson. Dansstjóm: Sylvía von
Kospoth. Dýragervi: Katrín Þor-
valdsdóttir. Lýsing: Páll Ragnarsson.
Búningar: Þórunn Elísabet Sveins-
dóttir.Leikmynd: Guðný B. Richards.
Leikstjóri: Andrés Sigurvinsson.
STUNDUM er það svo að sögu-
menn verða leiðir á að segja sögur
og langar til að fá tilbreytingu.
Þannig er það með Sögumanninn
í Snædrottningunni. Hann langar
að gera eitthvað verulega skemmti-
legt þann daginn og ákveður að
búa til leiksýningu í stað þess að
segja sögu. En til að ekki fari allt
úr böndunum og persónurnar æði
ekki út og suður í eitthvert bull,
ákveður hann að taka þátt í leikn-
um. Það þarf nefnilega að stjóma
sögupersónum.
Og sagan hefst á Gerðu og Kára,
sem búa í hlýlegu húsi, þar sem
eru bróderaðir dúkar, teppi og
svuntur. Þar er hjartahlýjan svo
stór að lifandi rósir þrífast á heimil-
inu og alltaf er heitt á könnunni.
Þau bíða eftir að amma komi heim
og þegar þau heyra fótatak í stig-
anum reikna þau með að þar sé
hún komin. En, eins og segir í svo
mörgum leikritum, vei ó vei, það
er ekki hún. Heldur er fulltrúi Snæ-
drottningarinnar - mikill og ógn-
andi risi - mættur til leiks. Hann
vill kaupa allar rósimar, hvað sem
þær kosta, því Snædrottningin þol-
ir ekki lifandi rósir. Bara frostrós-
ir. Þegar svo sú gamla kemur heim,
þvemeitar hún að láta rósirnar sín-
ar af hendi. Þær eru gleði hennar
og barnanna og gleðina er ekki
hægt að selja.
Greinilega em góð ráð dýr, því
sjálf Snædrottningin mætir á svæð-
ið - aðsópsmikill kvenmaður og
fyllir heimilisfólkið ekki bara skelf-
ingu, heldur hélar hún húsið og
tælir Kára á brott með sér.
Gerða getur ekki sætt sig við
að missa uppeldisbróður sinn og
vin og ákveður að leita hans. Til
þess þarf hún að fara yfir háifan
hnöttinn. Á ferð sinni hittir hún
fyrir prinsa og prinsessur, fugla
og dýr, ræningja og rumpulýð -
og alltaf er fulltrúi Snædrottning-
arinnar á hælum hennar. Þótt
Gerða bjargi sér oft sjálf úr krögg-
unum, kemur Sögumaðurinn henni
þó stundum til hjálpar, því hann
fylgir fast á eftir Fulltrúanum. En
Gerða kemst þó að lokum til hallar
Snædrottningarinnar - en þar situr
Kári með frosið hjarta. Fyrir utan
er hallarinnar gætt af ísbjörnum
og öðrum hættulegum dýmm.
í þessu dýrðlega ævintýri eru
það átök góðs og iils sem atburða-
rásin snýst um. Hið illa er kalt og
gróft, hið góða hlýtt og mjúkt og
línan er skýrt afmörkuð. Hún ligg-
ur í gegnum miðja kóngshöll. Gerða
fetar sig í gegnum hið ókunnuga,
þar sem óvæntir atburðir gerast
og ólíklegustu persónur verða á
vegi hennar. Hún þarf að losa sig
úr klípu og yfirstiga ýmsa erfið-
leika. Og hún þarf að yfirstíga ótta-
tilfínninguna. Óttinn er jú sú til-
finning sem helst kemur í veg fyr-
ir að við sigmmst á erfíðleikum í
lífinu.
Hilmir Snær Guðnason debúter-
ar í Þjóðleikhúsinu í hlutverki
Sögumannsins. Það er alltaf til-
hlökkunar- og kvíðaefni að sjá nýja
leikara takast á við Stóra sviðið,
því leikari sem er góður á litlu sviði
í miklu návígi við áhorfendur, hefur
ekki endilega styrk á Stóra sviðið.
Og þótt Hilmir hafi verið einn af
þeim mögnuðu, ungu leikurum sem
vom í Nemendaleikhúsinu i fyrra,
og slegið í gegn í Hárinu, var hann
samt óþekkt stærð þegar að þol-
raun Stóra sviðsins kom. En hann
stóðst prófíð og átti glæsilegt deb-
út. Hann hefur sérlega mikla út-
geislun, mikla rödd og alveg ein-
staka raddbeitingu, náði mjög góðri
athygli barnanna í salnum. Það var
ekki hægt að merkja öryggisleysi
hjá Hilmi og það er ljóst að hann
stendur undir burðarrullum á Stóra
sviðinu.
Álfrún Helga Örnólfsdóttir leik-
ur Gerðu - og það er óhætt að
segja að þetta sé stærsta hlutverk-
ið í sýningunni. Gerða knýr at-
burðarásina áfram og er á sviðinu
allan tímann. Álfrún er hreint ótrú-
legt leikaraefni. Textameðferð
hennar er óaðfinnanleg, leikræn
tjáning eins og hjá atvinnumanni
og hún er heillandi í hlutverki
Gerðu, svo sterk á sviði að litlir
áhorfendur í salnum fylgja henni
gegnum þykkt og þunnt - og anda
bara einhvern tímann seinna.
Gunnlaugur Helgason leikur
Kára. Þetta er mun minna hlutverk
en hlutverk Gerðu. Það er jú Kári
sem verið er að leita að allan tím-
ann. En Gunnlaugur vinnur það
mjög vel. Hann hefur fallegar
hreyfingar og þótt röddin sé að
byrja að breytast, kemur það ekki
að sök, því hann beitir henni vel
og hefur skýra framsögn.
Hið ógnandi hlutverk Fulltrúans
er leikið af Jóhanni Sigurðarsyni,
sem skapar virkilega ógnandi kar-
akter sem andar svo köldu að það
er sýnilegt. Vinna hans við þetta
hlutverk er virkilega vönduð.
Hina pikkfreðnu Snædrottningu
leikur Edda Arnljótsdóttir. Hún
leikur þessa íðilfögru konu, sem
er heillandi og fráhrindandi í senn,
geysilega vel, skilar óaðfinnanlega
nístingskulda hennar og valdi.
Hjálmar Hjálmarsson og Hall-
dóra Björnsdóttir eru þrælsniðug
sem hin skrollandi og hégómlegu
Krákur og Kráka. Elva Ósk Ólafs-
dóttir og Hilmar Jónsson eru dá-
samleg í hlutverkum hjónanna sem
eru prins og prinsessa í höllu kon-
ungs. Þau eru börn og taka á mál-
unum af barnslegri einlægni og eru
skrautlegir og skemmtilegir kar-
akterar.
Eftir að Gerða hefur verið í höll-
inni og fengið þar þá aðstoð sem
til þarf, lendir hún í ræningjahönd-
um, þar sem Ræningjaforinginn er
kona. Anna Kristín Arngrímsdóttir
leikur foringjann af mikilli rögg-
semi og stjórnar ræningjunum sín-
um, sem leiknir eru af Magnúsi
Ragnarssyni, Randveri Þorlákssyni
og Flosa Ólafssyni með viðeigandi
stórkarlalegum tilburðum. Þetta'*'
var skemmtilega útfærður og leik-
inn hópur.
Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir
leikur Ræningjastelpuna, dóttur
Ræningjaforingjans, og fer á kost-
um, skapar óborganlegan karakter,
illa uppalda frekjudós - sem hefur
þó einn veikleika. Hún er ægilega
góðhjörtuð. Og þegar Hreinninn,
sem hún hafði haft með sér af
Norðurheimskautinu, og Gerða
biðja um að fá að fara, meyrnar
hún, þvert gegn vilja sínum.
Leikmynd og búningar sýningar-
innar eru algert konfekt fyrir aug-
að. í hvoru tveggja ræður fjöl-
breytni og litadýrð ríkjum. Heimili
ömmunnar í hlýjum litum, þar sem
persónuleiki hennar kemur fram í
öllu því bróderíi og handavinnu sem
þar fyrirfinnst. Allt er gull og
glansandi í höllu konungs og bún-
ingar konungborinna og þeirra
hirðfólks í skærum, glaðværum lit-
um. Hjá ræningjunum eru það jarð-
arlitirnir sem ráða ríkjum og í höllu
Snædrottningar eru það kaldir blá-
ir litir á móti ísköldu, ólituðu gagn-
sæi. Inn.á milli eru senur, sem eiga
sér stað úti í náttúrunni og þar
voru trén alveg sérlega skemmti-
leg. Þrátt fyrir þetta, myndu áhrif-
in varla skila sér ef ekki væri góð
lýsing. í þessari sýningu er hún
með því besta sem ég hef séð í
íslensku leikhúsi.
Tónlistin er grípandi og mjög
skemmtileg. Hún fellur vel að sýn-
ingunni og er mjög vel leikin af
þeim Martial Nardeau, Auði Haf-
steinsdóttur, Bryndísi Höllu Gylfa-
dóttur, Richard Korn, Pétri Grét-
arssyni og Árna Harðarsyni.
Leikstjórnin er feykivel af hendi
leyst. Það er mikil spenna í sýning-
unni, átökin lífleg, hröð framvinda,
mjög góð textameðferð, skýr per-
sónusköpun og heildarmyndin ber
vott um frjótt og fjörugt ímyndun-
arafl. Þau Andrés, leikstjóri,
Guðný, leikmyndahönnuður, Þór-
unn, búningahönnuður, og Páll,
ljósahönnuður, hafa skapað stór-
brotna sýningu þar sem heimur
ævintýrsins nýtur sín að fullu.
Súsanna Svavarsdóttir
Kosningaskrifstofa Láru Margrétar er opin
á Lækjartorgi, Hafnarstræti 20, 2. hæð,
alla virka daga kl. 16-22, laugardaga og sunnudaga kl
Símar: 2 49 08, 2 49 12 og 2 49 14.
Stuðningsmenn.