Morgunblaðið - 28.10.1994, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 28. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Áburðarverksmiðjan er í viðræðum við Norsk Hydro
Rætt um að hætta
áburðarframleiðslu
ÁBURÐARVERKSMIÐJAN hf. hefur staðið í
viðræðum við Norsk Hydro um samstarf. Sá
möguleiki hefur m.a. verið ræddur í viðræðunum
að Áburðarverksmiðjan hætti framleiðslu á
áburði. Halldór Blöndal, landbúnaðarráðherra,
sagði að viðræðumar væru enn á kynningar-
stigi, en þeim yrði haldið áfram. Hann sagði að
ef sala á áburði minnkaði umtalsvert frá verk-
smiðjunni brysti grundvöllur undir framleiðslunni.
Framleiðsla og sala á áburði hér á landi verð-
ur gefin fijáls um næstu áramót í samræmi við
ákvæði EES-samningsins.
„Áburðarverð erlendis hefur oft á tíðum verið
mun lægra en hér á landi. Það er alveg ljóst
að bændur hljóta að leita eftir því að fá ódýrar
rekstrarvörur eins og aðrir. Ef sala á áburði
heldur áfram að dragast saman þá eru ekki leng-
ur forsendur fyrir framleiðslunni vegna þess að
áburðurinn verður of dýr. Af þeim sökum hef
ég talið koma til greina að gera einhverja samn-
inga við erlenda aðila um samstarf um rekstur
verksmiðjunnar, um áburðarviðskipti og fleiri
hluti. Fulltrúar Áburðarverksmiðjunnar hittu í
sumar fulltrúa frá Norsk Hydro. Þetta voru
kynningarviðræður og það liggja engin drög að
samningum fyrir,“ sagði Halldór.
Rætt um árslok 1996
í viðræðum stjómenda Áburðarverksmiðjunn-
ar við Norsk Hydro var m.a. kannaður áhugi
þeirra á að kaupa verksmiðjuna. Ekki reyndist
áhugi á því. í viðræðunum hefur hins vegar
verið rætt um samstarf og einnig er sá mögu-
leiki inni í myndinni að Áburðarverksmiðjan
hætti starfsemi. Rætt er um árslok 1996 í því
sambandi.
Sölu- og markaðsstjóra Áburðarverksmiðj-
unnar hefur verið sagt upp störfum. í yfirlýs-
ingu frá stjórn fyrirtækisins segir að hann hafí
brotið trúnað við fyrirtækið m.a. með því að
veita utanaðkomandi aðilum upplýsingar sem
voru trúnaðarmál og ennfremur að hann hafí
boðið erlendum og væntanlegum samkeppnisað-
ilum verksmiðjunnar að hafa milligöngu um sölu
á innfluttum áburði.
Maðurinn annaðist fjárvörslu og ávöxtun Líf-
eyrissjóðs starfsmanna Áburðarverksmiðjunnar.
í yfírlýsingu stjórnar segir að í ljós hafí komið
að á tímabilinu frá júní 1993 hafí hann farið
verulega út fyrir heimildir sínar og ákvæði reglu-
gerðar um sjóðinn um vérðbréfakaup. Stjóm
verksmiðjunnar ákvað á fundi í fyrradag að óska
eftir opinberri rannókn RLR á þessum þætti í
starfí sölustjórans.
Vita- og hafna-
málastofnun
Spara 255
milljónir
í útboðum
VITA- og hafnamálastofnun
hefur á árinu boðið út 29 verk
vegna efniskaupa og fram-
kvæmda. Heildarupphæð
þessara verka var um 786
milljónir samkvæmt kostnað-
aráætlun. Verkin kostuðu
hins vegar 531 milljón eða
um 68% af kostnaðaráætlun.
Spamaður vegna útboða nem-
ur því 255 milljónum.
Síðasta útboð Vita- og
hafnamálastofnunar var
gijótgarður á Djúpavogi. Þar
var lægstbjóðandi Suðurverk
hf. á Hvolsvelli með tilboð sem
nam 71% af áætlun. Stærstu
verkin sem eftir er að bjóða
út er gijótgarður á Austur-
fjöru við Hornafjörð og fram-
kvæmdir vegna feiju í ísa-
fjarðardjúpi.
Félagsleg íbúðalán Húsnæðisstofnunar
Fjórðungur skuld-
ara í vanskilum
UM 13% þeirra sem skulda hús-
næðis- og húsbréfalán, bæði frá
eldri og nýrri tíma, eru með afborg-
amir í vanskilum. Flestir eru í van-
skilum í félagslega íbúðakerfinu,
þ.e. við Byggingasjóð verkamanna,
eða tæpur fjórðungur lántakenda,
og í húsbréfakerfinu, þar sem
fimmtungur lántakenda er með lán
sín í vanskilum. Alls eru 7.266 lán-
takendur í vanskilum með alls 1.585
milljónir kr. afborganir og vexti í
húsnæðiskerfinu öllu.
700 milljóna kr.
vanskil húsbréfa
Upplýsingar um heildarútlán og
vanskil við Húsnæðisstofnun ríkis-
ins koma fram í svari Guðmundar
Áma Stefánssonar félagsmálaráð-
herra við fyrirspum Finns Ingólfs-
sonar, sem dreift hefur verið á Al-
þingi. Þegar talað er um vanskil
er miðað við þriggja málaða van-
skil eða eldri í byijun þessa mánað-
ar.
Fram kemur að 3.416 lánatak-
endur era í vanskilum með húsbréf
og nema þau um 700 milljónir kr.
og eru dráttarvextir og kostnaður
innifaldir. Alls er 1.661 lántakandi
í vanskilum við Húsnæðisstofnun
vegna almenna húsnæðiskerfísins
sem tók gildi 1. september 1986
og nema vanskilin 337 milljónum.
Þá eru 1.727 lántakendur í vanskil-
um með lán úr húsnæðiskerfínu sem
í gildi var fyrir 1. september 1986
og nema þau 175 milljónum kr.
Loks era 1.299 lánatakendur í van-
skilum við Byggingarsjóð verka-
manna, þ.e. í félagslega húsnæði-
skerfinu, alls með 371 milljón kr.
að inniföldum dráttarvöxtum og
kostnaði. Fram kemur að vanskil
hjá Byggingarsjóði verkamanna
hafa lítillega aukist eftir að vextir
hans vora hækkaðir.
í svari félagsmálaráðherra kem-
ur einnig fram að afgreiðsla lána í
nýjum húsbréfaflokki er hafin en
þar bíða um 600 umsóknir. Segir
ráðherra að búast megi við að um-
sækjandi sem leggur inn umsókn
nú fái afgreitt fasteignaveðbréf að
um þremur vikum liðnum.
Morgunblaðið/Sverrir
Kópavogsbúar sóttir heim
UNGIR Kópavogsbúar tóku vel á móti Bergþóri í vikunni; Tvímenningarnir koma fram á tónleikum
Pálssyni söngvara og Önnu Guðnýju Guðmundsdótt- í safninu á laugardaginn kl. 16. Tónleikarnir markji
ur píanóleikara í listasafni Kópavogs, Gerðarsafni, upphaf reglubundins tónleikahalds í safninu.
Utanríkisráðherra gagnrýndur við umræður um utanríkismál á Alþingi fyrir ummæli um Evrópumál
Hættulegt að tönnlast
í sífellu á einangrun
JÓN Baldvin Hannibalsson utanrík-
isráðherra sagði í ræðu sinni um
utanríkismál á Alþingi í gær að
íslendingar ættu ekki að gera lítið
úr hættunni á vaxandi einangrun
sem kynni að bíða ef íslendingar
kysu að standa fyrir utan Evrópu-
sambandið. Stjórnarandstæðingar
og einnig þingmenn úr Sjálfstæðis-
flokknum gagnrýndu orð utanríkis-
ráðherra varðandi Evrópumálin við
umræðumar í gær. Bjöm Bjama-
son, formaður utanríkismálanefnd-
ar, sagði að þeir sem störfuðu að
stefnumótun í utanríkismálum
ættu að varast að nota orðið ein-
angran í þessu samhengi. „Það er
mjög hættulegt af hálfu stefnumót-
andi aðila á Islandi að tönnlast í
sífellu á því að við núverandi að-
stæður séum við í einhverri sér-
stakri einangrunarhættu," sagði
hann.
Utanríkisráðherra vitnaði í út-
tekt stofnana við Háskóla íslands
á þýðingu þess fyrir ísland að
standa utan við ESB sem iægju
nú að mestu leyti fyrir og sagði
það meginniðurstöðu þeirra að hag
Islands sé í framtíðinni betur borg-
ið með en án aðildar að ESB og
að breyttar forsendur í utanríkis-
málum kalli á endurmat á stöðu
landsins.
Verðum þiggjendur
Jón Baldvin vék einnig að fram-
tíð norrænnar samvinnu eftir aðild
annarra Norðurlanda að ESB en
þar gætu íslendingar ekki búist við
að verða annað en þiggjendur
gagnvart samvinnu hinna norrænu
ESB-ríkja. Hann sagði einnig að
framkvæmd EES-samningsins
hefði í stórum dráttum tekist vel í
framkvæmd og sannað gildi sitt.
Þjóðhagsstofnun meti það svo að
skilaverð útflutnings til ESB verði
í ár 500-1.000 millj. kr. hærra en
það hefði orðið, ef EES-samn-
ingsins hefði ekki notið við.
Bjöm Bjamason lýsti sig andvíg-
an þeirri skoðun sem fram kæmi í
skýrslu utanríkisráðherra, sem
dreift var á Alþingi, þar sem segir
að stækkun ESB í norður og aust-
ur leiði til vaxandi einangranar ís-
lands á sviði varnar- og öryggis-
mála og að aukaaðild að Vestur-
Evrópusambandinu dugi ekki til að
tryggja hagsmuni^ íslands. Björn
sagði að á meðan ísland hefði tví-
hliða varnarsamning við Bandarík-
in og væri aðili að NATO myndi
stækkun ESB ekki stuðla að ein-
angrun íslands í öryggismálum.
Stjórnarandstæðingar gagn-
rýndu utanríkisráðherra harðlega
fyrir að greina ekki á milli eigin
skoðana í Evrópumálum og stefnu
ríkisstjórnarinnar þegar hann flytti
Alþingi skýrslu sína um utanríkis-
mál. Sögðu þeir að grundvallar-
ágreiningur væri milli stjómar-
flokkanna um málið og Páll Péturs-
son Framsóknarflokki sagði að
ræða Jóns Baldvins væri „einka-
flipp“ hans sjálfs en ekki ræða um
utanríkismál fyrir hönd ríkisstjórn-
arinnar.
Ólafur Raguar segir
öryggismálin ekki í hættu
Ólafur Ragnar Grímsson, for-
maður Alþýðubandalagsins, vakti
athygli á að utanríkisráðherra fengi
engan stuðning í þingsalnum og
benti á gagnrýni þingmanna Sjálf-
stæðisflokksins á umfjöllun utan-
ríkisráðherra um ESB. Sagðist
Ólafur Ragnar vera alveg sammála
afstöðu Björns Bjarnasonar um
þann kafla í skýrslu ráðherra sem
sneri að öryggismálum og hugsan-
legri einangi’un. „Hvaða skoðun
sem menn kunna að hafa á vamar-
samningnum við Bandaríkin og á
Atlantshafsbandalaginu er ekki
hægt að halda því fram með nein-
um hætti að á meðan ísland er
aðili að Atlantshafsbandalaginu og
er með vamarsamning við Banda-
ríkin séu öryggismál Islands í ein-
hverri sérstakri hættu,“ sagði Ólaf-
ur Ragnar.
Tómas Ingi Olrich Sjálfstæðis-
flokki gagnrýndi umfjöllun um
Evrópuþróunina í ræðu utanríkis-
ráðherra og sagði að stefna ríkis-
stjórnarinnar í þeim málum stæði
óbreytt. Sagði hann að margir
þættir í ræðu utanríkisráðherra
væru settir fram með yfirborðs-
kenndum hætti, „svo yfirborðs-
kenndum að það hlýtur að veikja
tiltrú manna á þennan málflutn-
ing“, sagði hann.
I
1
í.
I
1

I
ii
I

I
l
I
c
'æ
\
c
{
\
í
(