Morgunblaðið - 04.02.1984, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 4. FEBRÚAR 1984
31
Rannsóknir Hjartaverndar
Hóprannsókn
f hóprannsókn Hjartaverndar
er nú í skoðun hópur fólks, konur
og karlar, sem fætt er á árunum
1940, 1944, 1945, 1949, 1950 og
1954. Þessir sex árgangar eru á
aldrinum 30—44 ára. Þetta er í
annað sinn sem þessi hópur er
boðaður til rannsóknar. Hann var
kvaddur til skoðunar samkvæmt
úrtaki úr þjóðskrá, eins og venja
er í hóprannsókninni, á árunum
1973 og 1974. Þá var úrtakið 2.781
manns. Tilgangurinn með endur-
skoðun þessa fólks nú er að fá
samanburð á heilsufari þess og
breytingum á ýmsum þáttum á
þessum 10 árum. Elstu árgangarn-
ir eru nú komnir á þann aldur sem
kallaður hefur verið „hættulegi
aldurinn" með tilliti til kransæða-
sjúkdóms. Hafa þegar komið fram
ákveðin einkenni hjá sumum
þátttakenda svo ástæða þótti til
að senda þá til læknismeðferðar.
Hóprannsókn á vegum Hjarta-
verndar stendur nú yfir í ólafsvík
og er hún langt komin. Á undan-
förnum hálfum öðrum áratug hafa
slíkar rannsóknir verið fram-
kvæmdar á 10 stöðum úti á lands-
byggðinni. Útlit er fyrir að
Hjartavernd hafi ekki lengur
bolmagn til slíkra rannsókna utan
höfuðborgarsvæðisins vegna fjár-
hagsörðugleika
Rannsókn á
áhættuþáttum
kransæðasjúkdóms
Alþjóðaheilbrigðisstofnunin og
íslensk heilbrigðisyfirvöld fólu
Hjartavernd á síðasta ári að
Neytendafélag
Reykjavíkur:
Hagur neytenda
verði tryggdur
Á FUNDI stjórnar Neytendafélags
Reykjavíkur og nágrennis þann 24.
janúar 1984, var samþykkt eftirfar-
andi ályktun:
„Á undanförnum mánuðum hafa
viðskipti með greiðslukortum auk-
ist verulega hér á landi. Þótt stjórn
Neytendafélags Reykjavíkur og
nágrennis fagni því hagræði, sem
getur verið fólgið í því fyrir neyt-
endur að nota slík greiðslukort,
virðist réttur neytenda ekki nægi-
lega tryggður í ýmsum atriðum.
Hér má nefna að kostnaður við
þjónustuna er greiddur í formi
þjónustugjalds verslunar til
greiðslukortafyrirtækis, þannig að
þeir viðskiptavinir, sem ekki not-
færa sér þennan greiðsluhátt eru í
raun látnir greiða hann að jöfnu við
aðra. Aukinn kostnaður verslunar
þýðir í raun hærra vöruverð. Skil-
málar, sem neytendur ganga að
með samningi við greiðslukortafyr-
irtækin, eru settir af fyrirtækjun-
um og þá gjarnan fyrst og fremst
með hagsmuni þeirra sjálfra að
leiðarljósi. Stjórn Neytendafélags
Reykjavíkur og nágrennis hefur
sent viðskiptaráðherra bréf þar
sem hún leggur áherslu á að lög séu
nú þegar sett um greiðslukort,
þannig að réttur neytenda verði
tryggður, bæði þeirra sem nota slík
kort og eins hinna sem ekki notfæra
sér þessa þjónustu."
framkvæma rannsókn á áhættu-
þáttum kransæðastíflu og skrá ný
tilfelli kransæðastíflu. Þetta er
fjölþjóðarannsókn og verður hún
gerð í um 30 löndum og mun
standa næstu 10 árin. Verður
fylgst með breytingum á heistu
áhættuþáttum sjúkdómsins.
Fyrsta áfanga í könnun áhættu-
þátta er nú lokið. Sent var bréf til
3000 manns, 1500 í Reykjavík og
1500 í Árnessýslu. Skoðun þátt-
takenda úr Reykjavík fór fram í
Rannsóknastöðinni í Lágmúla 9 en
þátttakendur úr Árnessýslu komu
í heilsugæslustöðvar á Selfossi, í
Hveragerði og Þorlákshöfn.
Nokkrir þeirra komu til Reykja-
víkur. Atriði rannsóknar voru:
kannaðar reykingavenjur, mæld
hæð og þyngd, mældur blóðþrýst-
ingur, mæld blóðfita. Einnig voru
tekin blóðsýni fyrir sérfræðinga á
Landspítala. Rannsóknastöðin
vinnur úr gögnunum en þátttak-
endur fengu að vita um niðurstöð-
ur ef ástæða þótti til. Þátttaka var
góð, um 70%. Samskonar hópur
verður boðaður til rannsóknar eft-
ir 5 ár.
Skráning krans-
æðastíflu
Inga I. Guðmundsdóttir, B.Sc.,
vinnur að skráningu á kransæða-
stíflu á öllu landinu. Skráning
hófst með árinu 1981 og gert er
ráð fyrir að skrá öll tilfelli krans-
æðastíflu meðal fólks á aldrinum
25—74 ára næstu 10 ár. Þessi
skráning er unnin í samvinnu við
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunina
og tengist framangreindri rann-
sókn á áhættuþáttum.
Rannsókn á
dánarorsökum
Dr. Guðmundur Þorgeirsson,
læknir, og fleiri vinna nú að rann-
sókn á dánarorsökum þeirra 3000
manna sem látist hafa af 30.000
þátttakendum í hóprannsókn
Hjartaverndar síðan árið 1967.
Unnið er að nákvæmri skráningu
dánarorsaka samkvæmt dánar-
vottorðum og niðurstöðum krufn-
inga. Niðurstöður þessara skrán-
inga verða síðan unnar í tölvu.
Verða fyrst og fremst kannaðar
hugsanlegar orsakir kransæða-
sjúkdóma með samanburði á
niðurstöðum í rannsóknagögnum
Hjartaverndar varðandi hina
látnu þátttakendur og dánarorsök
þeirra.
Útgáfa
Á þeim 16 árum sem Rann-
sóknastöð Hjartaverndar hefur
starfað hafa verið gefin út 20 ít-
arleg vísindarit um niðurstöður
rannsókna og mörg rit eru núna í
vinnslu. Þeim er dreift til lækna,
læknabókasafna og stofnana. Þótt
þessar bækur séu einkum og aðal-
lega ætlaðar læknum, sérfræðing-
um og heilbrigðisyfirvöldum, geta
allir áhugamenn um heilbrigðis-
mál notið þeirra. Þær eru ýmist á
ensku eða íslensku. Um 80 vísinda-
legar greinar um einstaka þætti
úr gögnum Rannsóknastöðvar
Hjartaverndar hafa birst í lækna-
ritum og erindi hafa verið flutt
um úrvinnsluþætti og niðurstöður
rannsókna bæði hérlendis og er-
lendis. Auk þess hefur birst fjöldi
fræðslugreina fyrir almenning í
blöðum og tímaritum. Samtökin
gefa út tímaritið Hjartavernd
tvisvar á ári.
Rannsókna- og
leitarstöð
Að gefnu tilefni skal það tekið
fram að Rannsóknastöð Hjarta-
verndar er ekki lækningastöð,
heldur leitar- og rannsóknastöö.
Finnist sjúkdómseinkenni hjá
þátttakanda er honum tafarlaust
vísað til frekari rannsóknar hjá
sérfræðingi og læknismeðferðar.
Heimilislæknir fær alltaf niður-
stöður rannsóknar hvers einstakl-
ings.
Hjartavernd 20 ára
Hjartavernd er 20 ára á þessu
ári, stofnuð 25. október 1964.
Framkvæmdastjórn hefur ákveðið
að minnast afmælisins með auk-
inni fræðslustarfsemi um hjarta-
og æðasjúkdóma. Fyrsta sporið í
þá átt verður fræðslufundur fyrir
almenning um kransæðasjúkdóma
í Domus Medica laugardaginn 10.
mars næstkomandi. Þar verða
flutt mörg stutt erindi um þessi
efni. Hringborðsumræður verða á
eftir.
(Frá Hjartavernd.)
______ /ltcö\u í B\ómava\\.
Blómapottar' *e'
^0.^965^.