Morgunblaðið - 19.07.1983, Page 29
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. JÚLÍ 1983
37
um, að vinnusemin og dugnaður-
inn væru eyfirsk — enda gefur nú
vart að líta myndarlegri bóndabæi
en í Eyjafirði. Glaðværðin og lífs-
þorstinn úr Skagafirði, honum
tókst jafnan að kveikja í umhverfi
sínu með meðfæddri gleði sinni og
hressleika. Hann var alltaf til-
búinn að henda frá sér penna og
málsskjölum til þess að fara fyrir-
varalaust á hestbak, í veiðitúr eða
jafnvel aðeins til að heilsa upp á
Bakkus, en einmitt þetta eru ein-
kenni góðra Skagfirðinga. Hann
skorti raunar aðeins að vera
söngvinn til þess að geta algjör-
lega talist slíkur.
Hið húnvetnska umhverfi, sem
hann fæddist og ólst upp í, efldi
með honum þá ríku eðliskennd
Húnvetninga að skopast að
náunganum, bregða sér í gervi
hans, því Páll S. lék sér að því að
herma eftir fólki, þannig að sumir
gátu velst um af hlátri af tilburð-
um hans og talsmáta, en öðrum
gat fallið það miður í geð. Þá gat
hann ort tækifærisvísur því hann
var góður hagyrðingur og gat ver-
ið níðskældin. Hann unni ljóðlist
og þeir Einar Ben. og þó sérstak-
lega Grímur Thomsen voru hans
menn. Menntaþrá hans mun vafa-
laust líka húnvetnsk.
Við vissum ekki fyllilega, hvað-
an við ættum að telja þá ríku
áráttu hans koma að vilja ofbjóða
sjálfum sér og ætla sér ekki af,
hvort heldur var til gleði, vinnu,
drykkju eða ferðalaga, sem minnt
gat á ofurkapp fornkappanna i
Heimskringlu.
Páll S. var mikill kavaler á
dansgólfi. Einhvern tíma hafði ég
orð á því við Pál hve gaman ég
hefði af því að sjá hann þeysast
um dansgólfið eins og skoppara-
kringlu og sveifla konum í kring-
um sig eða beita gömlum töfra-
brögðum með því að lyfta öðrum
fæti aftur fyrir sig með stíl. Hann
hafði gaman af þessari samlíkingu
enda alltaf til sprell í honum.
Hann sjarmeraði konur og átti að-
dáun þeirra.
Ævi Páls og félagsstörf verða
ekki rakin hér, það gera aðrir.
Hitt má ekki gleymast, að Páll S.
var mikill gæfumaður og átti af-
bragðs lífsförunaut, Guðrúnu
Stephensen, sem lét sér annt um
hann til hinstu stundar, en hún
var samt algjör andstæða hans og
fyllti í eyður persónuleika hans
með stillingu, hógværð og hyggju-
viti.
Þau eiga átta börn og er mikill
ættbogi af þeim kominn og hafa
þau látið að sér kveða á ýmsum
sviðum, sem ekki verður rakið hér.
Tveir elstu synirnir feta í fótspor
hans sem lögmenn og leiklist hef-
ur fengið útrás í tveimur dætra
hans. Þá átti Páll fyrir hjúskap
son með Kristínu Gísladóttur, sem
búsettur er í Bandaríkjunum og
fæst við vísindastörf vestra.
Páll S. var og gæfumaður að því
leyti, að hann elskaði starf sitt og
gekkst upp í því og setti sig í spor
umbjóðenda sinna og skjólstæð-
inga — stundum eins og lög-
mönnum hættir til — um of og
gekk það nærri honum, er mál fór
öðru vísi en hann taldi horfa.
Hann sagðist telja málflutninginn
sjálfan eitt það magnaðasta, sem
lífið hefði upp á að bjóða og enda
þótt hann að sjálfsögðu tapaði
stundum máli, þá væri það honum
þó alltaf huggun ef hann fyndi, að
hann hefði „náð vopnum sínum við
flutning máls“, eins og honum var
tamt að orða það. Bardaginn var
fyrir öllu. Hann gat verið harður
og óvæginn andstæðingur — jafn-
vel beggja handa járn og eirði
engu til þess að halda velli. Maður
vissi aldrei hvar maður hafði
hann.
Þegar eru til þjóðsögur um Pál
S. allt frá því að hann var í vega-
vinnu á Holtavörðuheiði með þeim
Ásbergi Sigurðssyni, Magnúsi
Kjartanssyni, Pétri Thorsteinsson
o.fl. til furðusagna af málflutningi
hans og ferðalögum. Sögur þessar
verða ekki raktar hér, en sýna
margbreytileika þeirrar heillandi
persónu, sem Páll S. hlaut að vera
hverjum manni, er skynjaði
manngerðina á réttan hátt.
Þegar svo bar við minnti Páll S.
í virðuleika sínum á rómverskan
senator á dögum Cesars og hina
stundina á hrossatemjara úr
Skagafirði.
Fátt lýsir betur persónuleika
hans en það, að honum fannst
tamning hesta vera ein mest töfr-
andi ögrun sem nokkur maður
gæti glímt við, það að beygja vilja
dýrsins að sínum.
Við Páll S. höfum hist nær dag-
lega í heitu pottunum í Laugardal
síðustu tvo áratugi og þar sem
annars staðar, er mikill söknuður
að honum. Ég veit að afgreiðslu-
fólkið þar mun sakna hins glettna
glampa í brosi hans.
Nú verður daufara við stóra
matborðið á tyllidögum hjá fjöl-
skyldu Páls, þegar ættarhöfðing-
inn, sem leysti úr öllum vandræð-
um líðandi stundar og var bak-
hjarl, mun ekki framar „dósera"
þar yfir borðum, en hann vildi, að
hlustað væri á sig og hataði orðið
„ha“. Hann vildi að menn þyrftu
ekki að spyrja tvisvar.
Páll S. lifir áfram í sögu þjóðar-
innar og í vitund ættmenna og
vina. Hann vildi lifa vandræða-
laust, eins og hann orðaði það, og
tókst honum það.
Gunnlaugur Þórðarson.
Kynni okkar Páls S. Pálssonar,
hæstaréttarlögmanns hófust vorið
1966, þegar ég sem laganemi var
svo heppinn að fá sumarstarf á
lögmannsskrifstofu hans. Leiddi
það til þess að ég réðst til hans
sem fulltrúi að loknu laganámi.
Þau sex ár sem ég síðan starfaði
undir hans leiðsögn reyndust ung-
um lögfræðingi ómetanlegt veg-
arnesti.
í lögmannsstörfum, þar sem oft
reynir á þolrifin við lausn erfið-
ustu mála fer ekki hjá því, að
menn kynnist flestum hliðum
hvers annars.
Páll S. Pálsson var sérstaður
maður og hafði sem lögmaður
mikinn persónuleika til að bera.
Hann var kvikur í hreyfingum og
rösklegur, flutti mál sitt hátt og
skýrt af miklum skörungsskap og
var gæddur þeim eiginleika að
tala af fágætum sannfæringar-
krafti. íslenskt mál lék honum á
tungu enda var honum í blóð bor-
inn áhugi á landi og sögu, sem
glöggt kom í ljós í lögmannsstörf-
um hans einkum síðustu árin við
flutning oft flókinna landa-
merkjamála.
Páll S. Pálsson var harðfylginn
lögmaður, og rak mál þau eru hon-
um voru falin af festu og einbeitni.
Við mig sem nýútskrifaðan og
óreyndan lögfræðing kom hann
þegar fram sem jafningja og tókst
með okkur traust vinátta, sem
stóð þar til yfir lauk.
Þar með er ekki sagt að starfið
hafi ævinlega verið dans á rósum.
Þurftu starfsmenn oft að ráða
fram úr málum á eigin spýtur,
enda taldi lögmaðurinn tímasóun
að segja hlutina oftar en einu
sinni.
Gagnvart okkur hjónunum var
Páll ávallt traustur vinur, sem
studdi við bak okkar i lögmanns-
störfum og áttum við margar góð-
ar stundir saman.
Páll var mikill hestamaður og
var ekki litil ánægja þegar það
kom fyrir að hann leit inn hjá
okkur í Fossvogsdalnum um helg-
ar og tjóðraði hross sín við bíl-
skúrsdyrnar.
Það er mikill sjónvarsviptir að
Páli S. Pálssyni og verður íslensk
lögmannsstétt stórum litminni við
fráfall hans.
Konu hans, Guðrúnu Stephens-
en, og fjölskyldu, sendi ég innileg-
ar samúðarkveðjur.
Gylfi Thorlacius.
Páll S. Pálsson var bæði afburða
skarpur maður og skemmtilegur,
enda bæði fróður og hafði ríka
frásagnargáfu, og þar við bættist
að hann var líka maður iðnaðar-
ins. Hann varð skrifstofustjóri Fé-
lags íslenskra iðnrekenda áður en
hann varð þrítugur, síðar varð
hann framkvæmdastjóri þess og
eftir að hann hætti störfum sem
fastur starfsmaður félagsins var
hann lögmaður iðnrekenda allt til
dauðadags. Eitt af þeim málum
iðnaðarins, sem hann barðist fyrir
og leiddi til lykta, var stofnun Iðn-
aðarbanka íslands hf.
Því miður eru ekki margir leng-
ur meðal okkar, sem þekkja þá
sögu sem býr að baki stofnunar
Iðnaðarbankans til hlítar, en ég
held að enginn sem ekki tók bein-
an þátt í þeirri baráttu geti gert
sér grein fyrir öllum þeim ljónum
sem sigrast þurfti á, til að leiða
mætti þetta gamla hugsjónamál
iðnaðarins farsællega í höfn.
En það var einmitt í máli sem
þessu, sem hæfileikar Páls komu
best í ljós. Elja, lipurð, vinsældir,
sjarmi, rökfesta, mælska, kænska,
útsjónarsemi, kunnátta og eld-
móður voru þau vopn sem hann
beitti í þessari snerru og sigurinn
varð okkar.
Iðnrekendur sýndu þakklæti sitt
með því að velja hann fyrstan
formann bankaráðsins og því féll
það í hans hlut að móta starfs-
hætti bankaráðs og bankastjórnar
Iðnaðarbankans fyrstu árin og
það tókst með þeim hætti sem al-
þjóð veit.
Og lengi býr að fyrstu gerð, því í
dag, 30 árum síðar, reynum við,
sem nú berum ábyrgð á bankan-
um, að reka hann með þær hug-
sjónir að leiðarljósi, sem lágu að
baki stofnunar hans.
Ég veit að ég mæli ekki aðeins
fyrir hönd bankaráðs og alls
starfsfólks Iðnaðarbankans, held-
ur og iðnaðarins alls, þegar ég
votta Guðrúnu og börnunum sam-
úð og ítreka enn þakklæti okkar
fyrir frábært ævistarf Páls S.
Pálssonar í þágu iðnaðarins og þar
með þjóðarinnar allrar.
Megi hugsjónir hans vísa okkur
veginn til betri lífskjara á íslandi
í framtíðinni.
Davíð Sch. Thorsteinsson
Nú þegar leiðir skilja langar
mig til þess að senda Páli, vini
mínum, nokkur kveðjuorð. Um
lögmannsstörf hans, ætt og önnur
störf munu aðrir rita. Við lukum
prófi í lögfræði um svipað leyti,
höfðum áður verið saman í há-
skóla, en ekki kynnst verulega, og
þótt við yrðum starfsbræður og
hittumst sem starfandi lögmenn i
dómsölum og á lögmannamótum,
varð ekki um neinn sérstakan
kunningsskap að ræða. I lög-
mannsstafi áttum við í deilum
eins og gengur og gerist og skild-
um oftast sáttir að kalla.
Það var ekki fyrr en á sjötta
áratugnum sem sameiginlegur
áhugi okkar á hestum og hesta-
mennsku jók kynni okkar og leiddi
til þess að við fórum að ferðast á
hestum um öræfi landsins, fyrst
með fleira fólki og síðar tveir ein-
ir. í næstum tvo áratugi ferðuð-
umst við í sumarfríum um heið-
arnar milli landsfjórðunga og nut-
um fjallakyrrðarinnar og fámenn-
isins. í þeim ferðum komst ég að
raun um hvern mann Páll hafði að
geyma. Mér var áður vel kunnugt
um að Páll var mikill afkastamað-
ur i lögmannsstarfinu. Hánn tók
daginn snemma og vann langan
dag hvíldarlaust. Það var áber-
andi eiginleiki, að hann gat ekki
verið iðjulaus. Hann var ófeiminn
við háa sem lága, átti létt með að
koma fyrir sig orði og var frjór í
hugsun og hafði ávallt umræðu-
efni á takteinum. I hestamennsk-
unni kom dugnaður hans vel í ljós.
Ferðahugurinn var mikill. Ferðin
sóttist því yfirleitt vel þegar hann
var með, en eins gott var að vera
vel ríðandi, því hann átti yfirleitt
trausta og góða hesta. í hinum
mörgu fjallaferðum okkar kynnt-
ist ég Páli náið, og varð þá var við
eiginleika sem mér fannst sýna
betur hans innri mann en ég hafði
gert mér ljóst í viðkynningu við
hann gegnum lögfræðistörfin. Eitt
var það, að hann talaði aldrei illa
um nokkrun mann. Ég hreinlega
furðaði mig á því að hann skyldi
aldrei senda manni tóninn, þótt
hann vissi að sá hinn sami hefði
ekki vandaö honum kveðjurnar,
svo sem lögmenn fá oft að reyna.
Hann var hreinskilinn og sann-
orður og reyndi aldrei að bæta
málstað sinn með því að kríta lið-
ugt. Sem sagt vandaður til orðs og
æðis.
Ég kveð hér samferðamann í
orðins fyllstu merkingu, því við
áttum samleið i starfi og leik í
þriðjung aldar og sendi nánustu
ástvinum hans samúðar- og sakn-
aðarkveðjur.
Guðmundur Pétusson.
Við fráfall Páls S. Pálssonar
leita á hugann minningar um
harðduglegan, vel gefinn mann og
tryggan vin.
Af eigin dugnaði braust hann til
mennta, gegndi ótal störfum um
dagana og var við lát sitt einn a
þekktustu málflutningsmönnum
landsins.
Páll var mikill félagshyggju-
maður. Hann gekk ungur til starfa
i Húnvetningafélaginu í Reykja-
vík, var formaður þess um skeið og
ætíð áhugasamur um framgang
þess og stefnumörkun, enda bund-
inn sterkum böndum heimabyggð
sinni. Þar reistu þau hjónin
sumarhús í landi Sauðaness og
nefndu Laxabrekku.
Páll var ákaflega ættrækinn og
vinafastur. Ótaldar eru þær ferðir
sem hann fór norður ár hvert og
alls staðar var hann auðfúsugest-
ur.
Húnvetningafélagið í Reykjavík
þakkar Páli samfylgdina og sendir
Guðrúnu og ástvinum öllum djúp-
ar samúðarkveðjur.
H.K.
Döpur í huga kveð ég Pál S.
Pálsson. Ég kynntist honum fyrst
sem kennara og vann síðan hjá
honum um nokkurra ára skeið.
Hæfileikar hans nutu sín vel hvort
sem hann kenndi eða stjórnaði.
Hann var ákveðinn og ósérhlífinn,
gat verið hrjúfur, en mildur og
gott til hans að leita þegar á þurfti
að halda. Hann kunni manna best
að hlusta og gefa góð ráð.
Mörg sumur átti ég og fjöl-
skylda mín því láni að fagna að
dvelja á æskustöðvum hans, en
hann og maðurinn minn voru góð-
ir veiðifélagar og erum við þakklát
fyrir þær ánægjustundir og gest-
risni sem þar ríkti.
Eiginkonu hans, börnum,
tengdabörnum og barnabörnum
sendi ég og fjölskylda mín innileg-
ar samúðarkveðjur.
Ingibjörg Elíasdóttir.
Nokkur kveðjuorð.
Röddin hans er hljóðnuð. Það
skeði svo skyndilega að það er
tæpast að við sem vinnum fyrir
hann höfum áttað okkur á þessu.
Ég réðst sem skrifstofustúlka
til Páls S. Pálssonar hrl. í nóv-
ember sl. Mér var ljóst frá fyrstu
kynnum hve sterkur persónuleiki
Páll var. Hlýleiki og ljúfmennska
voru áberandi eiginleikar í fari
hans, ég fann og fljótt hversu ríkr-
ar virðingar og trausts hann naut.
Ég þakka af heilum hug að hafa
fengið að kynnast þessum sterka
persónuleika sem ég svo margt
lærði af. Ljúfmennska hans og
góðvild og styrkleiki hans í allri
framkomu verður mér ógleyman-
leg.
Með þökk og virðingu mun ég
ávallt minnast þessa mikilhæfa
húsbónda míns.
Guð blessi hann.
Jóhanna Björnsdóttir
Þegar unnið var að stofnun
Leigjendasamtakanna fyrir rösk-
um fimm árum, kom í minn hlut
að hafa samband við formann
Húseigendafélags Reykjavíkur,
Pál S. Pálsson hrl. Allt frá þeim
tíma höfum við Páll átt nokkurt
SJÁ NÆSTU SÍÐU
t
Eiginkona mín, móöir, tengdamóöir, amma og langamma,
KLARA GfSLADÓTTIR,
frá Bfldudal,
Mávahlíð 29,
veröur Jarösungin fró Fossvogskirkju, þriöjudaginn 19. júli kl.
15.00.
Þeir sem vildu minnast hennar láti öldrunarlækningadeildina Há-
túni 10b njóta þess.
Benjamin Jónsaon,
Gísli Benjaminsson,
Sigríöur Benjaminsdóttir,
Inda Benjamínsdóttir,
Hermína Benjamínsdóttir,
Eva Benjamínsdóttir,
Kristin Samsonardóttir,
Óskar Guömundsson,
Axel Sigurösson,
Jón Baldursson,
Pátur Pétursson,
barnabörn og barnabarnabarn.
t
Útför eiginmanns míns og föður okkar,
LOFTS HELGASONAR,
Eskihliö 9,
fer fram fimmtudaginn 21. júli kl. 13.30 frá Fríkirkjunni.
Helgs Lárusdóttir,
Ólafur Loftsson,
Lárus Loftsson,
Helgi Loftsson,
Ingibjörg Loftsdóttir.
+
Maöurinn minn og faöir okkar,
HANS ÞÓR JÓHANNSSON,
Miöbraut 18, Seltjarnarnesi,
sem lést 8. þ.m., veröur jarösunginn frá Dómkikjunni á morgun,
miövikudaginn 20. júlí kl. 1.30.
Sigurrós Baldvinsdóttir,
Guörún fris Þórsdóttir,
Jóhann Þórsson,
Baldvin Þórsson.