Morgunblaðið - 08.11.1957, Blaðsíða 9

Föstudagur 8. nóv. 1957
iuoRnrrtnr 4010
»
honum streymdi
hlýja og ylur, sem náði
til hjartans"
VBÐ LÁT Jóns Sigurðssonar frá
Kaldaðarnesi, fyrrverandi skrif-
stofustjóra Alþingis, er mér, sem
þessar línur rita, horfinn af hér-
vistarsviði sá maður vandalaas,
er ég tel mig eiga mest gott upp
að unna.
Kunningsskapur og vinátta okk
ar Jóns Sigurðssonar átti sér
langa sögu eða nokkuð á fimmta
áratug.
Fyrstu kynni okkar Jóns hóf-
ust hjá Morten Hansen skóla-
stjóra. Dvöldum við saman á
heimili þessa gagnmerka skóla-
manns. Þar var gott og ánægju-
legt að eiga heima, enda var okk-
ur æ síðan ógleymanlegar endur-
minningarnar um veruna í návist
þessa veglynda og gamansama
höfðingsmanns.
Árið 1916 lágu leiðir okkar
Jóns saman inn á Alþingi. Það
ár varð Jón fulltrúi á skrifstofu
Alþingis en við skrifstofustarf-
inu tók hann 1921 og gengdi því
óslitið fram á árið 1956.
Það ljúka allir upp einum
munni um það, sem kynnzt hafa
störfum Jóns Sigurðssonar á Al-
þingi, að þeirri stofnun var það
mikið happ að fá í sína þjón-
ustu slíkan afburðamann sem Jón
Sigurðsson var og þá var það og
mikið lán löggjafarþingi voru
hversu því auðnaðist að búa
lengi að starfsorku þessa f jölhæfa
og gagnmenntaða gáfumanns.
Þegar eg nú í hinzta sinni kveð
minn góða, trygga vin, rifjast upp
í huga mínum minningarnar um
samveru okkar frá fyrstu kynn-
um og þá ekki sízt samstarfið á
Alþingi í fulla fjóra áratugi. Finn
eg þá bezt hve stóra þakkarskuld
eg á honum að gjalda fyrir alla
hans velvild og aðstoð sem hann
af ríkidæmi vitsmuna sinna var
jafnan reiðubúinn að láta mér
í té. Svo gott sem það var að
þiggja ráð hans jafn raunhæf sem
þau reyndust ævinlega, þá var
eigi minna um vert hvernig að
stoð hans og fyrirgreiðsla var í
té látin. Viðmót hans og fram
koma var í hvívetna með þeim
hætti, að frá honum streymdi
hlýja og ylur sem náði til hjart-
ans og leikandi glaðværð hans
og gamansemi hratt á brott öll
um drunga og skuggum, svo að í
návist hans rýkti jafnan birta og
heiðríkja. Og svo ríkur þáttur var
hin létta lund í eðli þessa raun-
sæja manns að er af honum bráði
milli kvalakastanna er hann háði
dauðastríð sitt, varð lífsgleðin
allt í einu öllu yfirsterkari og af
vörum hans hrutu gamanyrði
eins og hann væri í fullu fjöri.
Þannig endaði hann, sem borið
hafði gæfu til þess að strá í
svo ríkum mæli birtu og yl á lífs-
braut samferðamanna sinna, líf
sitt, umvafinn örmum ástríkrar
konu og barna.
Pétur Ottesen.
Velta Loftleiða á þessu
ári um 65 millj. kr.
Frá a&alfundi á þriójudag
AÐALFHNDUR Loftleiða var
haldinn í veitingasal félagsins á
Reykjavíknrfiugvelli sl. þriðju-
dag. f skýrslu formanns félags-
stjórnar, Kristjáns Guðlaugsson-
ar hrl., kom m.a. fram, að vænt-
anleg flugvélakanp hafa torveld-
azt nokkuð, því að yfir færsla
á dollurum upp í fyrstu greiðslu
hefur ekki fengizt.
177 starfsmenn
f skýrslu framkvæmdastjórans,
Alfreðs Elíassonar, sagði m.a., að
á árinu 1956 hefðu verið farnar
220 ferðir milli Evrópu og Ame-
ríku og 15 ferðir milli fslands
og annarra Evrópulanda. Fluttir
voru 21.773 farþegar í stað
16.815 árið áður. Flugvélar fé-
lagsins eru 2, og það hefur auk
þess 2 flugvélar á leigu. Var sú
fyrri í förum allt árið 1956, en
hin síðari frá árinu miðju.
Framkvæmdastjórinn gaf einn
ig skýrslu um rekstur Loftleiða
þetta ár. Nú i sumar voru hafnar
að nýju ferðír til LondOn. Flutn-
ingar hafa aukizt að mun frá
því á sl. ári.
Starfsmenn Loftleiða eru nú
177, — 110 í Reykjavík, 34 í
New York, 8 í Kaupmannahöfn,
1 í Glasgow, 7 í London, 12 í
Hamborg, 3 í Luxemborg, 1 í
Osló og 1 Sóla.
Velta 65 milljónir
Varaformaður félagsstjórnar-
innar, Sigurður Helgason fram-
kvæmdastjóri las upp reikninga
félagsins og skýrði þá.
Niðurstaða rekstrarreiknings
var kr. 60.606.031.08 og niður-
stöður á efnahagsreikningi kr.
23.043.160.23. Afskriftir námu kr.
4.437.941.99.
Hann gat þess að flugvélin
Hekla væri nú fullafskrifuð og
væri nú bókfærð á 2.646.675.40 kr.
Velta félagsins hefir farið sí-
vaxandi frá ári til árs. Frá árinu
1954 hefir veltan tvöfaldast.
Ennfremur var þess getið að
gera mætti ráð fyrir því að velt-
an á þessu ári yrði um 65 millj.
Sigurður gat þess að umrætt
reikningsár hefðu útgjöld fé-
lagsins hér á landi vaxið gífur-
lega vegna aukinnar dýrtíðar og
væri reksturskostnaður hlutfalls
lega meiri hér en í nokkru öðru
landi, þar sem félagið starfaði,
að Bandaríkjunum einum und-
anskildum. Á sama tíma hafa
fargjöld milli íslands og annarra
landa lækkað verulega síðan 1950.
Fótfesta á flugmarkaði
Sigurður sagði m.a. Með starf-
semi félagsins undangengin ár
hefur tekizt að komast. örugglega
inn á hina stóru markaði í far-
þegaflugi yfir-Atlantshafið, bæði
vestan hafs og austan.
Til marks um það hvað áunn-
izt hefir skal ég nefna hór nokkr-
ar tölur um farþegaflutninga yfir
Atlantshafið á árinu 1956 í svo-
kölluðum túristaklassa. Heildar-
flutningar það ár voru 500,426,
og þar af fluttu amerísku félögin
tvö 263.919, eða um 53%. Evrópu-
félögin ellefu fluttu hins vegar
236.507, eða um 47%. í saman-
burði við minni Evrópufélögin
voru flutningar okkar þessir; og
tel ég þá neðan frá, þá lægstu
fyrst: Tölurnar sýna farþega-
fjölda til og frá New York.
Spænska félagið Iberia .. 5.399
ísraelsfélagið ELAL .... 7.948
ítalska félagið LAI .... 10.264
Loftleiðir ............... 13.936
Svissneska fél. Swissair .. 17.849
Belgíska fél. Sabena .... 20.350
Af flutningum á Atlantshafi í
þessum flutningaflokki hefir fé-
lagið því innan við 3%.
Til fróðleiks má geta þess hér
að Loftleiðir er eina Evrópufé-
lagið á Atlantshafsleiðinni, sem
ríkið er ekki aðili að eða ríkis
styrks nýtur á einhvern hátt.
Öll hin Evrópufélögin eru annað
hvort ríkisfyrirtæki að meira
eða minna leyti, eða styrkt af
hinu opinbera.
Fundarmenn ræddu svo
skýrslu stjórnarinnar og starf-
semi félagsins og var m.a. bor-
in fram eftirfarandi tillaga, er
samþykkt var einróma.
„Aðalfundur Loftleiða h.f.
haldinn 5. nóv. 1957 samþykk-
ir að bcina þeim tilmælum
til hæstvirtrar ríkisstjórnar,
að hún hlutist til um að fé-
laginu verði látin í té nauð-
synlegur gjaldeyrir, sem þeg-
ar hefur verið veitt leyfí fyrir
af opinberri hálfu til flug-
vélakaupa.
Fundurinn leggur rika á-
herzbu á að ekki verði á þessu
óþarfa dráttur, með því að i
húfi eru ekki aðeins hagsmun-
Ir félagsins, heldur einnig
framtíð íslenzk miliilanda-
flugs“.
Stjórnarkjör
Stjórn félagsins var endurkjör-
in, en hana skipa Kristján Guð-
laugsson, Sigurður Helgason, A1
freð Elíasson, E. K. Olsen og Ól-
afur Bjarnason, Varastjórn var
einnig endurkjörin, en hana skipa
Sveinn Benediktsson og Einar
Árnason.
Aðsókn Tímamanna
BÆNDARÁÐSTEFNA ungra
Sjálfstæðismanna hefir farið ákaf
lega í taugarnar á Tímamönnum
og er það að vonum. Þeir hafa
síðan haft vonda drauma. Vofur
þeirra eigin verka og vanrækslu-
synda í landbúnaðarmálum sækja
að þeim öllu meira en áður.
Þeir hafa líka týnt saman heila
runu af gömlum ósannindum og
blekkingum Tímans og spyrja svo
og endurtaka: Var þetta rætt á
bændaráðstefnunni? Því er óhætt
að svara hiklaust svo: Það var
þar ekkert rætt um ósannindi og
þvaður Tímans. Heldur var það
allt annað, sem þar var rætt. Það
var rætt um það, hvaða ráð væru
til þess, að bjarga bændunum og
sveitunum, eftir þá óstjórn, sem
hjá Tímamönnum hefir gilt í
þjóðmálum yfirleitt. Landbúnað-
armálum réðu þeir meðal annars
samfleyt í 15 ár frá 1927—1942 og
voru komnir vel á veg með að
gera alla bændur gjaldþrota. Fólk
ið flúði sveitirnar í þúsundatali.
Helztu bjargráðin á þeim tíma:
karakúlféð og minkarnir höfðu
gefist heldur illa. Afurðasölulögin
voru framkvæmd þannig, að
bændur fengu oftast ekkert fyrir
sína eigin vinnu og ekki nærri
alltaf tekjur fyrir öðrum tilkostn-
aði. Fulltrúar bænda í kjötverð
BÆJARBÍÓ í Hafnarfirði sýnir
um þessar mundir mynd er nefn-
ist „Sumarævintýri", með hinni
mikilhæfu leikkonu Katharine
Hepburn i aðalhlutverkinu. Mynd
in er í litum og gerist öll í Fen-
eyjum og þar er hún tekin. —
Sér maður þarna þessa fögru
borg í allri hennar dýrð og eyk-
ur það mjög á gildi myndarinnar,
sem er afbragðsvel tekin og ágæt
lega leikin. Fjallar myndin um
unga ameríska stúlku, sem er
gestur í borginni, en þjáist þar
af einmannaleik unz hún hittir
fyrir ítala einn, miðaldi-a, er
hrifst af hinum sérstæða persónu
leik hennar. Hin unga stúlka
verður einnig ástfanginn af hon-
um, en þeir meinbaugir eru á,
að hann er kvæntur og því forð-
ar hún sér á brott frá honum að
lokum. — Leikur Katharine Hep-
burn í hlutverki ungu stúlkunn-
ar er frábær, sterkur og áhifa-
mikill. Rossani Brazzi, er fer með
annað aðalhlutverkið, leikur
einnig prýðilega. Mynd þessi er
öll heillandi og á umhverfið
vissulega mikinn þátt í því og hið
skemmtilega suðræna andrúms-
loft sem þar ríkir. Ego.
ir við að styðjast. Það sem Tima-
menn telja sönnun í því efni, að
styrkirnir og lánin voru að litlu
leyti borgað út á meðan Nýsköp-
unarstjórnin var við völd, sannar
ekki neitt og getur ekki gert það.
Styrkir og lán er ekki borgað út
nema á unnin verk. Og löggjöf
stjórnarinnar um stórkostlega
aukin framlög til ræktunar og
bygginga auk allrar þeirrar vél-
tækni sem þar með fylgdi, var
ekki svo sterk, að koma þvi til
leiðar, að verkin væru unnin taf-
arlaust. Vélarnar þurfti að út-
vega. Það tók sinn tíma. Og verk-
in voru ekki búm um leið og á
þeim var byrjað. Löggjöfin var
jafn merkileg og þýðingarmikil
fyrir því. Hún leiddi til byltingar
á þessu sviði. Og þá byltingu ber
bændum að þakka Nýsköpunar-
stjórninni. Þar með er ekki þeim
mönnum í Framsóknarflokknum,
sem við tóku til að eiga sinn þátt
í að framkvæma lögin, neitt van-
þakkað. Þar komu einkum tveir
menn til greina, mjög vinveittir
landbúnaði, enda starfsmenn
bændanna þ. e. þeir Bjarni Ás-
geirsson, formaður Búnaðarfélags
íslands og Steingrímur Steinþórs
son, búnaðarmálastjóri, sem hvor
um sig fékk yfirstjórn landbúnað-
armála á tímabili. Þeim ber ekk-
lagsnefnd, þeir Jón Árnason og el^ ^ð vanþakka. En þess vei-ður
Helgi Bergs voru haust eftir haust
beittir ofriki af meirihluta þeim,
sem neytendur og ríkisstjórnin
réðu. Þegar loks, að Sjálfstæðis-
menn fengu yfirráð þessara mála
nokkra mánuði 1942, þá var hag
bænda svo illa komið að eigi þótti
annað fært en tvöfalda kjötverð-
ið, þ. e. hækka það um 100%.
Varð það til verulegs bjargræðis
í bili. Árið eftir voru 6 manna
nefndar lögin sett fyrir tilhlutun
fjárhagsnefndar Neðri deildar
Alþingis. Lá við borð, að þau lög
kostuðU stjórnarslit og uppreisn
þeirra er bændum eru andstæðir.
Þýðingarmesta ákvæði þessara
laga, að ákvörðun nefndarinnar
væri bindandi ef nefndin yrði
sammála var tillagan frá Jóni.
Pálmasyni þm. Austur Húnvetn-
inga. En það kostaði mikið þras
og langar vökur að fá fulltrúa
Framsóknarflokksins í fjárhags-
nefnd-til að fallast á lögin.
SíðUstu 30 ár hafa Tímamenn
stjórnað landbúnaðarmálum sam-
tals í 27 ár, en Sjálfstæðismenn
í alls 3 ár. Af fólki á vinnufærum
aldri er nú eftir í sveitunum að-
eins 13% af þjóðinni. Og það mun
eigi ofmælt, sem einn bóndi sagðí
nýlega í blaðagrein, „að ef alltaf
hefði verið „vinstri stjórn" frá
1939 og fram á þennan dag, þá
mundi allur einkarekstur í land-
búnaði vera úr sögunni. Þá væri
allur landbúnaður á landi voru
rekinn af einhverjum opinberum
aðilum. Sagan er sú, og það verða
sveitamennirnir að gera sér ljóst,
að 3ja ára stjórn Sjálfstæðis-
manna á landbúnaðarmálum og
hluttaka þeirra í ríkistjórn með
öðium, hefur bjargað sveitunum,
að svo miklu leyti, sem þeim
hefir verið bjargað. Þær stórstígu
framkvæmdir í ræktun og húsa-
byggingum, sem orðíð hafa síð-
ustu 10 árin eru allar byggðar á
löggjöf, sem sett var og undir-
búin á tímabili Nýsköpunar-
stjórnarinnar 1944—1947 eins og
formaður Sjálfstæðisflokksins
lýsti réttilega þegar bændaráð-
stefnan var sett á dögunum. Allt
tal Tímans um skrum í því sam-
bandi er þvaður, sem ekkert hef-
þá líka að minnast, að þeir voru
í ríkisstjórn í samvinnu við Sjálf-
stæðismenn og því ekkert lam-
aðir af þvílíkum „vinstri-stjórn-
ar“-villikenningum, sem um
þessar mundir ganga fjöllunum
hærra.
Ein af margendurteknum slúð-
ursögum Tímans um Sjálfstæðis-
menn er sú, að þeir hafi verið
eitíhvað óvinveittir þvi, að reist
yrði Áburðarverksmiðjan af því,
að þeir samþykktu ekki frum-
varpsómynd, sem kastað var inn
í Alþingi 1945. Frumvarp það var
vanhugsað í alla staði. Fyrir sam-
•þykkt þess var enginn grundvöll-
ur. Áburðarverksmiðja kom ekki
til greina nema í sambandi við
stóra raforkustöð. Þá fýrst er
Sogsvirkjunin síðasta kom til
nota var grundvöllur fenginn fyr-
ir Áburðarverksmiðju. Þá var
hún líka reist, að athuguðu máli
og sannarlega ekki síður fyrir
atbeina Sjálfstæðísmanna én
Framsóknar. Allur rógburður
Tímans út af Áburðarverksmiðju
málinu í garð Sjálfstæðismanna,
er því tilefnislaus og meira en
það. En það eru ær og kýr slikra
manna, sem eru stefnulausir
sjálfir og mörgum óhreinum flík-
um klæddir, að reyna til, að við-
halda trausti hjá fávísum lýð með
tilefnislausum rógburði um sér
meiri menn. Helst ættu þeir, að
hafa vit á, að haætta öllum skrif-
um um landbúnað og fjármál.
Slík er þeirra sumra saga á liðn-
um árum. Lítur þó út fyrir, að
það versta sé eftir.
Hver hefur rið á því
að auglýsa ekki?
JBorgtmbfaMfc
Simi 2-24-80
HAGNAR JÓNSSON
hæstaréttariögmaður,
Laugaveg. 8. — Sími 17752.
Lögfræðistörf. — Eignaumsýsla.
I dag er nœstsíðasti sölud agur í 11. flokki
Munið að endurnýja
*
Happdrætti Háskóla Islands