24 stundir - 02.10.2008, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 2. OKTÓBER 2008 24stundir
LÍTTU Í EIGIN BARM
Sýndu stuðning þinn í verki og settu slaufu í barminn
bleikaslaufan.is
0
8
-1
8
4
8
/
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
Ð
I
/
S
ÍA
Rannsóknarfarið Fönix, sem
rannsakað hefur plánetuna Mars
undanfarna mánuði, varð vart við
snjókomu á þriðjudag, að sögn vís-
indamanna hjá bandarísku geim-
ferðastofnuninni NASA.
Leysibúnaður sem skoðar sam-
spil lofthjúps og yfirborðs plánet-
unnar varð var við snjó sem féll úr
skýjum 4 kílómetra yfir Fönixin-
um. Snjórinn bráðnaði áður en
hann náði að falla til jarðar.
„Ekkert í líkingu við þetta hefur
áður sést á Mars,“ segir Jim Whi-
teway við York-háskólann í To-
ronto, sem stýrir hópnum sem sér
um leysibúnaðinn. „Nú munum
við leita vísbendinga um það hvort
snjórinn nær jafnvel að falla alla
leið niður.“ andresingi@24stundir.is
Nýjar uppgötvanir á nágrannahnöttum
Fönixinn sér snjó
falla á Mars
Með því að skipta nauta- og
lambakjöti út fyrir kengúrukjöt
getur ástralskur almenningur lagt
lóð sín á vogarskálarnar í barátt-
unni gegn hlýnun jarðar. Þetta seg-
ir hagfræðingurinn Ross Garnaut,
sem er helsti ráðgjafi forsætisráð-
herra Ástralíu í loftslagsmálum.
Garnaut kynnti ríkisstjórninni
nýverið ítarlega skýrslu þar sem
hann bendir á leiðir til að draga úr
losun gróðurhúsalofttegunda.
Meðal þess sem hann mælir með er
að fækka nautgripum og sauðfé, en
báðar tegundir losa talsvert met-
angas. Segir hann kengúruna vera
góðan kost í stöðunni, þar sem hún
losi nánast ekkert metangas.
„Í mestallri sögu byggðar í Ástr-
alíu – um 60.000 ár – hefur keng-
úran verið meginuppspretta kjöts.
Hún getur aftur skipað mikilvægan
sess,“ segir Garnaut. Leggur hann
til að á næstu tólf árum verði keng-
úrum fjölgað úr þeim 34 milljón-
um sem þær eru í dag í 240 millj-
ónir til að mæta aukinni
eftirspurn. andresingi@24stundir.is
Ástralar hvattir til að breyta neysluvenjum
Kengúruát til varn-
ar umhverfinu
Eftir Andrés Inga Jónsson
andresingi@24stundir.is
Foreldrar sem reykja nálægt börn-
um sínum hætta á að gera þau háð
nikótíni. Þetta kemur fram í rann-
sókn kanadískra vísindamanna,
sem birtist í vísindaritinu Addictive
Behaviors. Rannsóknin fól í sér að
spurningalistar voru lagðir fyrir
1.800 börn á aldrinum 10 til 12 ára
í 29 skólum í Quebec.
„Þar sem börn urðu fyrir óbein-
um reykingum í nokkrum mæli,
hvort heldur sem er á heimilum
eða í bifreiðum, reyndust vera
auknar líkur á því að börn lýstu
einkennum þess að vera háð nikó-
tíni,“ segir Jennifer O’Loughlin,
einn rannsakendanna. „Þau sögð-
ust vilja reykinn og þurfa hann – að
þau væru líkamlega og andlega
háð.“
Eitt af hverjum tuttugu
„Athugun okkar leiddi í ljós að
5% barna sem aldrei höfðu reykt
sígarettu, en höfðu orðið fyrir
óbeinum reykingum, lýstu ein-
kennum þess að vera háð nikótíni,“
segir Matieu Bélanger, sem stýrði
rannsókninni.
O’Loughlin segir hópinn hafa
byggt á niðurstöðum fyrri rann-
sókna. „Óbeinar reykingar geta
valdið einkennum sem líkjast nikó-
tínfráhvarfi: depurð, svefntruflun-
um, skapstyggð, kvíða, óróa, ein-
beitingarskorti og aukinni
matarlyst.“
Aðgerðir og rannsóknir þarf
Bélanger tekur fram að ekki hafi
verið sýnt fram á orsakasamband.
„Til þess þarf frekari rannsóknir.
En þetta ætti að vera foreldrum
umhugsunarefni.“
Rannsakendurnir hvetja til þess
að gripið sé til aðgerða gegn óbein-
um reykingum barna. „Niðurstöð-
urnar sýna fram á nauðsyn þess að
hið opinbera hvetji til þess að ekki
sé reykt í návist barna, auk þess að
koma í veg fyrir að reykt sé í bif-
reiðum sem börn eru í,“ segir
O’Loughlin.
Börn smitast af
fíkn foreldra
 Hluti þeirra barna sem verða fyrir óbeinum reykingum lýsir ein-
kennum nikótínfíknar, samkvæmt kanadískri rannsókn
➤ Um 1.800 börn á aldrinum 10til 12 ára tóku þátt í rann-
sókninni.
➤ Þau voru spurð ýmissa spurn-inga um heilsu sína.
➤ Um 5% barnanna lýstu ein-kennum nikótínfíknar.
RANNSÓKNIN
Smitandi? Foreldrar geta verið
að koma nikótínfíkn yfir á börn sín
með því að reykja nálægt þeim.
Mynd/Getty Images
Rússneski auðkýfingurinn Alex-
ander Lebedev og Mikhaíl Gor-
batsjov, fyrrverandi leiðtogi Sov-
étríkjanna, hyggjast stofna nýjan
stjórnmálaflokk, eftir því sem
Lebedev segir. Hefur flokkurinn
hlotið nafnið Óháði lýðræðis-
flokkurinn til bráðabirgða.
Í yfirlýsingu segir Lebedev að
hugmyndin sé frá Gorbatsjov
komin. „Gorbatsjov átti frum-
kvæðið. Hann veitti þjóðinni
frelsi, en við höfum ekki lært að
nýta okkur það.“
Tvímenningarnir stóðu árið 2006
að kaupum á 49% hlut í dag-
blaðinu Novaya Gazeta, sem hef-
ur lengi gagnrýnt stjórnvöld í
Kreml. Segist Lebedev vonast til
þess að stjórnmálaflokkurinn geti
unnið gegn þeirri ólýðræðislegu
þróun sem hann telur hafa orðið
í stjórn landsins. aij
Gorbatsjov aftur
í stjórnmál
Vísindamenn við Háskólann í
Oxford hafa fundið vísbendingar
um að trú fólks geti deyft sárs-
aukaupplifun þess. Hópi fólks
voru sýnd tvö málverk áður en
það fékk rafstuð. Annað mál-
verkið var af Maríu mey, en hitt
var portrettmynd af hefðarmey.
Kaþólikkar í hópnum skynjuðu
12% minni sársauka en hinir trú-
lausu þegar þeir höfðu Maríu-
myndina fyrir framan sig. aij
Trú fólks deyfir
sársauka
Lögreglan á Spáni hefur hand-
tekið 121 mann í því sem sagt er
vera stærsta barnaklámsmál í
sögu landsins. Milljónir mynda
fundust í tölvum sem gerðar voru
upptækar. Hinir handteknu til-
heyra hóp á netinu sem talið er
að teygi anga sína til 75 ríkja. aij
121 tekinn með
barnaklám