Lesbók Morgunblaðsins - 24.04.1982, Blaðsíða 15

einn gagnrýnandinn, „var að birtast með
hljóðfæri í fanginu og apa í bandi. Hverig
gat honum sézt yfir það?"
Hin opinbera mynd af sjálfum sér, sem
Pavarotti sýnir sem bezt, setur í dag svip
sinn á líf hans og skýrir að hluta hinn til-
tölulega nýja áhuga hans á tómstunda-
gamni eins og listmálun, tennis og hesta-
mennsku. „Ég er aldrei kyrr,“ segir hann.
„Kannski ég hafi náð þeim aldri, þegar
menn fara að skilja, hvað lífið er. Og það sé
þess vegna, sem mig langi til að gera alla
þessa margvíslegu hluti." Þetta er líka að-
ferð til að flýja frá harðstjórn opinberra
sýninga og hinni þrautlýjandi áætlun, sem
þýðir 11 mánaða ferðalög á ári. Hann hefur
sagt: „Fram að fertugu er maður að berjast
fyrir sjálfan sig. En svo rennur upp fyrir
manni, að maður sé fangi áheyrenda. bað
er skemmtilegt fangelsi, en það eru fleiri
eftirsóknarverðir hlutir í lífinu."
En það er erfitt að ímynda sér, að neinir
aðrir hlutir geti veitt honum neina ánægju
eða nautn á borð við þá, sem hin opinbera
staða veitir honum nú. Heima er hann nær
eins mikill miðdepill athyglinnar og hvar-
vetna annars staöar. Heimilisfólkið hjá
honum er sjaldan færra en 30. Og hvert
sem hann fer, er fjöldi manns í kringum
hann, og máltíöir hans eru eins hávaða-
samar og ruglingslegar og samkomur ír-
anska þingsins.
Pavarotti er nær örugglega einn af hin-
um fáu söngvurum i heiminum, sem kynnu
að geta staðizt það, sem fyrir hann hefur
komið. Hann er hygginn og slyngur, fastur
fyrir og vel gefinn og gerir sér fyllilega Ijóst,
að framhald á frama hans er algerlega
undir því komið, að hann haldi rödd sinni í
fullkomnu lagi. „Ef ég sleppi því að æfa mig
einn dag, þá veit ég af því," segir hánn. „En
ef ég sleppi því i tvo daga, vita áheyrendur
af því.“ Til verndar rödd sinni tekur hann
töflur gegn ýmsu sem og til að tryggja sér 8
til 10 tíma svefn. Eins og flestir söngvarar
er hann logandi hræddur við kvef og ferö-
ast um meö birgðir af C-vítamíni. Annars er
farangur hans slíkur meðal annars vegna
hugsanlegra skipta á fötum og búningum,
að þegar hann fer um flugstöðvar, minnir
hann á arabíska oliufursta. Allt, sem hann
gerir, er miðað við sem mest þægindi hon-
um til handa, sem að sjálfsögðu stuðlar svo
að þvi að halda röddinni við.
Hann er mjög viðkvæmur fyrir því, hvað
hann eigi að syngja og ólíkur Domingo að
því leyti, að hann tekur enga áhættu i vali á
verkefnum. Hann þekkir sín takmörk og
forðast hlutverk, sem annað hvort gefa
honum ekki næg tækifæri til að njóta sín til
fulls eða kynnu að reyna of mikið á hann og
geta þannig stytt söngferil hans.
í sumar heldur hann til Hollywood til að
leika í skrautlegri gamanmynd, sem á að
heita „Yes, Giorgio", á vegum Metro-
Goldwyn-Mayer. i Hollywood veröur látið
mikið með hann, og ef hægt er að sþilla
honum, þá er það þar, segja kunnugir.
Menn minna á þaö, að Mario Lanza hafi
verið söngvari í alvöru, þangað til Holly-
wood hafi sannfært hann um, aö hann væri
betri en Caruso. Öruggast væri, segja sum-
ir, að öll fjölskylda Pavarottis dveldi í Los
Angeles, meðan hann léki i Hollywood.
En kannski lifir hann samt Hollywood af
og töfra hennar og freistingar. Höfuöborg
kvikmyndanna mun ekki geta séð honum
fyrir því eina fíknilyfi, sem hann þarf og
knýr hann áfram, og það er flóðbylgja
fagnaöarláta og hrifningar viöstaddra
áheyrenda í hvert skipti, sem söngvarinn
opnar munninn. Það er eina viman, sem
hann getur greinilega ekki án verið. Og það
er jafnerfitt að ímynda sór hann draga sig
út úr skarkala heimsins og lifa kyrrlátu lífi í
friösælum bæ á ítalíu. Caruso, sem hann
líkist mjög að lunderni og sem varð aðnjót-
andi sömu hetjudýrkunar í Ameríku og
hann, tryggði goðsögninni um sig langt líf
með því að deyja snemma, áður en farið
væri að halla undan fæti fyrir honum. Luci-
ano Pavarotti, sem i dag er bókaður „mesti
tenórsöngvari í heimi", er nú á hátindi
frægðar sinnar og ferils og mun verða það
um nokkurt skeiö enn, a.m.k. 5 til 6 ár,
áður en hann þarf aö fara aö hafa áhyggjur
af þverrandi kröftum.
— Svá — byggt á Observer.
15
Pavarotti lœtur aór vel líka aö vera stórstjarna á sviði söngsins — og hann kann vel að meta lífsins lystisemdir — líka dýra vindla.
miklu erfiðari viðureignar og mótsagna-
kenndari, óöruggari og eigingjarnari, miklu
athyglisverðari og samsettari manngerð.
Ekki sú, sem amerískir áheyrendur hafa
tekið svo óhemjulegu ástfóstri við, en
hvernig má svo vera? Hinn opinberi Pavar-
otti er eins og útskorin mynd, nákvæm
ímynd ítalsks óperusöngvara, eins og Am-
eríkumenn vilja, að hann sé, og Pavarotti
leikur hlutverk sitt óaöfinnanlega. Og það
hefur þegar fært honum auðæfi og vin-
sældir langt umfram það, sem hann gat
hafa dreymt um.
Fram um miðjan 8. áratuginn var Pavar-
otti bara frægur óperusöngvari, einn af hin-
um tíu fremstu eða svo í þeim heimi, en lítt
þekktur utan hans. Þá var það sem Breslin
tókst að koma skjólstæöingi sínum í sjón-
varpsþátt Johnny Carsons, „The Tonight
Show", þar sem hann ræðir á síðkvöldum
við frægt fólk, en sjálfur er Carson allra
manna frægastur og þekktari en Jimmy
Carter var í Bandaríkjunum. Amerískir
sjónvarpsáhorfendur fengu allt í einu að
kynnast feiknastórum, skeggjuðum og vel
tenntum ítala, sem svo sannarlega gat
sungið.
Og Pavarotti tókst að gera heilt ævintýri
úr þessu. Hann stillti sér upp við píanóið
með stóran, hvítan vasaklút í annarri hendi
og náði öllum háu tónunum, sem voru
greinilega mjög erfiðir. Áhorfendur vissu,
að þeir væru erfiðir, því að í nærmynd sáu
þeir áhyggjusvipinn á italanum, þegar hann
náði þeim, og svitinn rann niður andlitiö á
honum. Og þegar söngnum var lokið, Ijóm-
aði þessi stóri maður af ánægju, eins og
hann væri undrandi yfir sínum eigin afrek-
um, og kjagaði til sætis síns við hlið Car-
sons. Síðan spjölluðu þeir, ásamt fleiri
gestum, í gamansömum tón um söngferil
hans, þyngd og helztu efni, sem allir ítalir
eru taldir bera skyn á, mat, konur, vín,
veður, föt og börn.
Hann talaði á skemmtilega bjagaðri
ensku og reyndist hafa mikla kímnigáfu.
Hann ræddi mikiö um konu sína og dæt-
urnar þrjár heima á Italíu, og það var aug-
Ijóst, að hann væri mikill fjölskyldumaður
þrátt fyrir glampann í flöktandi augnaráði
hans. Það fór ekki á milli mála, að hann féll
sjónvarpsáheyrendum sérlega vel í geð.
„Þaö eina, sem hann gerði ekki," sagði
alltaf vera svo. Tæknimaöur sagöi mér síö-
ar, að hann gæti gert allt vitlaust. En hann
virti alla, sem þyröu aö standa uppi í hárinu
á honum. Hann hefur rokið burt af æfing-
um og upptökum eftir æðisleg læti, en allt-
af mætt daginn eftir, eins og ekkert hafi í
skorizt og verið alúðin sjálf.
Eftir aö hafa fylgzt með honum nokkra
daga var ég þeirrar skoðunar, að það væri
ekki umhverfið, heldur fyrst og fremst
söngvarinn sjálfur, sem heföi skapaö þenn-
an Luciano Pavarotti. Hinn frægi ítalski
leikritahöfundur, Luigi Pirandello hélt fram
þeirri kenningu, að við sköpum okkur öll
sjálf að vissu marki í því skyni aö sýna
umheiminum þá hlið á okkur sjálfum, sem
við viljum, að hann misskilji sem raunveru-
leika. Þeim mun lengur sem ég fylgdist
með Pavarotti, þeim mun sannfærðari varö
ég um það, að hann væri ágætt dæmi fyrir
kenningu Pirandellos.
Á yfirborðinu er maðurinn, eins og allir
mega sjá, glaölegur og aðlúðlegur risi meö
óseðjandi lyst á öllu, sem er gott í lífinu,
mat og drykk, og hefur yndi af vinum, fjöl-
skyldu sinni og afþreyingarefnum ýmsum,
feröalögum og nærveru fagurra kvenna, í
mesta sakleysi þó, en helgar sig list sinni af
öllu hjarta. Honum er það mest í mun aö
standast hinar ströngustu kröfur, sem
geröar veröa til mikilla söngvara, og jafn-
framt að gefa sem flestum kost á að njóta
góðrar hljómlistar. Hann tók til dæmis til-
tölulega lítið fyrir sjónvarpsþættina „Pavar-
otti at Julliard" og lét sér mjög annt um
hina ungu söngnemendur, sem komu fram
með honum. Stjórnandi þáttanna, Nathan
Kroel, sem er enginn aödáandi óperu-
söngvara („Þeir eru nær allir nautheimsk-
ir“), var ánægður með Pavarotti og eftir
honum er haft: „Luciano reyndist vera fág-
aður hljómlistarmaður, sem er óvenjulegt
um tenóra. Á háu tónunum er þeim hætt
við að hleypa lofti í heilann."
Hinn Pavarotti, sá sem áheyrendur
aldrei sjá og sem aðeins bregður stundum
fyrir í öllum látunum, sem stöðugt eru í
kringum hann á sviðinu og utan þess, er
Pavarotti i faömi fjölakyldunnar.