Lesbók Morgunblaðsins - 20.02.1982, Blaðsíða 13

Astrid Tollefsen
HIN ALGERA
ÞÖGN
Bragi Sigurjónsson þýddi
Aldrei veröur þögnin
alger í þögninni:
innan veggja hússins
telur stundakiukkan
tímann í síbyiju.
Aldrei veröur þögnin
alger í þögninni:
Hljóöleikur skógar
og haustsins kyrrð
eiga sér ómsvara.
Þögnina,
þögnina algeru
heyrir enginn í lifanda lífi.
Ingólfur Jónsson frá Prestbakka
Eintal llluga
Grettir er dauöur, hann gátuö þiö fellt
jafn geiglaus skal lllugi deyja
því lifað er nóg þó aö lifað sé stutt.
Sitt lokastríö hver skal heyja.
Þaö hlægir mig Öngull þótt höggviö þið stórt
ei höggviö þiö nóg til að vinna.
Af fjórum bræörum senn farnir þrír
sá fjóröi mun nafn sitt kynna.
Hann er Ásmundarson, þótt í útlöndum sé
og arftaki bræöra sinna.
Hvers er aö bíöa, ei hik er á mér,
eitt högg og síöan er gröfin.
i Drangey, Grettir, viö dveljum sem fyr
þar duna brimskaflatröfin
um veturna kalda. í vorfugla kliö
rís víðátta heiöskirrar nætur.
Þá hefja bárurnar blíðastan söng
viö bjargvígsins klettarætur.
Þar búum viö, Grettir, og blundum rótt,
sem bergmáliö hlær og grætur.
Rögnvaldur Óöinsson
Um öryrkja
í Sovét
/ Múrmansk átti ég fund
með æöstu mönnum
þeir tjáöu mér eftir kokkabókum
kommúnismans
aö í Sovét fyndust ekki öryrkjar
þeir voru að vísu til fyrst eftir stríð.
í íslenskri fáfræöi spuröi ég.
Hvernig útrýmið þiö þeim?
og ég fékk sérstaka fylgd
að landamærunum.
Presta
gerist
mikil magt
1952 eöa um þaö bil voru fyrst prests-
kosningar í Kópavogi. Sóttu nokkrir ungir
prestar og guöfræðingar um brauöiö,
ennfremur tveir reyndir guösmenn, séra
Gunnar Árnason frá Æsustööum í Húna-
þingi og séra Helgi Sveinsson, prestur í
Hverageröi. Þá hét prestakallið raunar
Bústaöaprestakall, því Kópavogsprestur
átti að þjóna Bústaðabyggðinni í Reykja-
vík. Kosningabaráttan var allhörð. Dag-
blöðin voru þó hlutlaus, en stuöningsmenn
frambjóöendanna fengu þar birt meö-
maelabréf og myndir. Þar voru tíunduö
andleg og veraldleg afrek guösmannanna.
Uröu þær upptalningar misjafnar aö lengd
og gæöum. Meöal trúnaöarstarfa, sem
séra Gunnar haföi innt af hendi fyrir héraö
sitt, var þaö aö hann haföi lengi verið í
stjórn Sláturfélags Húnvetninga. Þegar
séra Helgi las um þessi mannaforráð
keppinauts síns varö honum þessi vísa á
munni:
Presta gerist mikil magt,
margir ríóa nú til þinga,
hvorki er framlag slappt né slakt
Sláturfélags Húnvetninga.
Helgi haföi ort heila predikunarræöu og
flutt í útvarpiö. Lét hann prenta hana í kveri
og bera í hús í Kópavogi. Ljósiö kemur aö
ofan hét ræöan. Gunnar orti:
Áöur vissu ýmsir þaó
innst í huga sínum,
aö Ijósiö kemur ofan aó —
en ei frá Helga mínum.
Séra Gunnar var kjörinn. Meöal sókn-
arbarna, sem ekki tóku þátt í slagnum var
Jón úr Vör. Hann orti:
llla reynast okkur ráö
allra stjórna og kirkjuþinga.
Þaó er fremur nauö en náó
aö nota rétt til prestskosninga.
Séra Gunnar er ekki yfirlætismaöur.
Hann hefur eins og fleiri gaman af vísum og
yrkir stundum sjálfur, eins og fyrr segir.
Milli hans og Sveins skálds á Elivogum var
góður kunningsskapur. Sonur Sveins, Auö-
unn Bragi kennari, hefur nýlega gefið út
safn tækifærisvísna eftir ýmsa höfunda.
Þar er vísa, sem séra Gunnar orti um
Svein:
Hækka mun þinn hróöur, Sveinn,
hér í fjallasalnum.
Þú ert eins og stakur steinn,
sem stendur upp úr dalnum.
Þetta þykir mér góö mannlýsing, hlýleg
og þó karlmannleg, vel viö hæfi sveita-
skálds.
Þau eru örlög flestra dauölegra manna
aö þeirra er hvergi getið, þegar þeir geta
ekki lengur minnt á sig sjálfir. Kannski er
Jón Gunnar Jónsson
■--------------------------
nafn þeirra grafiö meöal þúsunda í gamalli
kirkjubók og fæstir vita við hvaöa Jón eða
Guðmund er átt, því þótt fööurnöfn kunni
að fylgja eru æöimargir samnefndir. En
stundum heldur vísa eöa vísupartur manni
og manni aögreindum. Hér er ein slík.
Skriðu-Fúsi hreppti hel
hálfu fyrr en varði,
úti dó, þaö ei fór vel,
á Kerlingarskarði.
En hvaöa Fúsi var þetta? Og hvert var
hans heila nafn? Þaö fylgir sögunni, aö
hann hafi veriö selsmali og þá kannski ver-
iö aö leita aö kindum, þegar hann varö úti.
Liklega hefur hann veriö kenndur við heim-
ili sitt, en aörir segja aö kenniheiti hans sé
svo til komiö, aö hann hafi eitthvað af sér
brotiö, komist undir manna hendur og ver-
iö dæmdur til þess aö mega ekki upp á
annan heiöarlegan mann líta nema skríð-
andi á fjórum fótum. Ekki veit ég um aldur
vísunnar.
En í þessum töluöum oröum fékk ég
viöbótarupplýsingar um Fúsa. Hann átti aö
hafa veriö smali á sýslumannssetri. Meö
honum í seli voru ungar stúlkur af bænum.
En nú fór svo, aö einmitt sýslumannsdóttir-
in varö ólétt og Fúsa um kennt. Var þá svo
að orði komist aö einhverntímann heföi
hann skriðið of nærri henni.
Leirulækjar-Fúsi er alkunn persóna og
verður hans nánar getiö stöar. En hann var
viö mig nefndur í sambandi viö ofanritaöa
vísu, þó aö þaö sé allt annar handleggur.
Þaö var á síðustu árum hans aö hann þótt-
ist kenna illa atlota elli kerlingar og á þá aö
hafa varpaö fram eftirfarandi visuhelmingi:
Líf er æóum flúiö frá,
farinn líkamskraftur.
Botninn er svona:
Skrokknum lifir ekkert á
utan tómur kjaftur.
En ekki kemur heimildarmönnum mínum
saman um hvort einhver annar en Fúsi
botnaði. Mig hálfminnir nú, aö einhverjum
öörum en Leirulækjar-Fúsa sé vísa þessi
kennd, læt þetta þó flakka.
Ingólfur Jónsson frá Prestbakka hefur
oft og lengi átt viö veikindi aö stríöa. Ekki
sjást þess þó merki í Ijóðum hans. Hann er
maður birtu, vonar og bjartsýni. En margt
kemur í hugann á einverustundum í sjúkra-
húsi, þegar dagarnir veröa hver öðrum líkir
og langir. Hér er vísa eftir Ingólf.
Enginn getur endalaust
ævihretum kviöiö.
Sumar, vetur, vor og haust
væri betur liöiö.
J.G.J.
13