Lesbók Morgunblaðsins - 16.01.1977, Blaðsíða 16

| ■
i
Close-Up i
Nú fást tvær tegundir af Close-
Up, Rautt Close-Up, og nýtt
Grænt Close-Up. Græna tann-
kremið Close-Up er ekki bara nýr
litur—heldur lika nýtt bragð.
Heilnæmt og hressandi pipar-
mintubragð. í hvorutveggja — rauðu
og grænu—er Close-Up efnið sem
tryggir yður mjallhvitar tennur—
og ferskan andardrátt. Þess vegna
getið þér verið alveg örugg i
návist annarra. Og þaraðauki
getið þér valið bragðið eftir smekk:
Nýtt Grænt Close-Up
eða Rautt Close-Up.
Sem óstöðvandi
leirskriða
Framhald af bls. 13.
vinanna. Til aögreiningar frá
músík var þetta nefnt ,jazz“.
Þegar ég heyrði þetta fyrirbæri
fyrst 1921 var það leikið af stórri
hljóðfærasveit, enginn lék eftir
nótum, en með alls konar
tilburðum og látum, samræmis-
og samhengislaust, án takmarks
og tilgangs annars en að fylgja
stjörfum ósveigjanlegum takti
trommanna. Það byrjaði og
endaði án skipulags, einhvers
staðar var svo hætt — hvað eða
hvenær var alveg sama og
hávaðinn hófst á ný með e.t.v.
öðru hljóðfalli. Smám saman
hefur þetta New Orleanska fyrir-
bæri tekið á sig margs konar
myndir og nú eru afbrigðin
„rock“ og „popp“ orðin
allsráðandi f flestum danssölum
Vesturlanda. Islenzkan hefur
ekki enn þá lotið svo lágt að gefa
þessu fyrirbæri fslenzkt nafn og
gerir vonandi aldrei. En það
flæðir yfir þjóðina sem
óstöðvandi leirskriða, í danssölum
sem ærandi hávaði, í útvarpi og
sjónvarpi, af milljónum hljóm-
platna, foreldrar smábarna láta
útvarp sitt arga það inn f hugskot
barna sinna. Þetta vitsmuna-
snauða fyrirbæri nýtur óhemju
vinsælda sem vonlegt er, það er
auglýst betur en flest annað. Því
er hossað og hælt með feitum
fyrirsögnum a.m.k. i Morgun-
blaðinu og Tímanum (ég veit
minna um hin blöðin) á heilum og
hálfum opnum í dauðans alvöru
sem væri verið að ræða Njálu
eða Hallgrfmssálma. Ritstjórn
blaðanna gerir ekki, enn þá
a.m.k., leirburði, fákænsku og
smekkleysum bundins og
óbundins máls svo hátt undir
höfði, Iíklega vegna þess að hún
ber skynbragð á það, en lítið eða
ekki neitt á hvað er bull, óþverri
og leirburður í tónum. Haldi
þannig áfram, sem nú horfir, má
vel fara svo að fagurri og vel
saminni tónlist verði alveg rutt til
hliðar innan tfðar, tónskáldin
okkar dæmd úr leik og þeir er
fást við vitsmunalega tónlist
hæddir og fyrirlitnir, listamanna-
verðlaun veitt ,,poppurum“ er
leika, trylla og æsa fákunnandi
fólk, svo að það verður gagntek-
ið af vitleysunni. Hér hefur
sá illi, er einu sinni hét
„Djöfull" náð yfirtökunum og
fegurðarskynið og vitið berst
fyrir lífi sfnu. Hliðstætt þessu
er talið að hafi skeð á dög-
um Euripidesar, er gríst menn-
ing hafi náð hámarki sfnu.
Hljóðfæri og hljóðfærasláttur
gleðihúsa Litlu Asíu varð vinsæll
í Grikklandi þeirra daga, útrýmdi
1'tKt‘fandi: II.í. Arvakur, Rcvkjaifk
Framk\.slj.: Ilaraldur Sicinsson
Hilstjórar: Mafthias Johanncsscn
Sl> rmir Lunnarsson
Kilslj.fllr.: t.isli Sij’urósson
Auiílysinuar: Arni tíarðar Krislinsson
Hilsljórn: Aðalstræli 6. Sfmi 10100
eða lamaði leik- og tónlistarhefð
þeirra og þeir hurfu af sviði
sögunnar, nema sem minning.
„Popp“ærslin er verðugur
trylli„sláttur“ (gamalt orð um
danslög) „Hrunadansins".
„Djöfsi“, en ekki „stjórnandinn
mikli“ slær taktinn, gleiður, en
þungur á svip og tautar f bræði:
„Enn er hún Una, og enn er hún
Una.“
Maðurinn
sem á götuna
Framhald af bls. 12.
sem þú þráir, það muntu og fá“.
En ég hef unnið til þess, sem ég
hef fengið“.
Hann dró fram bindið sitt og
sneri þvf við svo, að ég mætti
sjá vörumerkið. Bindið var
evrópskt, afar „ffnt“, frá frægri
tfzkuverzlun f Parfs. Svo kíppti
Baerkot upp annarri buxna-
skálminni og sýndi mér
sokkana sfna: „Þeir eru lfka
franskir", sagði hann. Eg panta
alltaf nokkrar tylftir frá Parfs f
einu“.
Dúsfn af sokkum frá Parfs.
Já, amerfski draumurinn hans
Baerkots rættist vissulega!
Bílaauglýsingar
sem aldarspegill
Framhald af blsi 9
auglýstur með fallegri fjölskyldu
f miklum unaði, svo sem heyrir til
amerfska draumnum. Þar eru all-
ir með hin skyldugu bros út að
eyrum eins og Carter. Börnin eru
sæl á svipinn og aldrei leið og
vælandi eins og gjarnan vill verða
í sunnudagabíltúrum á tslandi.
Venjulega ber auglýsingin með
sér, að þarna er alls engin yfir-
stétt á ferðinni, heldur hinn
venjulegi maður og hin venjulega
fjölskylda, sem hefur efni á þessu
farartæki. eins og ekkert sé.
Kannski er velmegunarkrókur á
bflnum og hjólhýsi aftan f og
fólkið er kannski að borða úti i
náttúrunni eða leika sér á bað-
strönd. Þetta er væntanlega til
þess að undirstrika að bfllinn er
ekki takmark f sjálfu sér, heldur
sjálfsagður hlutur og áreiðanlegt
samgöngutæki til þess að geta
orðið frjáls og leikið sér þar sen
hugurinn girnist.
1 öðru lagi auglýsa bandarfskir
bflaframleiðendur stundum enn-
þá með fagurleggjuðum og létt-
klæddum fcgurðardísum, sem
gjarnan eru lagðar uppá vélarlok-
ið cða látnar halla sér makinda-
lega utan f hann, eða brosa sfnu
blfðasta innan úr honum. Þess-
konar auglýsingar fara f allar þær
ffnustu hjá rauðsokkum og öðr-
um þeim sem vinna að þvf að
frclsa konuna undan oki kari-
mannsins. Því er haldið fram að
verið sé að mynda konuna sem
„eign“ mannsins á sama hátt og
bflinn — og bfllinn á að vera
honum hjálplegur við að klófesta
kvenfólk.
1 þriðja lagi hefur borið á þvf f
scinni tfð, að „töffarar" og glaum-
gosar séu drcgnir fram f dagsljós-
ið að láta sjá sig i auglýsingum á
tryllitækjum og svokölluðum
sportbflum, sem teljast gjald-
gengir f kvartmfluklúbbana. Sú
var tfðin að þesskonar bflar væru
auglýstir með viðlfka straumlfnu-
löguðu kvenfólki en nú þykir
betra að fá til þess unga menn,
sem Ifta út eins og ruddalegir
kújónar og þeir eru látnir segja
með svipnum, ef ekki bcinum
orðum: Ég veit hvað ég vil og það
þýðir ekkert að bjóða mér mátt-
lausa dós.
Volvo-auglýsingar draga yfir-
leitt dám af þeim amerfsku, að
þvf viðbættu að sérstaklega er
minnst á fullkomið öryggi. Svfinn
vill hafa sitt „sakerhet" með og
Bretar auglýsa sína bfla f svipuð-
um dúr svo og Japanir. Franskar
bflaauglýsingar eru aftur á móti
dálftið sér á parti, einkum þær
sem koma frá Citroen. Þá eru
myndirnar teknar f rökkri og
mikið til þess að að reynt að
sveipa bflinn dulúðugum hjúpi
og gengið svo langt, að stundum
er mjög crfitt að átta sig á útliti
bflsins eftir auglýsingunni. Þar
hefur verið reynt að selja útá
svokallaða „Citroén-mystic“ en
eitthvað hefur það gengið ver í
seinni tíð.
Þýzkar bflaauglýsingar eru al-
veg sér á blaði. Þar er engin
rómantfk á ferðinni, hin hugljúfa
familfa hvergi nærri og yfirhöfuð
hvorki fegurðardfsir né glaum-
gosar. Bfllinn er sýndur nakinn,
það er allt og sumt. Stundum
kyrr, stundum á fullri ferð. Text-
inn er óskáldlegur og alveg niðri
á jörðinni og greinir miklu
nákvæmar frá tæknilegum atrið-
um og öryggi. Þannig auglýsir
Mercedcs Benz til dæmis f blöð-
um eins og Spiegel, Stern, Times
og Ncwswcek. Sama er að segja
um BMW og Audi. Þessari auglýs-
ingar virðast vilja segja: Hér eru
blákaldar staðreyndir og ckkert
froðusnakk.
Fróðlegt er að bera þessar aug-
lýsingar saman við Benz-
auglýsingar frá 1920—30. Nú
virðist sá tími liðinn, að sérstak-
lega sé reynt að ná til yfirstéttar-
innar, enda ólfklegustu menn
sem kaupa dýra bíla á vorum dög-
um. Meira að segja fslenzkir
lcigubflstjórar kjósa að vinna fyr-
ir daglegu brauði sfnu f dýrustu
bflgerðum, sem völ er á.
Einna helzt cru það Bretar, sem
reyna að undirstrika með auglýs-
ingum sfnum, að einstakar teg-
undir brezkra bfla heyri til þeim,
sem ganga með harðkúluhatt.
Rolls Koycc auglýsir ekki mikið
að þvf er virðist, en gjarnan eru
þá hafðir virðulegir lordar nærri.
Rolls-Royce auglýsing frá 1929
lýsir annars vel þvf andrúmi, sem
f ramlciðandinn óskaði sér að
gæti verið f kringum „bezta bíl f
heimi". Þar er Rollsinn staddur á
veðreiðunum f Ascot; bflstjórinn
er að ganga frá matartöskunni,
því fjölskyldan hefur setið að
„picnic" á grasflötinni og nú er
lordinn genginn frá til að Ifta á
hlaupið.
Þannig scgja bflaauglýsingar
sögu. Ekki aðcins af tæknilegri
framþróun, heldur cinnig af
þeim miklu þjóðfélagsbreyting-
um, scm hafa átt sér stað á
Vesturlöndum á þessari öld. GS.