Lesbók Morgunblaðsins - 16.01.1977, Blaðsíða 12

Raymond Baerkot er 65 ára. Fyrir 47 árum fluttist hann til iandsins
frá Lfbanon, blásnauður. Nú er hann alvöru miiii; á næstum öll hús við
Northhamton street.

NORTHAMPTQH ST

Easton heitir smábær f
Pennsylvanfu f Bandarfkjun-
um. Aðaigatan f bænum heitir
Northampton Street. Hún er
mfla á lengd, byrjar á niður-
nfddum kumböidum niðri við
Delawarefljót og endar úti f
rfkismannahverfi þar, sem er
myndarleg sundlaug við hvert
hús. En þvf er hún nefnd, að
einn maður á hér um bil öll
húsin við hana. Og það er
umtalsvert vegna þess, að hann
kom til Bandarfkjanna fyrir
tæpri hálfri öld gersamlega
auralaus. Hann er gott dæmi
um þá bandarfska innflytjend-
ur, sem frægir eru f sögum. Það
var lengi bjargföst trú manna
vfða um heim, að f
Bandarfkjunum biði guil og
grænir skógar og þyrfti ekki
annað en bera sig eftir þvf.
Menn yrðu auðvitað að vera
duglegir, en sá, sem væri nógu
duglegur, hann gæti varla farið
á mis við rfkidæmi. Þetta var
„amerfski draumurinn." t þess-
ari trú tóku þúsundir fátækl-
inga sig upp úr heimahögunum
og fluttust til Bandarfkjanna.
Eflaust hefur fjölmörgum
þeirra liðið betur þar en f
föðurlandinu, „gamla
landinu". En langflestir hurfu
auðvitað f hinn breiða múg,
urðu aldrei rfkir. Aftur á móti
var það aldrei lygi, að sumum
innflytjendum gekk svo í hag-
inn, að það var ævintýri lfkast.
Eflaust hafa margir þeirra haft
eitthvað til brunns að bera
fram yfir aðra. En skyldi þess-
um mönnum mörgum ekki hafa
vegnað vel fyrst og fremst af
þvf, að fátæktin f föðurlandi
þeirra hafði ært svo upp f þeim
kapp, að þegar þeir komust f
„tækifærin“ f Bandarfkjunum
HOTÉt
IMHQl

Easton f Pennsylvanfu er 30 þúsund manna bær. Þar teljast 10% rfkir
og 10% fátækir og lifa á opinberu framfæri, eða sósfalhjálp. Hér sést
aðalgatan f bænum, gatan sem herra Baerkot á.
Maðurinn
AÐALGATAN í smábænum Easton í
Pennsylvaniu er hálfur annar kílómetri
á lengd. Þar sem gatan byrjaði eru
niðurnídd hús, en við hinn enda henn-
ar eru lúxusvillur með sundlaugum.
Þeir sem geta, flytja úr miðbænum, en
gamla fólkið, þeir bíllausu og aðrir,
sem minna mega sín, búa þar áfram.
Gatan er ekki ólík öllum fjöldanum af
aðalgötum í bandarískum bæjum. En
þó er eitt sérstakt við hana: Einn og
sami maðurinn á næstum hvert einasta
hús, sem við hana stendur. í greininni
segir nánar af hr. Baerkot.
sem
urðu þeir bókstaflega einóðir
— og höfðu upp frá þvf ekki
hugsun á öðru en „komast
áfram“? Raymond Baerkot,
„eigandi Northamptonstrætis“
f Easton, er einn þessara
manna.
Hann ók mér um bæinn f
glæsilegum bfl sfnum og sýndi
mér eignirnar. Hann var
sfbendandi hingað og þangað
allan tfmann. Hann benti yfir
akra og engi, á stóra skóga,
spánný hús og gamla hjalla að
falli komna. Þegar við snerum
heim til hans tók hann strax til
að sýna mér silfurborðbúnað-
inn sinn, kfnverska postulfnið,
og gömlu, frönsku húsgögnin.
Eg hældi honum fyrir góðan
smekk. Þá brosti hann og sagði:
,Já, ég var þjönn hjá frönsku
yfirstéttarfólki heima f
Lfbanon. Þá sór ég, að einhvern
tfma skyldi ég búa jafnvel og
Frakkarnir".
Svo sýndi hann mér
„Vegginn" f skrifstofunni
sinní. Sá veggur er svolftið sér-
stakur. Hann er alþakinn —
bókstaflega veggfóðraður —
myndum teknum af
á götuna
húsbóndanum við hátfðleg
tækifæri. Þar hristir Baerkot
hendur sendiherra, rfkisstjóra
— og meira að segja Lyndons
Johnsons fyrrum Bandarfkja-
forseta....
„Ég fæddist og ólst upp f
smábæ í Lfbanon", sagði hann.
„Við vorum bláfátæk. Og eymd-
in var mikil alls staðar. Ég sá
marga veslast upp og deyja úr
sulti. Það var f tfð Tyrkja. Við
sváfum á berri jörðinni og
gengum berfætt hvernig, sem
viðraði og annað var eftir þvf.
Þegar ég var þriggja ára fóru
foreldrar mfnir til Bandarfkj-
anna. Móðurbróðir minn tók
mig þá að sér. Þegar ég hugsa
til þess, hve fátækur ég var og
svo til þess, að Johnson forseti
bauð mér einu sinni f mat f
Hvfta húsinu — þá liggur mér
við gráti. Ég fór að hugsa um
þetta f lestinni frá Washington
eftir máltfðina með forsetan-
um. Og ég fór að gráta. Ég gat
ekki aðþvágert.
1 sautján ár þráði ég að hitta
foreldra mána. Loks fór ég um
borð f Iftið bátskrifli og eftir
langa og erfiða sjóferð komst
ég til New York. Við lögðum að
á Elliseyju, það er inn-
flytjendaeyjan þar, sem allir
innflytjendur voru athugaðir
áður en þeim var hleypt upp á
land. Einn starfsmannanna þar
kynnti mig fyrir foreldrum
mfnum; það var svo langt frá
þvf, að við sáumst, að við vorum
ókunnug. Mér liggur lfka við
gráti, þegar ég hugsa til þess...
Til er arabfskt máltæki á
þessa leið: það, sem maður
lærir f æsku er sem brennt f
stein. Og ég mun aldrei gleyma
uppvexti mfnum. Börnin mfn
skilja þetta ekki. Ég segi oft við
þau sem svo: Þið fenguð að
læra að lesa og skrifa, nutuð
beztu menntunar, sem völ var
á. En þið eruð ekki læs á
tiifinningar! Sjálfur er ég læs á
prentstafi, en ekki rithönd...
Þegar ég byrjaði að vinna hér
f Bandarfkjunum átti ég 50
sent — og fimm bjórflöskur.
Það var aleigan. En ég fékk
bjórsöluleyfi hér f Eaton
fyrstur manna. Nú höndla ég
með ffn evrópsk vfn. Ég á mér
kjörorð; það er þannig: „AUt,
Framhald á bls. 16.