Lesbók Morgunblaðsins - 20.02.1966, Blaðsíða 1
j 7. tbl. 20. febrúar 1966 41. árgangur
„ÞETTA
lukkan var fimm um morg-
uninn og það var nístandi
kalt. Morgunstjarnan skein bjart og
það vottaðd fyrir gráma á austur-
loftinu. Ég læsti bíinum mínum og
stefndi til tesölupaltsins, sem var
iila lýstur. Tveir sveitamenn,
íklæddir vattteppum, voru að hita
sér á höndunum við arininn. Tesal-
inn sat á hækjum sínum og starði
fast á skaftpottinn.
„Sigur til handa guðinum Rama!“
heiisaði ég hohum.
„Sömuleiðis,“ sögðu sveitamennirnir
og mjökuðu sér til hliðar, svo að ég
iengi rúm. „Te?“ umlaði í tesalanum.
Ég kinkaði kolli og settist. Ég teygði
hendurnar í áttina að glóðunum.
„Hvernig gengur?“ spurði ég. Úti um
sveitirnar þýðir þetta aðeins, hvernig
ástatt sé um uppskeruna.
„Spurðu ekki,“ svaraði annar sveita-
maðurinn, sem var með þétt rostungs-
íkegg. „Þetta hefur okkur liðið verst.
Varla nokkurt regn a.llt sumarið. Helm-
ingurinn af vetraruppskerunni eyðilagð-
ist. Hér í Jharsa er ástandið sannar-
lega hræðilegt.“
Hinn sveitamaðurinn hélt áfram: „Við
jhöium gott land. Fáeinir regndropar
geta gert eina ekru lands 100.000 rúpía
virði. En án þessara regndropa er hún
ekki hundraðasta hluta úr rúpíu virði.“
Tesalinn hellti mjólkurbolla og
mokkrum teskeiðum af sykri í sjóðandi
teketilinn, settist aftur á hækjur sínar
og beið þess að suðan kæmi upp aftur.
„Hvað gerir stjórnin í málinu?“
epurði ég.
Sá skeggjaði velti dálitið vöngum yf-
ir spumingunni og svaraði síðan: „Ef
tilskipanir gætu látið hann rigna, hefð-
vm við haft góðan monsún. Og ef kjaft-
æðið í embættismönn u m gæti látið
kornið vaxa, fengjum við sjálfsagt met-
uppskeru“.
Tesalinn rétti okkur bollana. Bænd-
wrnir helltu teinu á undirskálarnar,
blésu á það og tóku siðan að sötra, svo
hvein £ „En bvað ætlið þið að gera í
rnálinu?" spurði ég.
Énginn svaráöi — spurningin sveif
HEFUR
í loftinu milli stormluktarinnar, sem
hékk í loítbita, og skaítpottsins, sem
guian rauk úr.
T eir mjóikursalar stigu af reið-
hjólunum sínum, höhuðu þeim upp að
tré og komu til okkar. Annar heiisaði
og tók af sér hanzkana. „Það er kait að
hjóia á þessum tíma sólarhririgsins,
bræður“. Tesalinn kom með meira te,
vatn, sykur og mjóik og hellti í skaft-
pottinn. „Herrann hérna iangar til að
vita, hvernig ástandið er hérna í þorp-
unum“, sagði hann og benti á mig.
Síðari mjaltamaðurinn, sem var nú
komjnn í hópinn kringum eldinn, hló
og sagði: „Ef þig langar í alvöru að
kynnast ástandinu hjá okkur þá skildu
OKKUR
„Þessir kallar voru ekkert sérlega ó-
hressir“, sagði ég.
„Maður veit nú hvað þessir Goojur-
ar eru“ svaraði sá skeggjaði.
„Nautgripaþjófar! Þeir eru á rangli all-
an daginn meðan visundarnir þeirra
bíta annarra manna haga. Allt og sumt,
sem þeir gera, er að mjólka beijurnar
sínar og selja mjóikina í borginni. Ef
ábatinn af því nægir ekki, fara þeir
að næsta polli og bæta í hana óhreinu
vatni eftir þörfum eða mátulega mikiu til
þess, að eftir því sé ekki tekið. Veiztu
kannski hokkurn mann í Deihi, sem
fær óblandaða mjólk? En svo fá þess-
ir fantar líka að læna sina lexíu, þegar
ekkert fóður er til og tjarnirnar upp-
þornaðar. Þá drepast gripirnir þeirra
úr hungri og þorsta. Þá eru þeir einu
sem græða, stéttieysingjarnir, sem flá
hræin og gera sér skó úr húðunum.
Hann hrækti á jörðina og strauk úr
yfirskegginu með handarbakinu. „Hvert
ert þú að fara?“ spurði hann.
„Til Shamaspur“.
,,Nú, Shamaspur? Það er sýningar-
gripurinn stjórnarinnar! Það er Ahir-
þorp. Þar eru til nokkrir stéttleysingj-
ar, en í Shamaspur eru engar stéttir
og enginn átrúnaður. En trúðu ekki
því, sem þessir Ahirar eru að segja
þér. Við eigum okkur spakmæli sem
segir: „Allar stéttir eru skepnur guðs,
Himinninn var orðinn grár og
morgunstjarnan hafði misst Ijóma sinn.
Langar halarófur af krákum flugu uppi
yfir okkur. Lengst úr fjarska heyrðust
dynkirnir úr veiðibyssum. Mínúlu
seinna flugu hópar af gráöndum og
stokköndum uppi yfir okkur. „Það er
varla nokkurt vatn að fá í mýrunum,
en þessir andstyggðarfantar geta ekki
séð fuglana í friði,“ sagði annar bónd-
inn. „1 næsta jarðlífi fæðast þeir end-
ur> °g Þá koma endurnar, sem hafa
endurfæðzt sem menn, og skjóta þá.
Þannig segir í helgum bókum.“
Ég yfirgaf nú tepallinn í Jharsa og
stefndi til Shamaspur, en þangað var
ekki nema einnar milu vegur.
Hvens vegna valdi ég ShamaspurT
Einfaidléga vegna þess að mennirnir
við tepallinn höfðu kallað staðinn „sýn-
ingargrip stjórnarinnar". Stjórnin hafði
gert tilraunir með endurbætur á land-
búnaðinum einmitt í þessu þorpi og
lét í veðri vaka, að þær hefðu teikizt
vel. Farið var með erlenda gesti til
staðarins til þess að sýna þeim árang-
urinn af iýðræðislegu byltingunni í
Indlandi. Og nú hafði staðurinn orðið
fyrir barðinu á þurrkinum. Snerist
hann nokkuð betur við vandanum en
aðrir staðir, sem höfðu orðið fyrir sömu
hremmingunni?
Ég ók inn í Shamaspur rétt í sömu
mund og sólin var að gægjast upp yfir
brúnina á fjallgarðinum, sem lá um
þorpið í hálfhring. Akurhænur kvök-
uðu í pampas-grasinu, og hænsnfuglar,
Framhald á bls. 10.
FJölskýlda í þorpinu Jharsa nálægt Delhi á leiö heim frá ökrumiml
LIDID VERST'
SEGIR INDVERSKI RÓNDINN
Eftir Khushwant Singh
eftir bílinn þinn og 'hjólaðu með ökkur
tuttugu rnilur frá Teeghra til Delhi
klukkán fjögur að rhorgni, rneð stóra
brúsa af mjóik dinglandi við lappirn-
ar á þér og rassinn. Kuldinn bitur inn
í bein. Hvað afturendann snertir .... “
og síðan útskýrði hann á ruddalega
írjálslegan hátt, hvernig sætið á hjól-
inu færi með þann hluta líkamans.
Ailir fóru að hiæja. „Að öðru •leyti“>
héit hann áfram og kiappaði sér enn á
sama líkamshluta, „hefur Ishwara
(guð) verið okkur góður. Guð gefur
öllum“, sagði hann og benti til himins.
Þeir kumpánar drukku síðan úr te-
boilunum og hjóiuðu af ;<að. Glamrið
í mjólkurbrúsunum smádó út í íjariægð.
Við hinir vorum aftur orðnir einir í gulu
luktarljósinu og bjarmanum frá eldin-
um.
en þrjár 'eru samvizkulausar og biygð-
unariausar: hóran, okrarinn og Ahir-
inn“. Þær kunna ekki að skammast sín“.