Lesbók Morgunblaðsins - 07.02.1960, Blaðsíða 6

68
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Þetta ætla ég að gildi í aðalatrið-
lun um allmikinn flokk manna,
og því hefi ég tekið þetta dæmi að
þessari afstöðu á ég auðveldast með
að lýsa. En svo eru nokkrir sem
ekki einungis trúa ekki á fram-
haldslíf persónuleikans, heldur
segjast enga löngun hafa til þess að
lifa dauðann. Ósæmilegt væri að
draga í efa að þessir hinir sömu
séu, eftir beztu vitund, að segja
sannleikann, en mér hefir aldrei
tekist að losna við þann grun, að
óafvitandi kunni þeir að vera að
blekkja sjálfa sig. Mér virðist þetta
vera óeðli, því að „allt sem lifir
lifa girnir“, og „þegar lífsins löng-
un hverfur, lífið er eðli sínu fjær“.
Þessa menn vil ég láta sigla sinn
sjó. En engan rétt get ég séð að
þeir hafi til þess að hæða hina, sem
öðru vísi eru gerðir. Slíkt er of-
látungsháttur grannviturra glanna.
Fjölmennasti flokkurinn ætla ég
að sé sá, sem þráir að fá að lifa
og starfa, en margir þessara manna
geta ekki öðlast vissu um að þetta
eigi þeir fyrir höndum. Þetta eru
menn sem „vonarvaðinum stökkva
vefja um arminn klökkva“, en i
dimmunni, sem yfir grúfir, geta
þeir ekki komið auga á haldreipi
fullvissunnar. í þessum flokknum
var sjálfur Matthías Jochumsson
mestan hluta ævi sinnar, sá maður-
inn sem í okkar tíð komst þó næst
mér það sennilegast að ef ekki hefði
verið fyrir spíritismann, mundi ég nú
með öllu trúlaus, og þá ætla ég að ég
væri ennþá verri maður en ég er. En
það vona ég að allir lesendur skilji að
spíritisminn var Einari ekki trúar-
brögð, og andatrú gat enginn af honum
lært. En hann vildi að spíritisminn-
yrði mönnum trúarstyrking eða jafnvel
leið til trúar. Það veit ég líka að hann
hefir mörgum orðið, og það ætlaði sá
spakvitri maður síra Magnús Helgason
að hann hlyti að verða hverjum þeim
er sannfærðist um þær staðreyndir,
sem hann hefir leitt í ljós.
hástóli guðs og hafði þegið þá und-
ursamlegu náðargáfu að geta vísað
öðrum veginn sem hann rataði ekki
sjálfur. Það var loks spíritisminn
sem gaf honum handfestu.
Af þjónum trúarinnar eru þeir
fyrir víst ótrúlega margir, sem stað
hæfa ódauðleikann meðan þeir hug
hreysta aðra, en þegar ástvinamiss-
ir kemur og reynir þolrifin í þess-
ari trú þeirra, þá hverfur vissan
og þeir sjá sjálfa sig á eyðimörk
efans og verða nú að hefja leit.
Þannig var það um hinn lærða guð
fræðing J. Paterson Smyth. Hann
hugði sig öruggan, en þegar hann
missti son sinn af slysförum, varð
annað ofan á. Þá fór hann í leit að
sönnunum aldanna og lærifeðranna
fyrir þessari gömlu kenningu. Sú
leit færði honum tapaða vissú og
þá ritaði hann hina frægu bók sína,
„The Gospel of the Hereafter11, sem
Edward Hambro, hæstaréttardóm-
ari þýddi á norsku með aðstoð
tveggja biskupa (Evangeliet om
det hinsidige). Ekki ber bók
Smyth’s það með sér að hann hafi
á nokkurn hátt stuðst við spíri-
tismann, enda þótt hún flytji ná-
kvæmlega sömu rökin og hann, en
miklu er það algengast að þeir sem
í þessum ógöngum lenda, leiti ann-
anhvort til hans eða kaþólsku kirkj
unnar, sem skilur lífið andlegra
skilningi en flestar kirkjur mótmæl
enda.
Til allra þessara manna vildi Ein-
ar Kvaran ná með boðskap sínum.
Hann gat ekki hugsað sér annað en
að hver sá maður, er kyntist stað-
reyndunum, hlyti að sannfærast
um veruleik þeirra, og þá varð
naumast komist hjá að leita orsak-
anna og draga ályktanir af hvoru
fveggj3- Og fyrir þá sem rannsaka,
er spíritistiska skýringin í rauninni
sú eina skynsamlega. Og sé hún
viðurkennd, þá má ábyrgðarleysi
þess manns vera mikið, sem ekki
tekur tillit til hennar í daglegri
breytni sinni. Því taldi hann þetta
mikilvægasta málið í heimi.
Crétar Fells;
Tvö Ijóð
Gestir fortiðarinnar
Stundum frá fjarlægri fortíð,
með fegurð og birtu og hlýu
koma inn i líf mitt konur og menn,
og kærleikar hefjast að nýu.
Ég kannast við karlmennina.
Þeir koma til mín sem vinir
frá upphafi kynna, — á einhvern veg
öðru vísi en hinir.
Og freyunum feginshuga
ég fjólur og rósir vil bera
með ilm míns þakklætis. Enginn þarf
afbrýðissamur að vera.
Ég fann ykkur, fljóð og halir.
Úr fortíðarmyrkrinu svarta
þið komið sem glampar og geislabros,
er gieðja mitt unga hjarta.
Draumur um draum
Hann dreymdi um dáðir forðum
og drengur var góður hann.
Með orku í verki og orðum
hann ætlaði að hrinda úr skorðum
svo mörgu — og blóðið brann.
Hér áttum við einhuga bróður
með æskunnar rós á kinn. —
En þungur varð þessi róður
og þreyttum er kostur góður
að leggjast á svæfil sinn.
Svo rakti hann í ró og næði
sinn rismikla hugsanastraum. —
Og nú voru orð hans og æði
orðin sem flatrímað kvæði, —
allt líf hans var draumur um draumi