Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1958, Blaðsíða 43

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
691
Skóarinn í Beflehem,
sem verslar með biblíuhandrif
Ettir James Morris, fréttaritar c Times
ÞEGAR ég var í Amman, höfuðborg
Jórdaníu, var varla um annað talað
í boðum og samkvæmum, en biblíu-
handritin, sem fundist höfðu hjá
Dauðahafi. Þessi merkilegu handrit,
sem vakið hafa bæði gieði og áhyggjur
meðal biblíufróðra manna, hafa sem
sé öll fundist í Jórdaníu, á vestur-
strönd Dauðahafsins. Og þótt nokkur
af þeim hafi með einhverjum ráðum
komist yfir landamærin til ísrael, þá
hefir þó aðal rannsóknin á þeim farið
fram í Rockefeller-stofnuninni í
Jerúsalem í Jórdaníu, og hafa vís-
indamenn margra þjóða unnið að
þeirri rannsókn. Jórdaníumenn hafa
hvað eftir annað hótað að taka stofn-
unina eignarnámi, en þá missa þeir
líka það fé, sem Bandaríkin verja til
hennar, svo að allt situr við sama.
Ég hafði ekki neinn áhuga fyrir
þessum handritum, ég vissi að aðrir
voru færari um það en ég að fást við
þau.
Svo sendi „Times“ mig til Jerúsa-
lem og alveg um sama leyti flutti einn
af fræðimönnum þeim, sem fengist
hafa við rannsókn handritanna, fyrir-
lestur í brezka útvarpið um eitt þeirra
og dró af því mjög furðulegar álykt-
anir. Hann sagði að í þessu handriti
væri talað um „Kennara réttlætisins"
og saga hans væri mjög lík sögu
Krists. Þessi kennari hefði þó verið
uppi á undan honum, en svo væri að
sjá sem hann hefði verið krossfestur
eftir skipan „geggjaðs prests“. Sagan
um það hvernig hann var tekinn nið-
ur af krossinum og margt annað, væri
mjög samhljóða því, er sagt væri um
Krist. Þess vegna hlyti menn nú að
lita öðrum augum á Nýa testamentið.
Þetta kom eins og reiðarslag yfir
brezka kennimenn, og ég fékk þegar
skeyti frá blaðinu. Þar var sagt að
aðrir rannsóknamenn handritanna
væru þessum manni ekki samdóma,
heldur teldu þeir, að hann hefði annað
hvort misskilið handritið, eða dregið
rangar ályktanir af því, sem þar stóð.
Blaðið bað mig að senda yfirlýsingu
frá þeim um þetta efni. Ég sendi svo
skjal undirritað af fjórum kaþólskum
prestum (frönskum, pólverskum og
bandarískum) og guðfræðikennara frá
Oxford. Þetta vakti geisimikla athygli,
svo að ég fór að hafa meiri áhuga fyrir
handritunum.
Ég fékk að koma í hina svölu sali
á bak við stofnunina, þar sem hinir
skriftlærðu eru að rannsaka handritin.
Þar voru inni löng glerborð, og undir
glerjunum var líkt og flugur á víð og
dreif. Það voru örlítil snifsi af þunnu
bókfelli, þúsundum saman, og mátti
óglöggt sjá stafi á þeim. Þetta voru
bútar úr hinum mörgu handritum sem
fundist hafa í hellum og öðrum felu-
stöðum skammt frá Essena-klaustrinu
hjá Kumran. Það er hlutverk fræði-
manna að raða þessum bútum saman
og reyna að lesa hvað á þeim stendur.
Stundum fundust handrit í ótal molum,
d’-eifðum um hellisgólf. Stundum
fundust snifsi úr mörgum handritum
og voru í einum graut. Og þar sem
þessi handrit eru 2000 ára gömul, að
dómi lærðra manna, þá er ekki furða
þótt skriftin á þeim sé orðin dauf, og
sjáist tæplega nema við innrautt ljós.
Ég spurði hvar handritið væri, sem
mesti gauragangurinn hefði orðið útaf.
Þeir sýndu mér það þegar. Það var ein
kennilegt. Eins og flest handritin var
það í molum, og stærstu bútarnir ekki
nema nokkrir ferþumlungar að stærð.
Brotum þessum var raðað í glerkassa,
og hver bútur settur á þann stað, er
menn héldu að hann ætti að vera, en
svo voru stórar gloppur á milli. Eg
spurði hvar getið væri í þessu hand-
riti um „Kennara réttlætisins".
„Þarna“, sögðu þeir og bentu á eina
gloppuna.
Handritasnifsi eru alltaf að berast
safninu. Hirðingjar úr Beni Tamaniri
þjóðflokknum halda til í grennd við
Kumran og eru alltaf að leita í hellum
og gjótum, og finna þar oft eitthvað.
Þetta er orðinn atvinnuvegur hjá þeim.
Stofnunin kaupir snifsin fyrir ákvæð-
isverð á hvern ferþumlung, því að eng-
inn getur vitað hvort nokkurt gagn
muni verða að þeim. En það eru ekki
hirðingjarnir sjálfir, sem koma með
þau.
Mér kom nú til hugar að nógu gam-
an væri að fylgjast með ferli þessara
handritasnifsa, frá því þau finnast og
þar til þau komast í safnið. Ég byrjaði
á því að ferðast í bíl til Kumran, þar
sem var klaustrið, er öll þessi hand-
rit eru komin frá.
Landið umhverfis Dauðahafið er
eitthvert heitasta, þurasta og ömur-
legasta land á allri jörðinni. Hæðirnar
þar um kring eru allar sundurifnar af
sprungum og giljum, og engu líkari en
ruslbyngjum umhverfis einhverja helj-
armikla námu. Norðan við vatnið
rakst ég á eitthvert ömurlegasta gisti-
hús, sem ég hefi séð. Þar getur maður
fengið dýrt kaffi og léleg póstkort.
Maður getur líka stungið hendinni
niður í glóðvolgt og brimsalt Dauða-
hafið, sem er eins og þykkur pækill.
Hér á þessum stað kaus bræðrafé-
lag Essena að reisa sér klaustur — og
einmitt á þessum stað er sagt að Jó-
hannes skírari hafi prédikað. Lélegur
vegur liggur meðfram vatninu þangað.
Hitinn var steikjandi og ég sá ekki á
leið minni aðrar lifandi verur en nokkr
ar soltnar geitur og dökkeyga hirð-
ingja drengi, sem gættu þeirra.
Rústir klaustursins sýndust mér hálf-
kátlegar. Þær standa á hæð, sem gnæf-
ir yfir vatnið, en þar fyrir handan er
djúpt þurt gil. Þarna eru alla vega
hlykkjóttir veggir, leifar af gömlum