Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1958, Blaðsíða 29

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
677
eggjaniii til dáða sterkari, hvergi
klæðist bjargföst trú skáldsiiis á
framtíð íslands og hirmar íslenzku
þjóðar fegurri eða áhrifameiri bún-
ingi heldur en í þessum innblásnu
og margdáðu orðum úr minningar-
kvæðinu um séra Þorstein:
•
Veit þá enginn, að eyan hvíta
á sér enn vor, ef fólkið þorir
guði að treysta, hlekki hrista,
hlýða réttu, góðs að bíða?
Fagur er dalur og fyllist skógi
og frjálsir menn, þegar aldir renna.
Skáldið hnigur, og margir í moldu
með honum búa, — en þessu trúið.
Djörf var hún óneitanlega þessi
draumsýn hins vortrúaða skálds,
en svo spámannlega mæltist hon-
um, að hún er nú orðin að veru-
leika í ríkum mæli: Stjórnfrelsi
þjóðarinnar endurheimt með end-
urreisn lýðveldisins, er var árang-
urinn af baráttu hans, samherja
hans og fyrirrennara, og af starfi
Jóns Sigurðssonar og þeirra ann-
arra, sem fylgdu honum í spor 1
frelsisbaráttunni. Nokkuð hefir
einnig áunnizt í þá átt að láta ræt-
ast draum skáldsins um að klæða
landið skógi að nýu.
Og þegar á það er minnt, að fyrr-
nefnd eftirmæli Jónasar um vini
hans séu hvort tveggja í senn ætt-
jarðar- og baráttukvæði, þá má
ekki gleyma „Hulduljóðum“ hans,
dásamlegum minningaljóðum hans
um Eggert Ólafsson. sem þrungin
eru vandlætingar- og vakningar-
anda; en Jónas var beinn arftaki
Eggerts og dáði hann að sama
skapi. Þess vegna myndi Jónas
einnig una því vel, í þessu sam-
bandi, að ég vil minna ykkur á það,
að nú eru rétt 200 ár liðin síðan
Eggert ólafsson orti hið fagra
„Föðurlandsminni“ sitt, er hefst
með ljóðlínunum yndislegu:
ísland ögrum skorið,
eg vil nefna þig;
sem á brjóstum borið
og blessað hefir mig
fyrir skikkan skaparans,
vertu blessað, blessi þig
blessað nafnið hans.*)
Seinustu sjö árin, sem hann lifði,
vann Jónas Hallgrímsson að ís-
landslýsingu á vegum Hins ís-
lenzka bókmenntafélags, ferðaðist
um landið í þeim erindum og við-
aði að sér efni í ritið; en hann dó
frá því verki mjög skammt á veg
komnu. Hins vegar var hann gædd-
ur miklum hæfileikum sem nátt-
úrufræðingur, og hefir Paimí
*) Ekki þarf lengi að leita í ættjarð-
arkvæðum eða öðrum ljóðum Jónasar
til þess að finna andlegan skyldleika
hans og Eggerts. Því til sönnunar næg-
ir að minna á hið gullfagra og ómþýða
„íslandsminni" Jónasar: „Þið þekkið
fold með bríðri brá“, sem vafalaust
liggur ykkur mörgum, ef ekki flestum,
létt á tungu. Eggert biður íslandi bless-
unar guðs í þessum orðum: „Vertu
blessað, blessi þig, blessað nafnið hans“.
Bænarorð Jónasar fyrir ættjörðinni
eru jafneinlæg og hjartaheit: „Drjúpi
hana blessun drottins á um daga heims-
ins alla“. Þannig fallast þeir í faðm,
andlega talað, vormennirnir langsýnu
og ættjarðarvinirnir eldheitu.