Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1958, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
661
jólasálmana, horfa á jólaljósin og
komast í jólaskap.
Klukkan sex hófst jólahátíð
heimilanna á því að jólamáltíðin
var snædd, en aðalréttur hennar er
alltaf steik, eins og áður var sagt,
en næsti réttur víðast hrísgrjóna-
grautur, en í honum er mandla og
hlýtur sá sem möndluna fær,
möndlugjöf. Ef börn eru á heimil-
unum er yfirleitt séð svo um, að
möndlugjöfin falli í þeirra hlut, en
möndlugjafir eru oftast ávextir eða
sælgæti, leikföng eða bækur.
Þar sem ég þekkti til voru jóla-
sálmar sungnir að lokinni jólamál-
tíðinni, en húslestrar, eins og hér
þekkjast, voru a. m. k. ekki algeng-
ir, hinsvegar var beðið Faðir vor
að loknum sálmasöngnum.
Meðan á sjálfri jólamáltíðinni
stóð var meira rætt um gildi henn-
ar og gæði, en grundvöll kristin-
dómsins, enda er jólamáltíðin stolt
danskVa húsmæðra, sem allir neyt-
endur hennar hafa siðferðilega
skyldu til að hrósa, hvort sem þeir
eru kristnir eða heiðnir.
Að loknum sálmasöngnum er
víða genginn einn hringur kringum
jólatréð, en síðan er farið að af-
henda jólagjafirnar. Danir gefa
yfirleitt ekki eins dýrar gjafir og
algengast er að gera hér á landi.
Danska þjóðin er mjög sparsöm og
börnin venjast á sparsemi og ráð-
deildarsemi þegar í bernsku. Ég
minnist í þessu sambandi að ís-
lenzkur auðmaður hafði orð á því
við mig í sumar, að eitt hið fyrsta,
sem hann hefði heyrt danskt barn
segja við föður sinn, var: „Pabbi,
höfum við efni á því að kaupa
þetta?“ Og þegar faðirinn neitaði
því, sagði barnið: „Getum við spar-
að saman og keypt það?“
Ekki varð ég þess var að dýrleiki
jólagjafa hefði mikil áhrif á jóla-
gleði barnanna, en mér fannst
fólkið á þessum slóðum, hafa sér-
staklega gott lag á því að gera
börnunum jólin ánægjuleg. Jóla-
leikar voru margir, sumir einnig
algengir hér á landi. Ævintýri,
sem vekja hræðslu barna, eru hins-
vegar lítt í hávegum höfð, hvort
sem það stafar af almennari skiln-
ingi Dana á því, sem börnum hent-
ar, en við eigum að venjast, eða
hinu að danskt landslag hvetur'
enga til þess að búa til sérstaklega
mergjaðar kynjasögur. Það dugir
lítt að gera ráð fyrir risavöxnum
tröllum í landi, þar sem ekkert
fjall er svo hátt, að tröllin geti búið
í því.
Það, sem eftir er af aðfangadags-
kvöldinu, er spilað á hljóðfæri, þar
sem þau eru, sungið og talað sam-
an, hinsvegar held ég að ekki sé
spilað á spil á þessu kvöldi og óvíða
drukkið áfengi.
*=2S=*
Segja má að jólin í Danmörku
standi fram á þrettánda, gengur þá
ekki á öðru en fjölskylduboðum,
vinaboðum, félagasamkomum og
öðrum áþekkum mannfagnaði, allt
saman mjög svipað því sem við
eigum að venjast nema hvað létt-
ara er oftast yfir öllu en hér gerist.
Söngur er t. d. mun almennari
meðal Dana og má það teljast með
ólíkindum, ekki meiri söngmenn en
þeir eru.
Á hverri samkomu hljómar
söngurinn:
„Sá har vi jul igen
og sá har vi jul igen.
Og julen varer lige til paaske".
Það er nú ekki rétt, því fastan
kemur á milli, og í allri jólagleðinni
er fagnað nýu ári með hátíðleika
og sálmasöng, þakklæti fyrir
gamla árið og góðum óskum um
gott nýtt ár. Ekki varð ég var við
neina jólasiði á Suður-Fjóni, sem
minntu á norska jólahafursleikinn,
sennilega vegna þess, að þéttbýlið
er of mikið til þess að fólkið hafi
gaman af slíkum ævintýrum og
bellibrögðum. Mest fannst mér
lagt upp úr málamynda-guðsótta
og góðum mat, en þar næst komu
skemmtisamkomur, þar sem séð
var fyrir góðum veitingum. Fólkið