Lesbók Morgunblaðsins - 16.01.1955, Blaðsíða 4

16
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Demanta landið
¥ T M 300 km norðan við Höfða-
borg í Afríku, hefst hið
svonefnda „bannland“ (Sperr-
geblet), sem sumir nefna Dem-
antalandið, vegna þess að í eyði-
mörkinni þar meðfram ströndinni,
eru demantar á víð og dreif. Þetta
demantaland er aðallega í Suð-
vestur Afríku, sem áður var þýzk
nýlenda, en tekin af Þjóðverjum
eftir fyrra heimsstríðið og fengið
Suður Afríku til verndargæzlu.
Hafa nú á seinni árum orðið tals-
verðar deilur um framtíð þessa
lands. Sumir vilja að Sameinuðu
þjóðirnar taki við því, en stjórnin
í Suður Afríku vill alls ekki sleppa
af því hendinni, enda hefir hún
þar mikilla hagsmuna að gæta, og
þar á meðal eru demantarnir. Hef-
ir stjórnin kastað.eign sinni á alla
demanta er þar kunna að finnast
og hefir jafnframt harðlega bann-
að öllum að fara þangað í dem-
antaleit. Hefir hún þarna öflugt
lögreglulið, sem ferðast fram og
aftur um landið á úlföldum, til þess
að gæta þess, að engir ræningjar
komi þangað að afla sér fjár. Hefir
hún og lagt þungar sektir við ef
menn sækja þangað demanta, 100
—500 sterlingspunda sekt og jafn-
vel fangelsi að auki.
Margra freistar það þó að geta
orðið ríkir á svipstundu. En það
Sömuleiðis munu myndir okkar
gefa sæmilega hugmynd um, hvað
í vændum verður fyrir þá, sem
vilja þreyta þá þraut að koma og
sjá, en engin ljósmynd, ekki einu
sinni þrívíddar litmynd, getur gert
full skil þeim ferlegu furðum, sem
bíða þín eftir 800 metra göngu um
klungur og urðir Raufarhólshellis.
er hin mesta hættuför að fara í
demantaleit, enda þótt menn kom-
ist fram hjá varðliði stjórnarinnar.
Menn verða að vera vel út búnir
með mat og drykk, því að þeir
mega gera ráð fyrir að þurfa að
hafast við á eyðimörk í 3—4 vikur.
Menn þurfa að vera kunnugir á
þessum slóðum og þekkja ætar
jurtir frá eitruðum jurtum. Þeir
þurfa að vera vel vopnaðir, því að
þarna er fjöldi villudýra á sveimi
og auk þess eiturslöngur og stórir
sporðdrekar. Menn verða og að
vera við því búnir að geta lagt
sér allt til munns, svo sem snáka,
sporðdreka og apa, alveg eins og
villumennirnir, sem hafast við á
þessum slóðum.
Ef mönnum tekst að komast alla
leið, þá eru mestar líkur til þess
að þeir finni eins mikið af demönt-
um og þeir treysta sér til þess að
komast með, því að þeir liggja þar
sem hráviði í sandinum. Ekki er
þó sopið kálið þótt í ausuna sé
komið. Einhvern veginn verða
menn að smygla fjársjóðnum inn í
Höfðaborg, þar sem eftirlitsmenn
og njósnarar stjórnarinnar eru á
hverju strái. Og svo þarf að koma
þeim þaðan aftur. Ekki er ráðlegt
að taka sér far með flugvél, því að
tollþjónar hafa miklu strangara
eftirlit með þeim heldur en öðrum
farkostum. Helzt er að reyna að
komast þaðan með skipi, en þó er
ekki ráðlegt að fara til Englands,
því að þar er eftirlitið enn strang-
ara. Helzt er að taka sér far með
skipi til Hollands, því að þar er
hinn stærsti svartamarkaður í
heimi fyrir gimsteina allskonar.
Komi menn með demanta þangað
er ekki verið að spyrja þá hvernig
þeir sé fengnir, og menn geta farið
með þá rakleitt til gimsteinakaup-
mannanna, sem greiða um 60% af
verðgildi demantanna. Með öðrum
orðum, komi maður með 1000 sterl-
ingspunda virði af demöntum til
þeirra, þá fær maður 6000 sterl-
ingspund fyrir þá.
★
Frægastur af öllum demanta-
smyglurum í Afríku, hét Gert du
Toit. Hann lézt árið 1949 og var
þá orðinn vellríkur. Hann var
gagnkunnugur í Demantalandinu
og þekkti allar hættur eyðimerkur-
innar. En samt komst hann stund-
um í hann krappan.
Árið 1946 gerðist hann fylgdar-
maður amerískra ferðamanna —
það voru fimm karlmenn og ein
kona — sem þóttust ætla á Ijóna-
veiðar meðfram Kunene-ánni, er
rennur á landamærum Suðvestur-
Afríku og Angola, hinnar portú-
gölsku nýlendu. Þetta fólk ætlaði
að ferðast í nýum Buick-bíl og
jeppa. Lagði það svo á stað, en
ekkert spurðist til þess og liðu svo
margar vikur. Yfirvöldin í Angola
voru á báðum áttum með hvað
gera skyldi, hvort hafin skyldi leit,
eða treyst á það að fólkið mundi
skila sér aftur. En lögreglan í Suð-
vestur Afríku hóf þá leit, og eftir