Lesbók Morgunblaðsins - 16.01.1955, Blaðsíða 3
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
15
STORKINN HRAUNFOSS — Sprungurnar í „fossinum“ TRÖLLADAGSTOFA — Einhverjar furðulegustu hraun-
hafa sennilega myndast í jarðskjálfta. myndanir, sem til eru í heiminum.
um. ís var einungis næst opinu og
víðast hægt að krækja fram hjá
honum. Jafnvel þótt ísinn sé horf-
inn er erfitt að fara um hellinn
fyrir þá, sem ekki eru vanir fjall-
göngum. Yfir eintómar grjóturðir
er að fara, og víða er svo bratt, að
erfitt er að klifra upp. í hellinum
eru yfir 20 stallar, 1—10 metra háir.
Margir hafa komið í Raufarhóls-
helli. Aðeins fáir hafa gengið hann
á enda.
Efst greinist hellirinn í þrennt.
Auk þess eru á honum smá af-
kimar, sem við ekki athuguðum
nánar, vegna tímaskorts. í botni
austurgreinarinnar getur að líta
óvenjulega sýn, hraunfoss, 2 metra
háan og rúmlega 1 meters breiðan,
sem virðist hafa storknað snögglega
í fullu rennsli. Ekki er auðséð,
hvernig þetta furðuverk hefur
myndazt. Ef til vill hefur hraun-
flóðið kólnað smám saman og eld-
leðjan orðið seigari og seigari,
þangað til hún gat naumast hnigið.
Að lokum hefur þunn slæða af seig-
fljótandi hrauni hangið fram af
brúninni og storknað þannig, sums
staðar aðeins 5 cm á þykkt. Hér er
eins og máttugir töfrar hafi verið
að verki, eins og voldug völva hafi
galið sinn galdur og „fryst“ eld-
fljótið í einu vetfangi.
Miðgrein hellisins er ekki merki-
leg. Suðurgreinin er því undursam-
legri. Þúsundir grannra hraunkerta
hanga úr þakinu í beinum röðum,
þar sem yfirborð eldleðjunnar hef-
ur staðið um stund, þegar hraun-
flóðið minnkaði smám saman í hell-
inum. Hrífandi fegurð þessa töfra-
hellis verður ekki með orðum lýst.
Straumar og bárur og iður eldflóðs-
ins hafa bókstaílega steinrunnið og
geymzt þannig um þúsundir ára til
augnayndis þeim, sem hafa djörf-
ung og dugnað til að koma og sjá.
Einhvern tíma verður hellirinn
mældur nákvæmlega, en ekki verð-
ur það auðvelt verk. Það verður
að gerast í a. m. k. 20 áföngum og
víðast verður að ryðja burt grjóti
til að koma fyrir þrífótum undir
mælingatæki. Sums staðar verður
erfitt að verja tækin fyrir leka-
vatni. Þrír til fjórir menn gætu
lokið þessu verki á viku. Þegar
þetta hefur verið gert, mun koma
í ljós, að meðfylgjandi uppdráttur
er ekki alveg réttur, en hann mun
þó gefa sæmilega hugmynd um
lögun og stærð hellisins.