Lesbók Morgunblaðsins - 24.01.1954, Blaðsíða 15

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
51
^©Cbrf<^Cb^(Í^C^(?=<^(^<i=(^CV=<CP<Q^CP^C^ff^Q^í7^(^í^Q=<(P<Q:=<CP<Q=<ö==<(l=<c7^Cl=<<;3=<ð=<Q=<CP<(i=<C:^Q=<i3=<Q=<ö=<Ci=<(?:s<Cbríö
Finnbogi J. Arndal:
I
rúátum l^jœ^urLoítá
Flýja varð bæinn undan hraunflóði úr Heklu í september 1845
Ég hljóður stend og hlusta,
og horíi í fortið inn.
Mér birtast margar myndir,
og mjúkan blæinn finn
frá löngu liðnum dögum,
og léttan heyri óm
frá starfsins önn á staðnum,
sem sterkan átti hljóm.
Við þessar þöglu rústir
ég þreyi nokkra stund.
Þær mæla sínu máli
Við mig á ýmsa lund.
— Hér raulað var við rokkinn
og rekkur vefinn sló
og lesin ljóð og sögur
í ljúfri kvöldsins ró.
Það var sem væru að hrynja
að velli nálæg fjöll.
í höfgu húmi virtist
sem Hekla logaði öll.
í augum fólksins óttinn
og undrun þögul skín.
Því finnst sem feigðarboðinn
á ferð sé heim til sín.
Það hvín í hvössum Ijáum
og hrífur fara um svörð,
þau syngja sumaróðinn
á sveitabóndans jörð,
og búfjár baul og jarmur
þar blandar röddum við,
og loftið allt, það ómar
af ungra fugla klið.
Við litla lýsistýru
var listræn vinna þreytt,
er haust og vetur höfðu
í hörkur sumri breytt.
Það stöðvaði ekki störfin
þó stigi hríðin dans,
um langar vetrar vökur,
í véum búandans.
Það biður heitrar bænar
um björg í þungri neyð,
— að lífsins faðir finni
þeim feiknum aðra leið.
— Þó hátt til himins legði
frá Heklu eld og reyk,
þá barst sú bænin hærra,
í bálsins hrikaleik.
3
|
j
c
Frá túnsins hæsta hjalla
ég horfi um fagurt land.
í nálægð Rangá rennur,
um runna, skóg og sand.
í fjarlægð fjöllin rísa
og fagran mynda hring
um grænar gróðurlendur,
— um gamla Rangárþing.
Mér heyrist túnið hjala
um horfna bæinn sinn,
og andvörp angri þrungin
að eyrum liða finn.
Það tregar ást og unað,
sem oft það veitti skjól.
Það harmar horfna fólkið,
sem her við barm sér ól.
Ég heyri blæinn hvísla
í hverri bjarkargrein,
um flóttann undan eldi,
sem yfir bænum gein,
og hrakti burtu bóndann,
sem bjó við nægtir þar.
Þau friðrof fyrnast eigi,
því forða rústimar.
Og loks að loknum störfum
hér lesið guðsorð var,
það helgibjarma breiddi
á bú og annirnar.
Og engill svefnsins öllum
gaf öryggi og ró,
og hvíld gaf nóttin hljóða,
sem hverjum reyndist nóg.
Um vetur, vor og sumar
og veðurbólgið haust,
við störfin stærri og smærri,
var stjórnin góð og traust.
Svo var um ár og aldir,
að islenzk f jallaró,
hún gæfu- og friðargeislum
á gamla býiið slo.
— ★ —
Það var á sumri síðla,
er sólin skein á teig.
Á einu andartaki,
þá yfir myrkur seig.
Og jörðin tók að titra,
því tröllið, Hekla brann,
og dunur, brak og brestir,
til bæjar heyrast vann.
3
\
l
J
}
© _ s
Sjá, hraunsins ógnar elfa
um undirlendið rann,
hún stefndi beint á bæinn,
en — beygði fyrir hann.
í dal, sem drottinn gerði,
sú dauðans alda hneig,
þar glóðin varð að grjóti.
-----Xil guðs þá lofgjörð steig.
En hér var nærri höggvið,
því hluti túnsins brann,
en aska grundir grænar,
og gjallið, hylja vann.
Þá flýði fólkið bæinn,
sem fyrr var öruggt skjól,
og var svo víða talið
og virt sem höfuðbol.
En bóndinn aftur byggði
sinn bæ á öðrum stað,
á sínu sama landi.
Hann sýndi mönnum það,
að tryggðabönd ei bresta
við bylji, frost né glóð,
það stælir aðeins orku
og íslenzkt vermir blóð.