Lesbók Morgunblaðsins - 10.02.1952, Blaðsíða 12

r 56 i 'S LESBÓK MORGUNBLADSINS
, íorvaltari, sem hefur erfiðasta hlut-
\ verkinu að gegna. Valtarar í for-
, vélinni eru alhr með tönnum líkt
og á sög. Þegar ullin hefur farið í
gegn um forvélina, tekur aðalvélin
^ við, fyrst sívalningurinn, þá vinnu-
, valtarar, sem flytja hana upp á
t vendara, er skila henni aftur niður
■( á sívalninginn. Síðan tekur bursta-
valtarinn við henni og flytur hana
yfir á svonefndan „klettuvals“, sem
er með fínum kembinálum, og
hefur það hlutverk að str’júka hárin
þannig að þau liggja samhliða, en
sé þó aðgreind hvert frá öðru. Þá
tekur við annar valtari með geisi-
miklum snúingshraða og á hann að
hreinsa burt öll þau óhreinindi,
sem eftir kunna að vera í ullinni.
Undir sívalningnum og bursta-
valtaranum er enn einn valtari,
sem tekur við þeim lausu hárum,
; sem burstavalarinn nær ekki og
, flytur þau yfir á sívalninginn aftur.
, Fyrir aftan „klettuvalsinn“ er til-
, færsluvaltari, sem flytur ullina yfir
k á aðalsívalninginn. Vinna forvélar-
’ innar er í því fólgin að strjúka ull-
k arhárin í sem beinastar stellingar,
svo að þau liggi sem jafnast.*
| Þegar ullin kemur á aftakarann
, er þún eins og fín og þunn slæða.
k Á aftakaranum eru kambar, sem
\ strjúka slæðuna af og fellur hún
( þá j nokkurs konar trekt og mynd-
; ast við það hið svonefnda kembi-
lk band, sem fer niður í hreyfanlegar
könnur við enda vélarinnar.
Þar sem kambgarnsiðnaður er
{ rekinn í stórum stíl, er kembiband-*
\ ið undið upp í átóran hnykil. En
þar sem minna er unnið, er hver
t kembivél með könnur, sem skipt
\ ~--------------
f * Eins og fyrr er getið eru til margar
\ kembingar aðferðir. Ein er. t. d. alveg
>( öfug við þá, sem lýst er hér að fram-
an. t>á fer ullin fyrst gegn um fóður-
, valterana. þá tekur burstavaltarinn við,
*, þá ,)klettuvalsinn“ o. s. frv. og -seinast
\ fer jullin gegn um forvélina og yfir á
í höfuðsívalninginn.
er um jafnóðum og þær fyllast.
Áður en kembing hefst, þarf
margt að athuga. Er það þá fyrst
grófleiki bandsins, því að viss
þyngd verður að fara á hvern
metra. Og til þess að þetta raskist
ekki verður að vega kembibandið
við hverja 5 metra. Þunginn á
metra er misjafn og fer eftir gæð-
um ullarháranna og svo hversu fínt
garnið skal spinnast. Einnig þarf
að taka tillit til teygjanleika ullar-
innar, en hann er breytilegur eftir
gæðum. Ullin teygist alltaf meira
og minna, en í mörgum tilfellum
er það temprað með snúningshraða
fóðurvaltaranna og aftakarans. Ef
hraði fóðurvaltaranna er minnkað-
ur, teygist ullin meira, svo slæðan
verður þynnri. Einnig er hægt að
láta aftakarann vinna á svipaðan
hátt.
Til eru margar gerðir kembing-
ardúka. Sé notaður of fínn kemb-
ingardúkur við grófa ull, skemm-
ast tennurnar við kembinguna, þær
beygjast aftur, svo að kembið stór-
skemmist. Og ekki nóg með það,
heldur gliðna ullarhárin of mikið
í sundur og þar með hefur bandið
tapað gildi sínu. Ef notaður er gróf-
ur kembingardúkur við fína ull,
kembist hún illa, þannig að mikið
affall verður, en það ber auðvitað
að varast eftir fremsta megni, því
að mikið affall er mikið tjón. Til
þess að koma í veg fyrir slíkt, verð-
ur gróf ull að kembast með grófu
kembi, en fín ull með fínu kembi.
Nálarnar í fínum kembidúki eru
mjög þéttar og þar af leiðandi grípa
þær fastar um ullarhárin, en öfugt
með grófu kembi.
Við kambgarnskembingu er not-
aður svokallaður „Kautshcuk“
kembidúkur. Nálarnar eru um 9
mm á hæð og nálaroddarnir eru
sérstaklega hertir, svo að þeir hald-
ist beittir sem lengst.
Fyrir 25—30 árum var tekin upp
ný kembiaðferð í Bandaríkjunum.
Reyndist hún ekki vel fyrst í stað,
en fyrir 8—10 árum hafði hún verið
endurbætt svo, að hún er nú farin
að ryðja sér til rúms á meginlandi
Evrópu. Er kembidúkurinn þar frá-
brugðinn venjulegum „Kautschuk"
dúk að ýmsu leyti. Vinnuvinkill er
annar, svo að kembið verður gróf-
ara og ullarhárin slitna síður. Ullin
festist ekki í þessu kembi. Ekki
þarf að brýna nálarnar nema 3—4
hvert ár, en í venjulegu „kauts-
chuk“-kembi þarf að brýna þær
1—2 á ári. Afköstin er hægt að
auka um 30—50% fram yfir venju-
lega kembingu, án þess að ullar-
hárin skemmist.
Kembingarsamstæður, sem nota
stutt kembi, hafa engan bursta-
valtara og afföll í þeim eru sögð
lítiL '
í ullinni má ekki vera meira en
1% ullarolía, og er ullin því óhæf
í „streich“-garn. Kembidúkurinn
hefur þann ókost, að ef hann
skemmist, er mun lengur verið að
gera við hann en „kautschuk“-dúk.
AÐGREINING
Aðgreining er það kallað að að-
greina stuttu ullarhárin frá þeim
löngu, og ná úr ullinni öllum ó-
hreinindum, sem eftir hafa orðið
við þvottinn, því að það er mjög
áríðandi að kembibandið sé vel
hreint áður en fínspuni fer fram.
Kambgarnið verður þeim mun
betra sem mat og þvottur hefur
verið betur vandað og ullarhárin
eru sem jöfnust.
Nú byrjar hin svokallaða for-
teygja (Gilbox 1 — Gilbox 3). For-
teygjan er í því fólgin að mörg
kembibönd eru lögð saman lárétt
í vélina svó að öll ullarhárin liggja
langsum frá einu Gilbox til annars.
Er ullin nú teygð þannig, áð haldið
er í við kembibandið. Þegar það
hefur fengið ákveðna teygju,
strjúka nálakambarnir það til þess
að slétta öll hárin og teygja úr