Lesbók Morgunblaðsins - 18.03.1951, Blaðsíða 16

172
LÆSBÖS. MORG tJNBLAÐSÍNS
Höfðaletur
er íslensk leturgerð, í því formi, sem
það er nú og mjer vitanlega eina is-
lenska letrið, sem til er. Því frekar
er það tilfinnanlegt, óþjóðlegt og ilt
afspurnar, að aðeinS sárfáir menn á
landinu kunna skil á þessu merkilega
letri, sem gengið hefir eins og rauður
þráður gegnum skrautlist íslendinga á
umliðnum öldum. Höfðaleturs stafróf
hafa til þessa verið í fárra manna hönd-
um, þótt nú sje liðnir góðir fjórir ára-
tugir síðan gefin voru út stafróf Bryn-
jólfs frá Minna-Núpi. Einnig er höfða-
letursstafróf prentað í myndabók
minni, sem gefin var út 1930, og hefi
jeg orðið þess var að það letur hefir
verið mjög mikið notað. Þar sem nú
er búið að samræma sjö ágæt höfða-
letursstafróf og prenta í Iðnsögu ís-
lands, vil jeg gera það að tillögu minni,
að þessi stafróf helst öll verði tekin
upp í næstu útgáfu íslenskra stafrófs-
kvera og kennd síðan samfara öðrum
stafrófum. — (Rikarður Jónsson.)
HJER sjest bíll á ferff i gegnum hliff, sem höggviff hefur veriff þvert í gegnurn
stofn á „sequoia“-trje, sem er í þjóffgarffinum á vesturströnd Kaliforníu. Til eru
tvær tegundir ■aí þessum stórvöxnu trjám, kallast önnur rauffviffur en hin risa-
trje. Fullvaxin trje í þessum þjóðgarði eru 400—3000 ára gömul. Hiff stærsta
þeirra er lOlVá fet að umfeðmingsmáli niður viff rót, en 272 fet á hæð. Rauð-
viðurinn, sem er grannvaxnari, verður þó hærri en þetta og hefur mælst þar
364 feta hátt trje.
Bruni á Hvítárvöllum.
Á Hvitárvöllum í Borgarfirði skeði
það föstudaginn fyrstan í þorra, 22.
janúar 1751, að bærinn brann til kaldra
kola og sjö manns brann inni, en 9
komust út. Þar bjó þá Sigurður Jóns-
son, sem hafði verið þar sýslumaður
og Ólöf kona hans. Þar brunnu inni
allir fjármunir þeirra. Meðal þeirra
sem fórust var Páll stúdent, sonur
þeirra. Hafði hann áður komið foreldr-
um sínum hálfnöktum út um gler-
glugga, sem var á baðstofunni. Rjeð-
ist hann svo inn í eldinn aftur cil
þess að reyna að bjarga tveimur ungl-
ingum, sem voru honum skyldir. En
hann komst ekki út aftur og fannst
lik hans síðar í baðstofurústunum og
hafði hann ungmennin sitt undir hvorri
hendi. Aðrir, sem inni brunnu, voru
tvær kerlingar, tvö börn, og systur-
dóttir sýslumannsins, Helga Hannes-
dóttir, innan tvítugs.
Fyrir 200 árum.
Þjófnaðar og morðsmál kom upp f
Eyafirði (1751). Þrír bræður, allir á
einum bæ, stálu á öðrum bæ nokkru
matarkyns. Tveir af þeim trúðu ei
hinum þriðja, að hann mundi þegja
þar yfir. En sá vildi fa. a í burt yfir
Eyafjarðará til annarar sveitar. Þá
sátu hinir í vegi fyrir honum og tóku
með sjer til styrktar þriðja strák. Þeir
þrír myrtu þann eina, kæfðu hann i
ánni, en hann fanst af öðrum mönnum,
þá með sting á sjer af broddi. Annar
bróðirinn gat þessu ekki leynt, líklega
af samvisku. Svo komst það upp. Þeiv
þrír eftir process og dóm voru rjettað-
ir á extralögþingi í Eyafirði, afhöggv-
in önnur hönd og höfuð — (Höskuld3-
staðaannáll).
Gengiff úr Grímsey.
Veturinn 1745 gengu stórhríðar oft-
lega norðan með gegnumþrengjandi
frostum. Rak is að ölju Norðurlandi f
miðþorra og inn á Eyafjörð, svo hann
fyltist allur. ísinn á firðinum var geng-
inn og riðinn þvert og endilangt og
eins fyrir utan land, á og af Siglu-
nesi. Og þrír menn komu gangandi úr
Grímsey í land. Þá drógst þorskfiskur
upp um ísinn á Skjálfandafirði fyrir
Náttfaravíkum, og hákarl á Húnaflóa
fyrjr Vatnsnesi. Rýmdist ísinn ekki
fyrir skip fyr en eftir Krossmessu,
14. maí. — (Höskuldsstaðaannáll).
Hitti á óskastund.
Kona nokkur í Laugardal fyrir sunn-
an sat á palli sínum einn sunnudags-
morgun (1751) og sagði: „Jeg vildi
að guð vildi koma mjer heðan með
einhverju móti“. Fell svo dauð niður
af pallinum. — (Úr brjefi).