Morgunblaðið - 04.05.1993, Blaðsíða 52

52
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. MAI 1993
* /Hér \/ajr sagb upp i gaer. VeJctt/
nnig efLir þrjár u'i/cur."
Með
morgunkaffinu

.. að kæfa hana ekki með
rakspíralykt
TM Reg. U.S Pat Off.—all rights reserved
® 1993 Los Angeles Times Syndicate
Skál!
Nei, ekki fara strax. Hann er
ekki ennþá kominn að íþróttas-
íðunum.
HOGNI HREKKVISI
,hann o/er/sano 'A já&jgrjn&v&pjci! *•
BRÉF TIL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 681811
Tóbakslaust ísland?
Frá Birgi Óskarssyni:
]í TILEFNI af nýliðnum „reyklaus-
um degi“ þá væri ekki úr vegi að
við íslendingar hugsuðum aðeins
lengra fram í tímann og þá til
þess dags að tóbaksreykingar
verða úr sögunni. Sá dagur er
langt undan frá flestum þjóðum
en vegna legu lands okkar er hugs-
anlegt að hann renni fyrst upp
hérlendis. Ég veit ekki tií þess að
tóbaksnotkun hafi neina kosti
umfram það að nota ekki tóbak,
en hins vegar er vel kunnugt um
slæmar afleiðingar tóbaksnotkun-
ar á líkamann og umhverfi.
Ég er þess fullviss að með mark-
vissu átaki í nokkur ár megi draga
svo úr reykingum að lokaskrefið
gæti orðið það að úthluta nokk-
urra vikna forða nikotínhjálpar-
meðala, ásamt leiðbeiningum, til
þeirra sem enn væru bundnir þess-
um fjötrum, en loka síðan fyrir
innflutning og banna notkun reyk-
tóbaks með öllu í landinu. For-
dæmi fyrir banni á notkun sumra
tegunda eitur- og fíkniefna eru
þegar fyrir hendi. Þá sem verst
yrðu haldnir mætti síðan vista
tímabundið á sjúkra- eða hjálpar-
stofnunum þar til ástand þeirra
yrði viðunandi.
Þetta yrðu óneitanlega mjög
harkalegar aðgerðir og einsdæmi
en ávinningur þjóðarinnar mjög
mikill á margan hátt. Mikill sparn-
aður kæmi fljótlega fram vegna
betri heilsu þeirra er áður reyktu,
vinnutími nýttist betur þar sem
frátafir vegna reykinga legðust
af og óþrif og óhreinindi myndu
minnka verulega alls staðar þar
sem áður lék um reykur og stubb-
um og eldpsýtum var hent.
Ég held þó að stærsti ávinning-
urinn yrði aukið álit á þjóðinni sem
slíkri og er þess fullviss að hingað
myndu streyma hópar fólks sem
vildi ferðast um og njóta lífsins í
landi lausu við tóbaksreyk, en slíkt
land fyrirfinnst ekki ennþá.
Það er talað um möguleika
landsins sem ráðstefnulands og
óttast ég ekki að reyktóbakslaust
ísland dragi úr möguleikum til
slíkra mannfunda, þar sem stór-
lega hefur dregið úr reykingum
erlendis og auðvelt yrði að velja
til íslandsfarar þá er ekki eru
háðir fíkninni.
Það má búast við að hugmynd
sem þessi eigi ekki upp á pallborð-
ið hjá þorra reykingafólks, en
margir eru þeir sem í raun óska
þess að þeir gætu hætt reykingum,
en hafa ekki getað það hingað til,
og kæmi þarna upp í hendur þeirra
langþráð lausn þó svo harkaleg
sé. Eftir eitt til tvö ár yrði allt hið
versta yfirstaðið hjá fyrrverandi
nikótínþrælum og reyklaust líf að
verða þeim eðlilegt eins og öðrum.
Það sem þeir hins vegar þyrftu
að hafa í huga eftirleiðis er að
þrælahaldarinn liggur enn í leyni
í öðrum löndum og þarf því að
vara sig á honum á þar.
BIRGIR ÓSKARSSON,
Asparfelli 6,
Reykjavík.
HEIL
NOTAR BARNJÐ ÞITT HJÁLM
ÞEGAR ÞAÐ LETKUR SÉR Á
HJÓLASKAUTUM EÐA HJÓLABRETTI?
SLYSAVARNAFELAG ISLANDS
RAUÐI KROSS ÍSLANDS
Víkveiji skrifar
Ræðuhöld verkalýðsleiðtoganna
á 1. maí eru ótvíræð vísbend-
ing um, að verkalýðshreyfingin sé
í alvarlegri hugmyndakreppu. For-
ystumönnum hennar hefur ekki tek-
izt að skapa sér og hreyfingunni
sannfærandi vígstöðu við breyttar
aðstæður. Það þýðir ekki að halda
ræður um, að stjórnvöld verði að
gera eitthvað til þess að draga úr
atvinnuleysi. Það er hægara sagt
en gert. Verkalýðshreyfingin verður
að benda á trúverðugar leiðir til
þess, ef forystumenn hennar vilja
láta taka sig alvarlega. Það mun
áreiðanlega ekki standa á stjórn-
málamönnum að grípa á lofti raun-
hæfar hugmyndir en staðreyndin
er sú, að þær eru ekki fyrir hendi
og kannski er engin leið til þess
eins og málum er nú háttað að
draga úr atvinnuleysi að nokkru
marki.
Forseti ASÍ sagði í ræðu sinni á
1. maí, að þjóðarsáttin frá 1990
hefði verið misnotuð. Það er auðvit-
að enginn fótur fyrir staðhæfingu
af þessu tagi. Þegar þjóðarsáttin
var gerð í febrúar 1990 og end-
umýjuð fyrir ári sáu menn ekki
fyrir þá djúpu kreppu, sem þjóðin
er nú í. Vaxandi efnamunur í land-
inu á nokkrum undanfömum árum
á sér allt aðrar orsakir en meinta
misnotkun þjóðarsáttarinnar.
Það er erfitt að vera í forystu
fyrir verkalýðshreyfingunni um
þessar mundir, kannski erfiðara en
það hefur nokkm sinni verið frá
því á'árunum milli 1930 og 1940.
En þeim mun meira máli skiptir,
að foringjar verkalýðshreyfingar-
innar vandi sig í málflutningi sínum
en þylji ekki gamlar og innantómar
lummur.
xxx
Eitt af því, sem verkalýðsforingj-
arnir ættu að íhuga alvarlega
við núverandi aðstæður er að stöðva
þá miklu sjóðamyndun, sem fram
fer á vegum félaganna með inn-
heimtu hvers kyns gjalda af vinnu-
veitendum. Líklega má bæta allt
að 25% ofan á þá launaupphæð, sem
launþeginn fær vegna þessarar
sjóðamyndunar. Hluti af þessu eru
að sjálfsögðu greiðslur í lífeyrissjóði
en vinnuveitendur greiða ýmis önn-
ur gjöld, sem betur væru komin í
vasa launþega án milligöngu heldur
en í sjóðum verkalýðsfélaganna.
Þetta er ein aðferð til þess að bæta
fólki að einhvetju leyti upp kjara-
skerðingu undanfarinna missera.
xxx
• •
Onnur aðferð er að draga stór-
lega úr þeirri miklu yfirbygg-
ingu, sem nú er á verkalýðshreyf-
ingunni. Samtök atvinnurekenda í
iðnaði stefna nú að því að sameina
flögur samtök, sem hingað til hafa
hvert um sig haldið uppi skrifstofu
og starfsliði. Ljóst er, að þessi sam-
eining mun leiða til mikils spamað-
ar, sem kemur fram í lægri kostn-
aði fyrirtækjanna af þátttöku í
þessum félagasamtökum.
Með sama hætti mundi samein-
ing verkalýðsfélaga eða skrifstofu-
halds á þeirra vegum draga stórlega
úr kostnaði, sem félagsmenn þeirra
hafa af skrifstofuhaldi og manna-
haldi. Er ekki kominn tími til að
verkalýðsforingjarnir horfi í eigin
barm?