Morgunblaðið - 04.05.1993, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. MAÍ 1993
Ráðstefna
um forvarn-
ir framlíðar
DÓMS- og kirkjumálaráðu-
neytið gengst fyrir ráðstefnu
um fyrirbyggjandi störf lög-
reglu miðvikudaginn 5. maí
nk. Ráðstefnan ber yfirskrift-
ina Forvarnir - Fyrir framtíð-
ina. Til hennar er boðið lög-
reglustjórum, yfirlögreglu-
þjónum, fulltrúum þing-
manna, rikissaksóknara, Lög-
regluskólans, fangelsismála-
stofnunar, félagsmálayfir-
valda, Landssambands lög-
reglumanna, skóla og Kaup-
mannasamtaka.
Víðast hvar erlendis hafa
lögregluyfirvöld lagt vaxandi
áherslu á forvamarstarf með
góðum árangri. Slíkt starf kall-
ar á samstarf þeirra sem sam-
eiginlegra hagsmuna hafa að
gæta. Vinna að markvissum
forvömum krefst ákveðins við-
horfs og að þeir sem með þau
mál fara geti nýtt sér vilja sam-
starfsmanna sinna, getu þeirra,
áhuga og jafnframt tileinkað
sér þá möguleika er í boði eru
á hveijum tíma. Aðstæður hér
á landi em ólíkar á milli lands-
svæða, en grandvallaratriði
forvamarstarfsins era víðast
hvar þau sömu.
Á ráðstefnunni er ætlunin
að gefa þátttakendunum inn-
sýn í möguleika forvamarstarf-
ans. Lögreglustjórinn í Talla-
hassee í Bandaríkjunum, Mel-
vin L. Tucker, mun halda fyrir-
lestur um forvamir hjá lögregl-
unni þar í landi. Áhersla verður
lögð á almannatengsl og fjallað
um nýja möguleika í löggæslu-
málum hér á landi. Kynntar
verða forvamir með þátttöku
íbúasamtaka, nágrannavörslu,
forvamir á sviði fíkniefnamála,
ráð til að draga úr líkum á
þjófnaði og innbrotum, búðar-
hnupli, o.fl. Rætt verður um
þýðingu samstarfs lögreglu,
skóla- og félagsmálayfírvalda.
Þá mun fulltrúi Lögregluskól-
ans og Landssambands lög-
reglumanna gera grein fyrir
æskilegri framtíðarsýn á sviði
fyrirbyggjandi starfa lögreglu.
(Fréttatilkynning)
Manneldisráð íslands gerir könnun á matarvenjum skólabarna
Stúlkur á unglingsaldri
sleppa morgunverðimim
Of mikill sykur
FORSVARSMENN Manneldisráðs; Guðmundur Þorgeirsson, for-
maður, Hólmfríður Þorgeirsdóttir, sem vann að könnuninni, og
Laufey Steingrímsdóttir, skrifstofustjóri, virða fyrir sér sykurdag-
skammt íslenskra skólabarna.
Neysla mjólkur, svaladnykkja og vatns 1882
eftir búsetu, grömm á dag
MJÓLK SVALADRYKKIR VATN
ÍSLENSK börn þjást ekki af næringarskorti en sykurneysla þeirra
er mun meiri en ráðlagður dagskammtur segir fyrir um. Stúlkur
á unglingsaldri sleppa morgunverði, neysla mjólkur er á undan-
haldi en sykraðir drykkir sækja á. Þetta kemur fram í könnun,
sem Manneldisráð íslands gekkst fyrir síðastliðinn vetur, og kynnt
var í gær.
Nemendur 22 skóla um allt land
vora heimsóttir og náði úrtakið til
1.166 nemenda 5., 7. og 9. bekkj-
ar. Könnunin, sem miðuð er við
ráðlagðan dagskammt fyrir íslend-
inga, leiðir í ljós að skortur á nauð-
synlegum næringarefnum er ekki
teljandi vandamál meðal íslenskra
skólabarna, þótt slík tilfelli þekkist.
Að sögn Laufeyjar Steingrímsdótt-
ur, skrifstofustjóra Manneldisráðs,
er sykumeysla barna og unglinga
mjög mikil, einkum í formi gos-
drykkja, enda er gosneysla íslend-
inga sú mesta í Evrópu.
Eins og fram kemur í skýrslu
Manneldisráðs neytir hvert barn að
meðaltali 167 g af sykri á dag.
Þegar sykurmagn frá náttúrannar
hendi.í mjólk, ávöxtum og ávaxta-
safa er undanskilið er niðurstaðan
sú að bömin neyta 96 g sykurs á
dag sem kemur úr sykraðum svala-
og gosdrykkjum. Könnun þessi tek-
ur ekki til svokallaðra nammidaga
bama eða annarra hátíðisdaga þeg-
ar börn neyta sælgætis til hátíða-
brigða.
Stúlkur sleppa morgunverði
í skýrslunni segir ennfremur að
þegar komið er fram á unglingsár
fær fjórða hver stúlka minna en
ráðlagðan dagskammt af kalki. Auk
þess eykst tilhneigingin til þess að
sleppa morgunverði. Þegar komið
er fram á 14. ár borða margar
unglingsstúlkur ekki morgunmat
og 40% þeirra sleppa honum a.m.k.
þrisvar í viku.
Börn borða fituminna fæði en
fullorðnir, þótt það teljist engan
veginn fitulítið. Þau borða minna
af trefjaefnum en nauðsynlegt er
enda er aðaláherslan á dýraríkið í
íslenskum matarvenjum, þ.e. á
neyslu mjólkur- og kjötafurða.
Mjólkin er þó á undanhaldi, hún
víkur fýrir gosdrykkjum. Ástæður
þessa era hugsanlega léleg
geymsluaðstaða í skólum; börnin
fella sig ekki við volga mjólk.
Athygli vekur að aðstaða til
vatnsdrykkju er bágborin, sem telja
má undarlegt þegar litið er til þess
að íslenskt vatn er með hreinna
móti, eins og Guðmundur Þorgeirs-
son formaður Manneldisráðs benti
á er skýrslan var kynnt. í flestum
tilfellum er um að ræða krana sem
erfitt eða illmögulegt er að drekka
úr. í Mýrarhúsaskóla er börnunum
hins vegar boðið vatn úr könnu í
nestistíma. Þau koma með mál eða
bolla að heiman og hefur þetta
minnkað neyslu sætra drykkja.
Börn í dreifbýli borða
reglulegar
Neysluvenjur bama í dreifbýli
eru aðrar en í þéttbýli enda er þeim
séð fyrir heitum mat í hádeginu og
sumstaðar er jafnvel boðið upp á
morgunverð fýrir kennslu. Börn i
þéttbýli borða hinsvegar síðar að
deginum. Þau neyta næststærstu
og jafnframt sykurmestu máltíðar
dagsins um síðdegisbil, þ.e. um
fjórðungs þess er þau neyta yfír
daginn, að því er fram kemur í
skýrslunni.
Að sögn forsvarsmanna Mann-
eldisráðs, sem hefur gefið út bækl-
ing í kjölfar könnunarinnar, er ætl-
unin að kynna niðurstöðurnar og
leitast við að bæta neysluvenjur
skólabarna í samvinnu við skólayf-
irvöld.
Fundur í kjaradeilu ekki boðaður í gær
Sáttasemjari bíður þess
að afstaða ASI skýrist
RÍKISSÁTTASEMJARI boðaði ekki til fundar í kjaradeilu
Alþýðusambandsins og vinnuveitenda í gær eins og áætlað
var. Hann vill bíða með samningaumleitanir þar til af-
staða ASÍ til forms á frekari viðræðum liggur fyrir. Á
morgun hefur verið boðað til fundar í miðstj'órn ASI.
Mikligarður
selur 2 búðir
ÓLAFUR Torfason kaupmaður
mun taka við Kaupstað, verslun
Miklagarðs við Garðatorg í
Garðabæ, í lok mánaðarins. Þá
hefur Kaupfélag Suðurnesja í
Keflavík keypt verslunarrekst-
ur Miklagarðs hf. við Miðvang
í Hafnarfirði.
Meirihluti kaupfélaganna hefur
stofnað Innkaupasamband kaup-
félaga hf. Tilgangur með stofnun
hlutafélags kaupfélaga er að
kaupa og starfrækja þá innflutn-
ingsverslun og heildsölu með mat-
vöru og aðra dagvöru sem Mikli-
garður hf. hefur haft með höndum.
Guðlaugur Þorvaldsson ríkis-
sáttasemjari sagði við Morgun-
blaðið, að hann vildi bíða og sjá
hvort staðan skýrðist áður en hann
boðaði til fundar. Vinnuveitenda-
sambandið hefði vísað öllum deil-
um til síns embættis með ósk um
að reyna að ná heildarsamningum.
„Það nást auðvitað ekki heildar-
samningar nema fulltrúar ein-
hverrar heildar komi hingað og ég
bíð eftir því að það skýrist hvemig
Alþýðusambandið ætlar að standa
að málum,“ sagði Guðlaugur. •
Skammtímasamningur
Líkur á að teknar verði upp
samningaviðræður aftur um heild-
arkjarasamning til tveggja ára með
tilstuðlan ríkisins minnkuðu um
helgina þegar Alþýðusamband
Norðurlands ákvað að óska eftir
viðræðum við vinnuveitendur um
kjarasamning til áramóta með það
fyrir augum að tryggja félögum
orlofs- og láglaunabætur á árinu.'
VSÍ hafði fyrir helgina lýst því
yfir að slíkir samningar kæmu til
greina. Kári Árnór Kárason, for-
maður sambandsins, sagði við
Morgunblaðið að með þessu vildi
sambandið koma málum á hreyf-
ingu. „Vinnuveitendur vilja nota
sáttasemjaraembættið sem eins-
konar -smala, en það mun aldrei
ganga. Því væri mun betra ef
hægt væri að koma þessum málum
í viðunandi farveg,“ sagði Kári.
Hann sagði að Alþýðusamband
Norðurlands myndi ekki koma með
neinar sérkröfur til þessara við-
ræðna ef af þeim yrði. „Félög, svo
sem Verslunarmannafélag Reykja-
víkur, telja sig ekki geta gengið
til samningaviðræðna nema að
undangengnum kröfuundirbún-
ingi. Ef með því væri verið að búa
til endalaust rugl í mánuði í við-
bót. Það er fyrst og fremst til að
bregðast við þeirri stöðu sem við
vildum bjóða upp á þetta, þótt við
gætum vel hugsað okkur annað
samningsform ef það byðist. En
aðalatriðið er að menn Ijúki þessum
samningum,“ sagði Kári.
Fæðingarheimil-
ið opnað að nýju
„VIÐ höfum verið að búa í haginn fyrir sængurkonurnar, panta
inn, taka á móti vörum, þurrka úr skápum og fylla á. Það hefur verið
nóg að gera við að undirbúa enda var búið að leysa allt upp,“ sagði
Elínborg Jónsdóttir, yfirljósmóðir á Fæðingarheimilinu, þegar rætt var
við hana eftir að heimilið opnaði aftir eftur nokkurt hlé í gær. Næstu
sex vikur verður opin 12 rúma deild á heimilinu, einkum til sængur-
legu en fæðingarstofur verða notaðar ef nauðsyn krefur. Um áramót
er stefnt að því að opna 18 rúma deild.
Elínborg sagði að ákveðið' hefði hefur unnið á Landspítalanum síðan
verið að opna Fæðingarheimilið til
þess að taka á móti mikilli fæðinga-
bylgju í þessum mánuði. Áætlað er
að þá verði tekið á móti börnum um
290 kvenna úr höfuðborginni og
30-40 kvenna af landsbyggðinni á
Landspítalanum og Fæðingarheimil-
inu og hefur aldrei verið tekið á
móti jafn mörgum börnum, eða
320-330, í Reykjavík á sama tíma-
bili. Búist er við meðalfjölda fæðinga
í júní en aftur er von á fæðinga-
bylgju í júlí.
Starfsfólk Fæðingarheimilisins
Fæðingarheimilinu var lokað 7. októ-
ber í fýrra. Elínborg sagði að því
fylgdi mjög góð tilfínning að koma
aftur á heimilið. „Mér fínnst mjög
ánægjulegt að vera komin hingað
aftur og vona virkilega að úr því
geti orðið að hægt verði að opna
aftur stærri deild um áramótin,"
sagði hún. Hún sagðist vera þeirrar
skoðunar að vegna fjölda fæðinga
væri nauðsynlegt að halda opinni
aðstöðu fyrir fæðandi konur bæði á
Landspítala og á Fæðingarheimili.